"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
TEMYİZ EDENLER : Davacılar vekili
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 4. İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki sendika yönetim kurulu kararının iptali ve kayyım tayini davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi.
Davacılar vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de inceleme konusu dava, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinde temyizde duruşmaya tâbi davalar arasında belirtilmediğinden duruşma isteminin reddi ile incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; davalı ... Otel, Lokanta ve Eğlence Yerleri Sendikasının (... Sendikası) 14. Olağan Genel Kurulunu 18.12.2021 tarihinde gerçekleştirdiğini, mevcut delege sayısı 102 olan ... Sendikasının 55 delegesi tarafından noter aracılığı ile bildirilen olağanüstü genel kurul taleplerinin ... Sendikası Yönetim Kurulunun 12.12.2022 tarihli ve 710 sayılı ile kararı ile reddedildiğini, sendika üye sayısında ve sendikanın çalışma hayatındaki etkisinde önemli ölçüde azalma meydana geldiğini ve bu durumunun müsebbibinin Genel Merkez Yönetim Kurulu olduğunu, Sendikanın iç ilişkileri için kullanılması gereken ... isimli programın sadece başkan vekilinin kullanımına bırakıldığını, genel başkan ve başkan vekilinin haricindeki diğer Genel Merkez Yönetim Kurulu üyelerinin pasifize edildiğini,... Otelinde yapılan greve çok yoğun işçi desteği olmasına rağmen zamanlaması ve planlamasının yanlış olduğunu, işverenin usulsüz grev nedeniyle 500.000,00 TL’lik zararı olduğunun Adana 6. İş Mahkemesinin 2019/591 Esas, 2021/385 Karar sayılı kararı ile tespit edildiğini, bu zararın tazmini için genel başkan ve başkan vekilinin işveren ile anlaşıp işçilerin geriye yönelik hakları ile Sendikanın geriye dönük aidat alacakları alınmayıp işverenin borcuna mahsup edilerek ödendiğini, bu husus hakkında yönetim kurulu üyelerine, şube başkanlıklarına, temsilciklere, delegelere ve sendika üyelerine bilgi verilmediğini, İstanbul 2 No.lu bölge temsilcisi ...’ın, ... Sendikası genel başkanlığına noter aracılığı ile olağanüstü kongre talebi yapmış olduğu için işten çıkartıldığını, yine ...’ın, sendikanın idari ve mali işleyişine yönelik endişelerini yönetime karşı ileri sürmüş olması, yıllardır ödenmeyen alacaklarını talep etmesi, bunlar yanında olağanüstü kongre talep etmesi sonrasında şubesinin kapatıldığını ve görevine son verildiğini, Genel Merkez Yönetim Kurulunun keyfi ve hukuka aykırı kararlar aldığını belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle olağanüstü genel kurul toplantı talebinin reddini içeren 12.12.2022 tarihli ve 710 sayılı ... Sendikası Yönetim Kurulu kararının iptaline ve Genel Merkez Yönetim Kurulunun görevden el çektirilmesine, akabinde olağanüstü genel kurulu gerçekleştirmek üzere kayyım atanmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacılardan ...’ın ve ...’ın sendikaya üyeliklerinin sona ermiş olduğunu ve bu davayı açabilmelerinde hukuki yararlarının kalmadığını, davalı Sendikanın 14. Olağan Genel Kurulunun 18.12.2021 tarihinde gerçekleştirilmiş olduğunu, 27 davacının 25’inin söz konusu Olağan Genel Kurula katıldığını ve Olağan Genel Kurulda Genel Merkez Kurulunun hem idari hem de mali açıdan ibra edildiklerini, 18.12.2021 tarihinden öncesindeki olay, olgu ve iddiaların olağanüstü genel kurul isteminde gerekçe ve dayanak olamayacağını, olağanüstü genel kurul ihtarnamelerinde belirtilmeyen hususların işbu davada dikkate alınmasının mümkün olmadığını, davalı sendikanın üye sayısının azalışının sebebinin sendika yönetiminin dışında 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve ilgili mevzuattan kaynaklandığını, davacılardan ...’ın 2021 Aralık ayından itibaren teşkilattan sorumlu yönetim kurulu üyesi olduğunu, diğer davacı ...’un da 2021 Aralık ayından itibaren yönetim kurulu üyesi olduklarını, eğer böyle bir kabahat iddiası varsa bu iki davacının da sorumluluklarının bulunacağını, davalı Sendikanın gerek Sendika Denetim Kurulu gerek yeminli mali müşavir tarafından ve Sendikanın üyesi olduğu konfederasyon olan...tarafından düzenli olarak denetlendiğini ve mali usulsüzlük iddialarının gerçeğe aykırı olduğunu, Aralık 2021’den Ekim 2022’ye kadar Genel Merkez Yönetim Kurulu kararlarının oy birliği ile alındığını, sadece 2 kişi ile Genel Merkez Yönetim Kurulunun karar alamayacağını, ... programının 2014 Mart ayından itibaren kullanılmakta olup davacılardan bu zamana kadar bu programı kullanmak için herhangi bir talep gelmediğini, sahada çalışmakta olan yöneticilerden gelen bilgi taleplerinin Genel Merkez çalışanları tarafından karşılandığını,... Otelinde yapılan grev ve devamındaki olaylara yönelik iddiaların gerçeğe aykırı olduğunu, grev ile ilgili bütün evrakların altında davacılardan ..., ... ve ...’un imzalarının bulunduğunu, ücret ödemelerinde ve araç tahsisinde herhangi bir ayrımcılık yapılmadığını, İstanbul 2 No.lu bölge temsilcisinin ve Güneydoğu Anadolu Temsilciliğinin söz konusu temsilcilikler bünyesinde çok az üye kalması sebebiyle kapatıldıklarını belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; sendika zorunlu organlarının seçimini de içeren olağanüstü genel kurulun yapılmasını gerekli kılacak sendika içi demokraside haklı, yeterli, inandırıcı, objektif ve ciddi sebeplerin varlığının kanıtlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacılar vekili, dava dilekçesinde belirttiği sebeplerle kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; somut uyuşmazlıkta delegelerin olağanüstü genel kurul talep dilekçelerinde ileri sürülen hususları dosyada yerinde inceleme yapılarak aldırılan bilirkişi raporu ile kanıtlanamayıp Yönetim Kurulu tarafından yapılan bir usulsüzlükte mali müşavir bilirkişi tarafından yapılan (yerinde) inceleme sonucu belirlenmediğinden davanın reddine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili; dava ve istinaf dilekçelerinde belirttiği sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, delegeler tarafından sendikada olağanüstü genel kurul icra edilmesine dair talebin reddine ilişkin sendika yönetim kurulu kararının hukuka aykırı olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun "Genel kurulun toplantı zamanı" kenar başlıklı 12 nci maddesi şöyledir:
"(1) Kuruluşların ilk genel kurulu tüzel kişiliğin kazanılmasından, şubelerin ilk genel kurulu ise kuruluş tarihinden itibaren altı ay içinde yapılır.
(2) Olağan genel kurul en geç dört yılda bir toplanır.
(3) İki genel kurul toplantısı arasındaki döneme ait faaliyet ve hesap raporu, yeminli mali müşavir raporu, denetleme kurulu raporu ve gelecek döneme ait bütçe teklifi toplantı tarihinden on beş gün önce genel kurula katılacaklara gönderilir.
(4) Olağanüstü genel kurul, yönetim kurulu veya denetleme kurulunun gerekli gördüğü hâllerde ya da genel kurul üye veya delegelerinin beşte birinin yazılı isteği üzerine altmış gün içinde yazılı istekteki konuları öncelikle görüşmek üzere toplanır. Talep tarihi itibarıyla olağan genel kurul toplantı tarihine altı aydan az bir süre kalması hâlinde olağanüstü genel kurula gidilemez; ancak, isteğe konu olan hususlar olağan genel kurul gündemine alınır.
(5) Genel kurula çağrı yönetim kurulu tarafından yapılır.
(6) Yukarıdaki hükümlere aykırı hareket eden kuruluş veya şube yönetim kuruluna; kuruluşun üyelerinden birinin veya durumu tespit eden Bakanlığın başvurusu üzerine, mahkeme kararıyla işten el çektirilir. Mahkeme, ayrıca genel kurulu kanun ve tüzük hükümlerine göre en kısa zamanda toplamak ve yeni yönetim kurulu seçilinceye kadar kuruluşu yönetmekle görevli olmak üzere 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri gereğince bir veya üç kayyım tayin eder."
2. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacılar vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.