"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki işe iade davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... Gıda ... Sendikası ... Şubesi başkanı olarak profesyonel sendika yöneticisi olarak göreve başladığını ancak 31.08.2016 tarihinde hukuka ve kanuna aykırı olarak ... sözleşmesinin feshedildiğini, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu’nun (6356 sayılı Kanun) 23 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca ... sözleşmesinin kural olarak askıda kalacağını, ... sözleşmesinin yazılı ve sözlü olarak feshedildiğinin bildirilmediğini, müvekkilinin 15.04.2021 tarihinde ihtarname keşide ederek Sendika başkanlığı görevinin sona erdiğini, askıda olan ... sözleşmesi gereğince davalı işverene ... başvurusu yaptığını bildirdiğini ancak işverence ihtarnameye cevap verilmediğini ileri sürerek feshin geçersizliğinin tespiti ile müvekkilinin işe iadesine, işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 23.04.2003-31.08.2016 tarihleri arasında çalışmış olup ... sözleşmesinin ... Gıda ... Sendikasında yönetici olarak göreve başlaması nedeniyle askıya alındığını ve işten çıkış kodunun kod (31) olarak belirtildiğini, davacının talebi üzerine kendisine anılan tarihte kıdem tazminatı ödemesi yapıldığını ve ibra gerçekleştiğini, belirtilen Sendikada Olağanüstü Genel Kurul gereği yapılan seçim sonucunda davacının görevinden alındığını, davacının müvekkili Şirket çalışanlarına olumsuz söylemlerde bulunarak çalışanları kışkırtmaya çalıştığı anlaşıldığından işe geri alınmasının mümkün olmadığını savunarak ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı tarafça 6356 sayılı Kanun’un 23 üncü maddesinin ikinci fıkrası gereğince sendika yöneticisinin görevinin bitiminden sonra bir aylık süre geçtikten sonra 15.04.2021 tarihinde işyerine başvuruda bulunduğu, başvurunun yasal süresinde olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; seçimli olağanüstü genel kurul yapılmasına dair verilen karara karşı açılan davada ... 24. ... Mahkemesince tedbir kararı verildiğini, bu kararın dikkate alınmayarak müvekkiline haber verilmeksizin seçim yapıldığını, müvekkilinin görevinin sona erdiğinden haberdar edilmediğini ve oyalandığını dolayısıyla İlk Derece Mahkemesi kabulünün hatalı olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının yöneticilik görevinin sona erme tarihinin 09.12.2020 tarihi olduğu, davacının ise işverene başvurusunun 15.04.2021 tarihinde yapıldığı, bu itibarla başkanlığının sona erdiği tarihten işverene başvurduğu tarih arasında yasal bir aylık sürenin de üstünde bir zaman geçtiği dikkate alındığında, 6356 sayılı Kanun’un 23 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca süresinde işverene başvuru bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; dava ve istinaf dilekçelerinde belirttiği sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, sendika yöneticiliğinin güvencesine istinaden yapılan işe yeniden başlama isteminin hukuka uygun olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6356 sayılı Kanun'un “İşçi kuruluşu yöneticiliğinin güvencesi" kenar başlıklı 23 üncü maddesi şöyledir:
"(1) İşçi kuruluşunda yönetici olduğu için çalıştığı işyerinden ayrılan işçinin ... sözleşmesi askıda kalır. Yönetici dilerse işten ayrıldığı tarihte ... sözleşmesini bildirim süresine uymaksızın veya sözleşme süresinin bitimini beklemeksizin fesheder ve kıdem tazminatına hak kazanır. Yönetici, yöneticilik süresi içerisinde ... sözleşmesini feshederse kıdem tazminatı fesih tarihindeki emsal ücret üzerinden hesaplanır.
(2) ... sözleşmesi askıya alınan yönetici; sendikanın tüzel kişiliğinin sona ermesi, seçime girmemek, yeniden seçilmemek veya kendi isteği ile çekilmek suretiyle görevinin sona ermesi hâlinde, sona erme tarihinden itibaren bir ay içinde ayrıldığı işyerinde işe başlatılmak üzere işverene başvurabilir. İşveren, talep tarihinden itibaren bir ay içinde bu kişileri o andaki şartlarla eski işlerine veya eski işlerine uygun bir diğer işe başlatmak zorundadır. Bu kişiler süresi içinde işe başlatılmadığı takdirde, ... sözleşmeleri işverence feshedilmiş sayılır.
(3) Yukarıda sayılan nedenler dışında yöneticilik görevi sona ... sendika yöneticisine ise başvuruları hâlinde işveren tarafından kıdem tazminatı ödenir. Ödenecek tazminatın hesabında, işyerinde çalışılmış süreler göz önünde bulundurulur ve fesih anında emsalleri için geçerli olan ücret ve diğer hakları esas alınır. İşçinin ... kanunlarından ... hakları saklıdır."
2. 6356 sayılı Kanun'un 23 üncü maddesinin hükûmet gerekçesi ise şöyledir:
"Maddede sendika yöneticiliği güvencesi düzenlenmiştir. İşçi kuruluşu yöneticiliğine seçildiği için çalıştığı işyerinden ayrılan işçinin ... sözleşmesinin askıya alınarak ... ilişkisinin devamı sağlanmıştır. Yönetici seçilen işçiye dilerse ... sözleşmesinin derhal sona erdirme imkânı getirilerek kıdem tazminatına hak kazanması öngörülmüştür."
3. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 370 ... maddesinin dördüncü fıkrası.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. 6356 sayılı Kanun’un 23 üncü maddesi gereğince işçi kuruluşunda yöneticilik nedeniyle çalıştığı işyerinden ayrılanların, yani profesyonel yöneticilerin ... sözleşmeleri askıda kalacaktır. Bununla birlikte yönetici isterse, yönetici seçildiğinde veya yöneticilik süresi içinde ... sözleşmesini bildirim sürelerine uymaksızın veya sözleşme süresinin bitimini beklemeksizin feshedebilir ve bu suretle kıdem tazminatına hak kazanır. Bununla birlikte yöneticilik nedeniyle ... sözleşmesini feshederek kıdem tazminatını ... yöneticilerin yeniden işe başlama başvurusu yapma hakları yoktur (... Şahlanan, Toplu ... Hukuku, ..., Birinci Baskı, 2020, s.157).
3. Somut uyuşmazlıkta davacının 01.09.2016 tarihinden itibaren profesyonel yönetici olarak görev yapmaya başladığı, işveren tarafından 31.08.2016 tarihi itibarıyla davacıya kıdem tazminatı ödemesi yapıldığı, taraflarca düzenlenen ve davacı tarafından imzalanan ibranamede de 31.08.2016 tarihi itibarıyla ... sözleşmesinin feshedildiğinin belirtildiği görülmektedir. Açıklanan bu maddi ve hukuki olgulara göre ... sözleşmesi 31.08.2016 tarihi itibarıyla feshedildiğinden, davacının yöneticilik görevinin son bulduğu tarih itibarıyla yöneticilik güvencesi kapsamında işe yeniden başlama imkânı bulunmamaktadır. Belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmesi gerekirken 6356 sayılı Kanun’un 23 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca süresinde işverene başvuru bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş olması bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, sonucu itibarıyla doğru bulunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesinin değiştirilerek ve düzeltilerek onanması, 6100 sayılı Kanun’un 370 ... maddesinin dördüncü fıkrası hükmü gereğidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1.Davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı vekilinin Bölge Adliye Mahkemesince yapılan değerlendirmeye yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile sonucu itibarıyla doğru olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesinin değiştirilerek ve düzeltilerek ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.....2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.