"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
KARAR: Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında ... 1. İş Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen disiplin cezasının iptali ve işyeri sendika temsilciliğinin güvencesi kapsamında görev ve işyeri değişikliği işleminin geçersizliğinin tespiti davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece işçiye verilen disiplin cezalarına ilişkin kararların kesin olduğu belirtilerek işyeri sendika temsilciliğinin güvencesi kapsamında görev ve işyeri değişikliği işleminin geçersizliğinin tespiti istemine yönelik Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı ... Turizm Tic. AŞ işçisi olarak 2011 tarihinden itibaren ... Büyükşehir Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğü bünyesinde gassal imam olarak fiîlen çalışmakta iken işverenin 15.12.2021 tarihli ve 95 sayılı tebliğ yazısı ile İşletme ve İştirakler Dairesi Başkanlığı İşletmeler Şube Müdürlüğüne bağlı ... Sebze ve Meyve Halinde temizlik görevlisi olarak görevlendirildiğini, aynı zamanda tarihsiz, imzasız bilgisayar çıktısı şeklindeki asılsız iddialara dayanan suçlamalara istinaden hakkında disiplin soruşturması yürütülerek bir kısım disiplin cezasına çarptırıldığını, söz konusu görevlendirme ve kurgulanmış, soyut beyanlara dayanan iddialara istinaden verilen disiplin kurulu kararının ve davacıya uygulanan disiplin cezalarının haksız, geçersiz, yasalara, toplu iş sözleşmesi hükümlerine, yerleşik içtihatlara usule aykırı olduğunu ileri sürerek 10.06.2022 tarihli ve 2022/444 sayılı Disiplin Kurulu Kararının ve 15.12.2021 tarihli ve 30172195-900-95 sayılı görev ve görev yeri değişikliği kararının iptaline, davaya konu 10.06.2022 tarihli ve 2022/444 sayılı Disiplin Kurulu kararlarının tüm hüküm ve sonuçları itibarıyla tedbiren durdurulmasına, 15.12.2021 tarihli ve 30172195-900-95 sayılı görev ve görev yeri değişikliğinin tedbiren durdurulmasına ve temsilci olması nedeni ile önceki görevine tedbiren devamına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davanın müvekkili Şirket bakımından husumet yönünden reddinin gerektiğini, ayrıca görev yönünden de idari yargı yerinin görevli olduğunu, bu nedenle davanın görev bakımından reddine karar verilmesi gerektiğini, esasa ilişkin olarak da davacının yapılan görevlendirmeye herhangi bir yazılı itirazda bulunmadığı gibi mesaisine gelip düzenli olarak çalışmaya devam ettiğini, davacının çalıştığı süre boyunca herhangi bir itirazda bulunmamasının söz konusu çalışma düzenini kabul ettiği anlamına geldiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 1. İş Mahkemesinin 21.03.2023 tarihli ve 2022/664 Esas, 2023/323 Karar sayılı kararıyla; ... Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığı Mezarlıklar Şube Müdürlüğünde görev yapan bir grup personel tarafından davacının da aralarında bulunduğu 3 personele yönelik olarak farklı dönemlerde işlendiği öne sürülen ve farklı fiilleri ihtiva eden 42 maddelik bir şikâyet dilekçesi tanzim edilerek davalı İdareye sunulması üzerine davacı ile birlikte S.E ve Y.Ç isimli personel hakkında dava konusu işleme esas teşkil eden disiplin soruşturmasının yürütüldüğü, soruşturma sırasında yalnızca şikâyet dilekçesinde imzası mevcut bulunan şahısların ifadelerine başvurulduğu, dilekçe içeriğinde yer alan iddiaların sıhhatine ve sübutuna yönelik başka bir inceleme veya değerlendirme yapılmadığı gibi soruşturma dosyasında bu fiillerin mevcudiyetine, hangi tarihte veya hangi mekanda işlendiğine yönelik somut bilgi veya belgelerin de mevcut bulunmadığı, öte yandan soruşturma raporuyla davacıya isnat edilen disiplin suçunun ne zaman ve ne şekilde işlendiğinin açıklanmadığı, disiplin suçunu oluşturan ... ya da eylemlerin açık bir şekilde ve tarihleri verilmek suretiyle belirtilmediği, bu eylemin/eylemlerin bir kısmının veya tamamının işlendiği tarih itibarıyla soruşturmaya başlanmadığının ve disiplin amirinin ceza verme yetkisinin zamanaşımına uğrayıp uğramadığının hukuki denetimini yapma imkânının da bulunmadığı, davalı tanığı A.E'nin "... iş yerinde herkese farklı söylemlerde bulunarak bizi birbirimize düşürmeye çalışıyordu. ...'la ilgili başka bir şeye şahit olmadım, sadece arkadaşlarımdan duyduğum kadarı ile şikayet dilekçesini imzaladım ..." ; davalı tanığı E.E'nin "...benim şikayet dilekçesinde bizzat yazdığım bir kaç madde var ancak bu madddelerin davacıyla mı diğer kişilerle mi alakalı tam olarak hatırlamıyorum..." şeklinde beyanda bulundukları; disiplin cezasına konu davranışa yönelik olarak yazılı şekilde bir uyarının bulunmadığı, davalı tarafça bu eylemin daha önce ya da sonra tekrarlandığına ilişkin dosyaya bir delil sunulmadığı göz önüne alındığında, davacının 4857 sayılı İş Kanunu'nun 38 inci maddesi ve 15.08.2020 tarihli toplu iş sözleşmesinin eki mahiyetindeki disiplin ceza cetvelinin 28, 13, 24 üncü sırasında sayılan eylemler nedeni ile uygulanan yevmiye kesilme cezalarına dair dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı, 15.12.2021 tarihli görev ve görev yeri değişikliği kararı ile ilgili olarak davalı tarafça davacının soruşturma nedeni ile çalışma arkadaşları üzerinde baskı kurabileceğinden bahisle görevlendirme yapıldığı savunulmuşsa da imam gassal olan davacının temizlik görevlisi olarak görevlendirilmesinin bir eylemden dolayı iki farklı ceza verilemeyeceği kuralına aykırı olduğu, davacının işverenin yönetim hakkı kapsamında işçinin işyerini veya işini değiştirmesi durumunda, bu işlemin iptali için öngörülmüş bir dava türü bulunmadığından ve davacının görev ve görev yeri değişikliğini gerektirir haklı neden davalı tarafından kanıtlanamadığından işbu görev ve yeri değişikliği kararının hukuka aykırı olduğunun tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
... 1. İş Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 21.09.2023 tarihli ve 2023/1163 Esas, 2023/1542 Karar sayılı kararıyla; davacının davalı Belediyede gassal olarak çalıştığı, tanıkların davacının vefat eden yakınlarından para aldığını, işyerindeki kadın görevlilere hakarette bulunduğunu, işyerinde bulunan diğer arkadaşlarını dövdüğünü beyan etmiş olup banka hesap hareketlerinden, işyeri çalışanlarının aralarında yoğun olarak para alışverişinde bulundukları, buna göre tanıkların iddia ettikleri vefat eden yakınlarından para alındığı iddiasının ispatlandığı, davacının isim, telefon ve iban numarasının bulunduğu kart bastırmasının da tanıkların iddia ettiği para alışverişini doğrular nitelikte olduğu, sözü edilen nedenlerle disiplin cezasının dosya kapsamına uygun olduğu, görevlendirme kararının yönetim hakkı çerçevesinde olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 21.02.2024 tarihli ve 2023/19248 Esas, 2024/3073 Karar sayılı kararı ile; işçiye verilen disiplin cezalarına ilişkin kararların kesin olmasına göre davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, davacının işyerinde yetkili Sendikanın 09.11.2021 tarihli kararı ile işyeri sendika temsilcisi olarak atandığı, bu tarihten sonra da işveren tarafından 15.12.2021 tarihli ve 30172195-900-95 sayılı görev ve görev yeri değişikliği sayılı kararı ile Mezarlıklar Müdürlüğü işyerinden gassal imam olan görev ünvanı da değiştirilerek ... Sebze ve Meyve Halinde temizlik görevlisi olarak hakkında yapılan soruşturma süreci tamamlanana kadar görevlendirildiği ve soruşturma sonucunda Mezarlıklar Şubesi dışında başka bir birimde görevlendirilmesi tasarrufunun devam etmesi gerektiği tespitiyle görevlendirmenin devam ettiği ancak işyeri sendika temsilcisi olan davacı hakkında dava konusu işlemde görevlendirmenin soruşturma süreci tamamlanıncaya kadar yapılmasına ve yeni bir karar alınmamasına rağmen iş ve işyeri değişikliği olarak devam ettiği, davacının yazılı rızasının bulunmadığı sabit olduğundan 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 24 üncü maddesinde yer alan emredici hüküm gereği, işyeri sendika temsilcisinin işi ve işyerinin değiştirilebilmesi için yazılı rızasının şart olmasına göre davacının iş ve işyeri değişikliğinin hukuka aykırı olduğunun tespitine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirdiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozmaya uyularak davacı hakkında davacının işyeri sendika temsilcisi olduğu görülmekle, disiplin cezasına ilişkin talebinin reddine, işyeri değişikliğine ilişkin işveren uygulamasının hukuka aykırı olduğunun tespitine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; husumet itirazında bulunarak şirketin %99 hissesinin Belediyeye ait olup görevlendirme kararının Belediyece yapıldığını, idari işleme itirazın idari yargı yoluna ait olduğunu, davacının görev değişikliği kararına karşı 6 günlük süre içerisinde fesih hakkını kullanmadığını, Disiplin Kurulu kararı ekindeki inceleme raporuna göre yapılan araştırmaya göre verilen disiplin cezalarının Belediye-İş Sendikasına mensup Disiplin Kurulu üyelerince de onaylandığını, görev yeri değişikliği kararının hukuka uygun olduğunu ileri sürerek davanın reddi yönünde kararın bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; işyeri sendika temsilciliğinin güvencesi kapsamında görev ve işyeri değişikliği işleminin geçersizliğinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6356 sayılı Kanun'un 24 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.