"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı vekili asıl dava dilekçesinde; müvekkilinin asıl işveren davalı ...'na (...) ait kuyularda alt işverenler yanında numune alım işi yaptığını, iş sözleşmesinin haksız feshinden dolayı Batman İş Mahkemesinin 2015/628 Esas sayılı dosyasında işe iade davası açıldığını, davalı... ile alt işverenler arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu, müvekkilinin baştan beri asıl işveren işçisi olduğunu, davalı işyerinde kadrolu olarak çalışanların müvekkiline göre 2-3 kat fazla ücret aldığını, eşit davranma ilkesinin ihlal edildiğini, müvekkilinin alması gereken ücretin tespitini talep ettiklerini, işe başladığı tarihten feshedildiği tarihe kadar kök ücret farklarının eksik ödenmesi nedeniyle bu ücretlerin ödenmesi gerektiğini, çalıştığı tarihten itibaren 15 gün boyunca günlük 24 saat esasına dayalı olarak vardiyalı çalıştırıldığını, 15 gün dinlendirildiğini, işe gidiş - geliş için her seferinde ortalama 4 saat yolda zaman geçtiğini, yolda geçen sürelerin ödenmediğini, ... ile ... Sosyal Hizmetler Danışmanlık, ..., Veri ve ... Sanayi ... Limited Şirketi arasındaki işin muvazaalı olması nedeniyle müvekkilinin ilk işe girdiği tarihten itibaren asıl işveren işçisi olduğunun ve gerçek ücretinin tespiti ile kök ücret alacağı, fazla çalışma alacağı, ulusal bayram ve genel tatil alacağı, hafta tatili alacağı, yol mesaisi alacağı, vardiya primi alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı vekili Batman 1. İş Mahkemesinin birleşen 2017/93 Esas sayılı dosyasındaki dava dilekçesinde; kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık ücretli izin, yol ve yemek ücreti, hafta tatili, asgari geçim indirimi alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
3. Davacı vekili Batman 2. İş Mahkemesinin birleşen 2017/357 Esas sayılı dosyasındaki dava dilekçesinde; müvekkilinin iş sözleşmesinin feshi nedeniyle işe iade davası açtıklarını, işe iade başvurusunda bulunmasına rağmen davalı asıl işveren tarafından cevap verilmediğini, alt işveren tarafından ise samimiyetten ve ciddiyetten uzak bir şekilde işe başlatma talebi yapıldığını belirterek; boşta geçen süre ücreti ve iş güvencesi tazminatı alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı... vekili asıl ve birleşen davalara cevap dilekçesinde; davacının işe başlama konusunda samimi olmadığını, davacını yasal süresi içinde işe davet edildiğini ancak işe başlamadığını, açılan davanın haksız ve mesnetsiz olduğunu, müvekkilinin asıl faaliyet alanının petrol arama, üretim ve sondaj olduğunu, davacının müvekkili Şirketin personeli olmadığını, müvekkilinden alınan işin kamu ihale mevzuatına uygun olarak yapıldığını, muvazaa iddiasının doğru olmadığını, sözleşmenin muvazaalı olmadığını, davacının sendika üyesi olmadığını, kök ücret yönergesinden faydalanamayacağını, davacının fazla çalışma talebinin yerinde olmadığını, davacının yaptığı fazla çalışma karşılığının ödendiğini, davacının fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağının bulunmadığını, davacı sendika üyesi olmadığından vardiya prim alacağı hakkının bulunmadığını, yol mesaisi alacağının bulunmadığını, 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu'na göre toplu iş sözleşmesinden ancak üye olan kişilerin yararlanabileceğini, toplu iş sözleşmesinin imzası sırasında davacının sendika üyesi olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Sosyal Hizmetler .... Veri ve .... San. ve Tic. Ltd. Şti. birleşen Batman 2. İş Mahkemesinin 2017/357 Esas sayılı davaya cevap dilekçesinde; yetki itirazında bulunduklarını, yasal süre içerisinde gönderilen işe davet yazısının davacıya ve vekiline ayrı ayrı tebliğ edildiğini, davacının kötüniyetli olarak davete icabet etmediğini, davanın haksız ve kötüniyetli olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; toplanan deliller ve alınan bilirkişi raporuna dayanılarak asıl işveren alt işveren ilişkisinin kanuna uygun olmadığı, ilişkinin muvazaaya dayandığı, davacının sendika üyeliği bulunmadığından toplu iş sözleşmesinden yararlanamayacağı, asıl işverenin davacının emsali olan ve toplu iş sözleşmesi kapsamında bulunmayan işçisi olmadığı, dolayısıyla davacıya fiilen ödenen ücretin gerçek ücreti olduğu, toplu iş sözleşmesinde düzenlenen mali haklardan yararlanamayacağı, işe iade kararının kesinleşmesinin ardından yapılan işe başlama başvurusu üzerine ... Sosyal Hizmetler .... Veri ve .... San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan işe davetin samimi olmadığı, davacının bilirkişi raporunda hesaplanan tutarda kıdem ve ihbar tazminatı, yıllık ücretli izin, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, ilave tediye, iş güvencesi tazminatı ile boşta geçen süre ücreti alacaklarının bulunduğu, diğer istemlerin yerinde olmadığı gerekçesiyle asıl ve birleşen davaların kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Bölge Adliye Mahkemesi Dairesince verilen karar üzerine İlk Derece Mahkemesince davalı Şirketin başka işyeri olup olmadığının araştırıldığı, davacının işe davet edildiği tarihte Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarında davalı işverenin Batman ve Diyarbakır'da işyerleri olduğu görüldüğünden davacının işe davet edilmesinin samimi olmadığının anlaşıldığı, davacı vekiline istediği faiz türünün açıklattırıldığı, ek bilirkişi raporunda fazla çalışma alacağında hangi ayların hesap dışı bırakıldığının gösterildiği ve imzasız bordrolarda tahakkuk ettirilen fazla çalışmaların mahsup edildiği, davacının aldığı asıl ücret üzerinden yapılan hesaplamaya göre alacaklara hükmedildiği, İlk Derece Mahkemesince isabetli bir şekilde sendikalı olmayan davacının yol ve yemek ücreti, vardiya primi ve kök ücret alacağı taleplerinin reddedildiği, İlk Derece Mahkemesi kararının yerinde olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde:
1. Vekâlet ücreti, yargı harçları ve yargılama giderlerine hatalı bir şekilde hükmedildiğini,
2. Hükmedilen faiz türleri ile faiz başlangıç tarihlerinin hatalı olduğunu, ilave tediye alacağının tamamına dava tarihinden itibaren faize hükmedilmesi gerektiğini,
3. Müvekkilinin alması gerektiği ücretin davalı...'nun kadrolu emsal işçilerine ödediği ücret miktarına göre belirlenerek fark ücretin hüküm altına alınması gerektiğini,
4. Herhangi bir gerekçe belirtilmeden hafta tatili alacağının kısmen kabulüne karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu,
5. Yolda geçen sürelerin çalışma süresinden sayılması gerektiğini,
6. İlave tediye alacağının eksik ve hatalı hesaplandığını,
7. Kök ücret, yemek ve yol ücreti, yol mesaisi ile asgari geçim indirimi taleplerinin reddinin hukuka aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, davalılar arasındaki hizmet alımına dair sözleşmenin muvazaalı olup olmadığı, davacının kök ücret yönergesinden yararlanıp yararlanamayacağı, emsali işçinin bulunmaması durumunda ücret araştırması yapılıp yapılamayacağı, talep edilen alacaklara hak kazanıp kazanmadığı ile yargılama gideri, vekâlet ücreti ve faize ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.