"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1239 E., 2023/1795 K.
KARAR : İstinaf başvurularının esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Samsun 1. İş Mahkemesi
SAYISI : 2018/787 E., 2023/158 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bmlge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı sonrasında İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonunda, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Samsun Sahil Güvenlik Karadeniz Bölge Komutanlığında 01.05.2000 tarihinden itibaren rektefiyeci olarak çalışmaya başladığını ve hâlen de çalışmaya devam ettiğini, müvekkilinin davalı işyerine girmeden önce meslekte 1.200 günden fazla çalıştığını, Türk Harb-İş Sendikası üyesi olduğunu, davalı işyeri ile Sendika arasında imzalanan 09.02.2011-28.02.2013 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinin 38 inci maddesinin (a) bendi gereği, mesleğinde en az 3 yıl çalışmış teknik lise ve dengi okullarından mezun olanların 13. ücret derecesinden işe başlatılmaları gerektiğini, izleyen yıllarda da intibaklarının nasıl yapılacağının her dönem için ayrı ayrı düzenlendiğini, müvekkilinin ilgili toplu iş sözleşmesine göre mezun olduğu okulu, kıdemi ve hizmet gün sayısına göre intibaklarının yapılması gerekirken toplu iş sözleşmesine aykırı olarak derecesinin 9. dereceden başlatıldığını, izleyen yıllarda da yanlış yapılan intibak nedeniyle ücret ve yan ödemelerinin müvekkiline sürekli eksik ödendiğini, eksik ödenen saat ücretinin yanı sıra ayrıca toplu iş sözleşmesi gereğince her yılın 15 Mayıs ve 15 Eylül tarihlerinde verilen birer aylık ikramiyeleri, yılda dört kez ödenen yarım aylık ücret tutarındaki ilave tediye ücretleri, asgari geçim indirimleri ile posta başı, kısım şefi, atölye şefi olarak çalışılan pozisyonlar için de yapılan ek ödemelerin eksik yapıldığını ileri sürerek davacının davalı işyerinde çalışmaya başladığı 01.05.2000 tarihi itibarıyla derecesinin 13 olarak tespitine, çalışmaya başladığı tarihten itibaren intibaklarının gerçekleştirilmesine, ücret alacağının ve yan ödeme alacaklarının (ikramiye,ilave tediye ücreti, asgari geçim indirimi) faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 01.05.2000 tarihinde işe başladığını, işe başladığı tarih itibarıyla geçerli olan 17. Dönem Toplu İş Sözleşmesi’nin 37 nci maddesinin (a) bendi gereğince, endüstri meslek lisesi mezunlarının 9. hizmet derecesinden işe alınacaklarının belirtildiğini, davacının da bahse konu madde kapsamında toplu iş sözleşmesine uygun olarak 9. ücret derecesinden işe başlatıldığını ve 11. ücret derecesinden kesin kabul işleminin yapıldığını, davacının işe alındığı dönemde yürürlükte olan toplu iş sözleşmesinden, 23. Dönem Toplu İş Sözleşmesi'nde değişiklik yapılan 21.02.2012 tarihli protokole kadar geçen sürede yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmelerinin hepsinde yer alan “Yanlış işe alma ve ücret intibakı” başlıklı 41 inci maddesinde, sözleşmede belirtilen derecelerden daha alt derecelerde işe başlatılma hâlinde işe alınma tarihinden itibaren 2 yıl geçmemiş olmak kaydıyla aradaki ücret farklarının işlemin yapıldığı tarihten itibaren işçiye verilebileceği ve işçinin hakkı olan ücret derecesine intibak ettirileceğinin belirtildiğini, ancak davacı için 2 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiğini ayrıca davacının bahsi geçen protokolün geçici 3 üncü maddesindeki intibak koşullarını taşımadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının 01.05.2000 tarihinden itibaren davalı Kurumda çalıştığı, davacının tâbi olduğu toplu iş sözleşmesinin 38 inci maddesinin (a) bendinde yer alan mesleğinde en az 4 yıl çalışma koşulunu çalışma belgesi ve bu nitelikte belge ile ispatlanma şartını dosya kapsamında yer alan belgelere göre karşıladığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; İlk Derece Mahkemesince verilen kararda gerekçe ile hüküm arasında çelişki olduğunu, davacının işe giriş tarihinin 01.05.2000 olduğunu ancak Mahkeme kararında "01.08.2000 tarihi itibariyle 13. Dereceden başlatılması gerektiğinin tespitine" dair hüküm kurulduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve Mahkeme kararındaki tespit hükmünün düzeltilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; 23. Dönem Toplu İş Sözleşmesi'nde değişiklik yapılan 21.02.2012 tarihli protokolün geçici 3 üncü maddesindeki intibak koşullarını taşımadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosyadaki yazılara, hükmün yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere, bu delillerin takdirinde isabetsizlik görülmemesine göre ve özellikle dava dilekçesinde davalı olarak "İç İşleri Bakanlığına izafeten Sahil Güvenlik Karadeniz Komutanlığı" gösterilmişse de İçişleri Bakanlığı Sahil Güvenlik Komutanlığının 23.06.2014 tarihli Kurumu temsil edecek vekil listesinde işbu davayı takip eden Avukat ...'in de yer aldığının anlaşılmasına göre karar başlığında Sahil Güvenlik Komutanlığı Karadeniz Bölge Komutanlığı yazılmasının mahallinde her zaman düzeltilebilecek maddi hata niteliğinde bulunduğunun anlaşılmasına ve hüküm fıkrasının ilk satırında "davacının davalı kurumda 01.08.2000 tarihi itibariyle 13. Derecede başlatılması gerektiğinin tespitine" yazılmışsa da davacının davalı Kurumda işe başlama tarihinin 01.05.2000 olması sebebiyle bu hususun da mahallinde her zaman düzeltilebilecek maddi hata niteliğinde olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekilince, istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
2. Davalı vekilince, istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının eğitim durumu ve önceki hizmet süresine göre derece kademesinin doğru belirlenip belirlenmediği ile intibakına göre fark işçilik alacaklarının bulunup bulunmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun), 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32 nci maddesi, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri.
3. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davacının işe giriş tarihinin 01.05.2000 olduğu anlaşılmakla İlk Derece Mahkemesi kararında "01.08.2000 tarihi itibariyle 13. Dereceden başlatılması gerektiğinin tespitine" dair hüküm verilmiş olması hatalı olup bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davalının tüm, davacının diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davacı tarafın temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının, hüküm fıkrasında yer alan "01.08.2000 tarihi itibariyle 13. Dereceden başlatılması gerektiğinin tespitine" dair tespit hükmündeki "01.08.2000" rakamlarının çıkartılarak yerine “01.05.2000” rakamlarının yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davacı tarafa iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.