"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1868 E., 2023/3109 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Anadolu 14. ... Mahkemesi
SAYISI : 2022/330 E., 2023/393 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Sağlık Bakanlığı bünyesinde hizmet alımı sözleşmesi kapsamında alt işveren işçisi olarak çalışmakta iken 696 ... Kanun Hükmünde Kararname (696 ... KHK) kapsamında davalı İdarede sürekli işçi kadrosuna atandığını, kadroya geçiş sırasında davacı ile davalı arasında yapılan ... ... sözleşmesinde aylık ücretin, asgari ücretin belli bir yüzde fazlası olarak düzenlediğini; ancak davalı tarafça söz konusu yüzdelik kısmın uygulanmayıp ücretlerin eksik ödendiğini ileri sürerek fark ücret alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; kadroya geçiş sonrası Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu ... sözleşmesi dikkate alınarak ücretin belirlendiğini, hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı ile davalı İdare arasında imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinin 7 nci maddesinde, davacının ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olacağına dair düzenleme olduğundan hareketle belirsiz süreli ... sözleşmesinin ve toplu ... sözleşmesinin ilgili hükümleri uyarınca yapılan hesaplama doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacının ... sözleşmesindeki ücretinin korunarak üzerine %4 oranında zam yapıldığını, ücretinde herhangi bir indirime gidilmediğini, davalı tarafından ödemelerin usulüne uygun yapıldığını, eksik ödeme bulunmadığını, dava dilekçesinde talep edilen alacağa hak kazanmadığını, özellikle 2021 yılı ücret bordrolarının dikkate alınmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının kadroya geçirilirken imzalanan ... sözleşmesinde ücret miktarının asgari ücretin belli oranda fazlası olarak belirtildiği, buna göre davacının dava konusu dönem itibarıyla temel ücretinin brüt asgari ücretin belirli bir oranda fazlası olduğu, davacıya toplu ... sözleşmesi uyarınca her dönem için %4 oranında ücret zammı uygulanarak hesaplanan miktar nazara alındığında; davacının kadroya geçtikten sonraki ücretinin taraflar arasında düzenlenen ... sözleşmesine uygun olarak ödenmediği, hesaplanan miktardan ödenen miktarın mahsubu ile belirlenen davacının ödenmemiş fark alacaklarının bulunduğu, davacının talebinin 01.12.2020-01.12.2021 dönemine ilişkin olmasına rağmen bilirkişi tarafından talebi aşar şekilde hesaplama yapılmasının hatalı olduğu ancak 2021 yılı 12 nci aya ilişkin fark ücret alacağı bulunmadığından sonuca etkisi bulunmadığı gerekçeleriyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebeplerle temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 ... KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçiye kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli ... sözleşmesi ve toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre ödenmesi gereken ücretin tespiti ile davacının talep edilen fark alacağa hak kazanıp kazanmadığı ve alacağın hesabı hususlarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun 22, 32 ve 34 üncü maddeleri, 696 ... KHK ile 375 ... Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen geçici 23 üncü madde.
3. 696 ... KHK kapsamında kadroya geçen işçilerin geçiş aşamasındaki ücretlerinin tespiti ile ... ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün ileriye etkisine ilişkin ilke ve esaslar, Dairemizin 03.05.2023 tarihli ve 2023/3001 Esas, 2023/6593 Karar ... kararında şu şekilde açıklanmıştır:
"...
2. 696 ... KHK'nın 127 nci maddesi ile 375 ... KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde çerçevesinde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçiler ile işveren arasında imzalanan ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükümlerinin doğru değerlendirilmesi son derece önemlidir. Dairemiz uygulamasına göre kadroya geçiş sırasında düzenlenen ... sözleşmesinde ücretin sadece asgari ücretin belli bir oranda fazlası yahut geçiş öncesindeki hizmet alım sözleşmesinde öngörülen ücret veya bu ücretin katları olarak belirlenmesi hâlinde, bu ücretin işçinin kadroya geçiş aşamasındaki ilk (temel) ücreti olduğu, taraflar arasında sonraki dönemler yönünden işvereni ücret artışı yapmakla yükümlü kılan bir düzenleme olmadığı kabul edilmektedir. Diğer taraftan ... sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik hükümler ileriye etkili hükümler olarak değerlendirilmeli, bu hükümlerin sonraki dönemlere ilişkin ücret artışları yönünden işvereni bağlayacağı kabul edilmelidir.
..."
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıda yer alan paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut olayda, davacının 01.07.2020-31.10.2020 tarihleri arasındaki ücretinin, 01.07.2020 tarihinde geçerli olan asgari ücrete davacının ... ... sözleşmesindeki oran ve Yüksek Hakem Kurulu kararıyla bağıtlanan toplu ... sözleşmesindeki %4 ücret zammı uygulanarak belirlendiği görülmektedir. 31.10.2020 tarihinden sonraki dönem yönünden ise 10.08.2020 imza tarihli ve 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesi hükümleri uygulanarak davacının ücreti yeniden belirlenmiş; Mahkemece bu ücret miktarı üzerinden hesaplanan alacaklar hüküm altına alınmıştır.
3. Davacının 01.11.2020 tarihine kadar 375 ... Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret ile Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu ... Sözleşmesi Hükümleri'nden yararlandığı, bu sözleşmede 01.07.2020-31.10.2020 tarihleri arasındaki dönem için işçilerin 30.....2020 tarihindeki günlük çıplak ücretine 01.07.2020 tarihinden itibaren %4 oranında zam yapılmasının öngörüldüğü uyuşmazlık konusu değildir.
4. 10.08.2020 imza tarihli ve 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinin “Ücret zammı” başlıklı 33 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (d) bendinde ise işçilerin 30.....2020 tarihinde almakta oldukları günlük çıplak brüt ücretlerine 01.07.2020 tarihinden geçerli olmak üzere %5,75 oranında ücret zammı yapılacağı düzenlenmiştir.
5. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, işçinin ücretine Yüksek Hakem Kurulu kararı uyarınca uygulanan toplu ... sözleşmesine göre Temmuz 2020 döneminde %4 zam uygulandığı, 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinde ise aynı dönem için %5,75 zam öngörüldüğü, buna göre 01.12.2020-31.12.2020 tarihleri arasındaki dönem için %5,75 zam tutarı eklenmesi gerektiği sonucuna varılarak 01.11.2020-31.12.2020 tarihleri arasındaki dönem için ayrı bir ücret tespiti yapılmıştır.
6. Ne var ki davacının ücreti 01.07.2020 tarihinde zaten 375 ... Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret ile Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu ... Sözleşmesi Hükümleri'nin ücret zammı uygulanarak belirlenmiş olduğundan, aynı dönem için bu toplu ... sözleşmesi ile çakışacak şekilde 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinin ücret zammına ilişkin hükümlerinin uygulanması veya 01.11.2020 tarihinden sonraki dönem için daha yüksek ücret zammı öngören toplu ... sözleşmesi hükmündeki fark zam oranının ücrete yansıtılması mümkün değildir. Gerek 375 ... Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret ile Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu ... Sözleşmesi Hükümleri'nin gerekse 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinin ücret zammına yönelik hükümleri, Temmuz 2020'de başlayan altı aylık dönemi kapsamaktadır. Ayrıca 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinde ... 2020 dönemi veya sonrası için ayrıca bir ücret zammı öngörülmüş de değildir. Somut olayda davacının ücretine 375 ... Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret ile Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu ... Sözleşmesi Hükümleri'nde öngörülen ücret zammı altı aylık bir dönem için uygulanmış olup bu şekilde belirlenen ücretin 31.12.2020 tarihine kadar geçerli olduğunun düşünülmemesi hatalıdır.
7. Bu itibarla 31.12.2020 tarihine kadar yapılacak hesaplamada dava konusu alacakların, davacının ... ... sözleşmesindeki oran ve Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu ... sözleşmesindeki %4 ücret zammı uygulanarak 01.07.2020 tarihi itibarıyla tespit edilen ücretine göre hesaplanması gerekir.
8. Davacının fark ücret alacağı bilirkişi raporunda 01.12.2020-31.12.2021 tarihleri arası için hesaplanmıştır. Bilirkişi raporunda davacının 01.12.2020 ücretine %5,75 zam uygulanması yukarıdaki paragraflarda izah edildiği üzere hatalı olduğu gibi davacıya toplu ... sözleşmesi kapsamında yapılan tahakkukların ödendiğine dair ödeme belgesi yahut banka hesap hareketlerine rastlanılmadığı gerekçesiyle fark ücret alacağı yapılması da hatalı olmuştur. Dosya içinde yer alan banka hesap hareketlerinde davacıya Ekim 2021 tarihinde ay ay "maaş" farkı adı altında ödemeler yapıldığı ve CD içinde yer alan 2021 yılı fark ücret bordroları ile uyumlu olduğu anlaşılmaktadır. Davacıya yapılması gereken ödemeler ile yapılan ödemeler karşılaştırılarak dava konusu fark ücret alacağı konusunda karar verilmesi gerekirken hatalı bilirkişi raporu hükme esas alınarak yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.