"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kırıkkale 1. İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Tarım ve Orman Bakanlığı Kırıkkale Şube Müdürlüğünde daimi işçi olarak çalışmakta iken İdarenin 07.10.2022 tarihli işlemi ile Van 14. Bölge Müdürlüğüne tayin işlemi yapıldığını, atama işleminde aile birliği, eş durumu gibi hususların dikkate alınmadığını, İdare tarafından idari işlem ekinde gönderilen muhakkik raporuna dayalı bir nakil işleminin kabul gördüğünün belirtildiğini ve bu yazıya istinaden gerçekleştirilen atama işleminde idari ve zaruri nedenlerin tam olarak açıklanmadığını, İdarenin takdir yetkisini keyfi olarak kullandığını ileri sürerek atama işleminin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın süresinde açılmadığını, davacının iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri kapsamında müvekkili Bakanlık bünyesinde naklen tayin durumunu engelleyen bir durum söz konusu olmadığını, yer değişikliklerinin ilgili müdürlük ve şefliklerdeki ihtiyaca göre belirlendiğini, davacı hakkında yapılan naklen tayin işleminin yasal ve mevzuata uygun olduğunu; ayrıca olayın, Bakanlıkça tesis edilen idari bir işleme ait olduğundan, konunun idari yargının görev alanında olup görev itirazında bulunduklarını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesininin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının işe geç gelmesi ve dava dışı işçi S.Y. ile aralarında yaşanan hakaret ve darp olayı sonrasında düzenlenen 14.06.2022 tarihli muhakkik raporu neticesinde davacıya ihtar cezası ve yevmiye kesim cezası verildiği; ayrıca ilgili raporda yaşanan olaylar nedeniyle adı geçen işçilerin 9. Bölge Müdürlüğü dışına tayin edilmelerinin makamın takdirinde olacağı kanaatinin belirtildiği, bu yazıya istinaden 02.09.2022 tarihli yazı ile davacının Van iline atanması hususunda görüş istendiği, Genel Müdürlükçe davacıya ilgili olaylar nedeniyle toplu iş sözleşmesi hükmü gereği cezalar verildiği, Yargıtayın aynı eyleme iki ayrı ceza verilemeyeceğine yönelik kararları bulunduğu gerekçeleriyle davacı hakkında atama işlemi tesis edilmediği, akabinde ise tekrar 21.09.2022 tarihli yazı ile davacının atama teklifinin yeniden değerlendirilmesinin istendiği ve Genel Müdürlükçe bu defa davacının Van 14. Bölge Müdürlüğüne naklen tayin işlemine Olur verildiği, tâbi olunan toplu iş sözleşmesinin 33 üncü maddesi uyarınca işyeri değişikliğinin hiçbir zaman ceza mahiyetinde olamayacağı, davacının eylemleri karşılığı toplu iş sözleşmesi hükümleri çerçevesinde ceza aldığı, Bakanlık Personel Genel Müdürlüğünce de önce aynı eyleme iki ayrı ceza verilemeyeceği gerekçesiyle tayin işlemine Olur verilmediği, sonrasında ise yer değişikliğine ilişkin işlemin cezai mahiyette olup olmadığına yönelik bir değerlendirilmede bulunulmadan davacının Van'a tayininin çıkarıldığı, tüm dosya kapsamına göre bu tayin işleminin toplu iş sözleşmesine de aykırı bir şekilde davacıya ceza mahiyetinde yapıldığı gerekçesiyle davanın kabulü ile davalı Kurum tarafından verilen 07.10.2022 tarihli Van 14. Bölge Müdürlüğüne tayin işleminin iptaline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; dosyaya kazandırılan ve itiraz edilen bilirkişi raporunda hukuki görüşe yer verilmesi ve bu görüş doğrultusunda hüküm tesis edilmesinin hatalı olduğunu, personel hakkında uygulanan naklen tayin işleminin toplu iş sözleşmesi hükümlerine ve kanunlara uygun olduğunu, yapılan işlemin ceza mahiyetinde olduğunun kabulünün hatalı ve hukuksuz olduğunu, müdürlük ve bölgelerin ihtiyaçları doğrultusunda naklen tayinlerin gerçekleştirildiğini, davanın kabulünün hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının işyeri düzenini bozan eylemlerinin cezasız kalmadığı, ilgili toplu iş sözleşmesinin 33 üncü maddesindeki düzenlemede de işçi nakillerinin ceza mahiyetinde olamayacağı hükmünün açıkça yer aldığı, dosya kapsamına göre davacının eylemleri sebebiyle, naklen tayine yönelik işlemin işverence ceza mahiyetinde uygulandığı, ayrıca bu tayin işleminin işçiye bir ... nedeniyle bir ceza verilebileceği ilkesine aykırılık teşkil ettiği, dolayısıyla iptali talep edilen işlemin hukuka uygun olmadığının açıkça anlaşıldığı ancak hukuka uygun olmadığı saptanan işlemin iptal edilerek, işvereni yeni bir işlem yapmaya zorlayıcı şekilde karar verilmesinin mümkün olmadığı, işlemin iptal edilmesinin, işverenin yönetim hakkının kısıtlanması ya da ortadan kaldırılması sonucunu doğurabileceği, dolayısıyla işlemin hukuka aykırı olduğunun tespiti ile yetinmek gerekirken bu husus gözetilmeden işlemin iptaline karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun kabulü ile davalı Tarım ve Orman Bakanlığının, 07.10.2022 tarih ve 7257189 sayılı naklen tayin işleminin hukuka aykırı olduğunun tespitine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; Bölge Adliye Mahkemesi kararının yerinde olmadığını, kararın hukuka aykırı olduğunu, Kurum işleminin iptali sebebiyle açılan işbu davada sadece söz konusu işlemin hukuka aykırılığının tespitiyle yetinilmiş olmasının iptal yaptırımından yoksun bir kararı ortaya koyacağını ve müvekkili aleyhine telafisi mümkün olmayan mağduriyetlere sebep olacağını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bu yönden bozularak ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; istinaf başvurusunda ileri sürdüğü gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı İdarenin işyeri değişikliği işleminin geçersizliğinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddesi.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 22 inci maddesi, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 33 üncü maddesinin birinci fıkrası, 6100 sayılı Kanun'un 106 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle temyiz nedenlerine göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı Tarım ve Orman Bakanlığı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.