"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/3988 E., 2023/4731 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 12. İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/135 E., 2023/318 K.
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmek üzere dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (6111 sayılı Kanun) kapsamında Samsun İl Emniyet Müdürlüğünde çalışmaya başladığını, müvekkilinin Samsun İl Emniyet Müdürlüğünde çalışmaya başlamadan önce İlkadım Belediyesinde şoför olarak çalıştığını ve davalı işyerinde de 17.02.2018 tarihine kadar şoför olarak çalıştığını ancak bu tarihte hiçbir gerekçe gösterilmeksizin çaycı ve temizlik görevlisi olarak çalışmasının istendiğini, pozisyonunun temizlik görevlisi olarak değiştirildiğini, bu hususta davalıya başvuruda bulunmasına rağmen başvurunun reddedildiğini, yapılan değişikliğin esaslı değişiklik mahiyetinde olduğunu, ayrıca işyerinde yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesi uyarınca işçilerin kendi branşlarında çalıştırılmalarının esas olduğunu ileri sürerek davalı tarafından gerçekleştirilen görevlendirmenin hukuka aykırılığının ve davacının pozisyonunun şoför olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 04.11.2011 tarihinde nakil olarak davalı Kuruma geldiğinde Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarında meslek kodunun büro işçisi olarak belirtildiğini, davalı Kurum bünyesinde işçi-şoför kadrosunun bulunmadığını, şoför olarak sadece polis memurlarının görev yaptığını, bu nedenle davalı Kurumun ihtiyacının ortadan kalktığı anda işçileri eski işlerine iade hakkının olduğunu, davacının büro işçisi görev tanımı kapsamında istihdam edildiğini, ayrıca İdare tarafından ölümlü veya yaralamalı trafik kazalarının meydana geldiği durumlarda şoför olan kişinin işçi statüsünde olması hâlinde İdarenin sorumluluğuna gidildiğini, bu nedenle büro işçilerinin şoför olarak çalıştırılmaması yönünde karar alındığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının 2011 yılından 2018 yılına kadar şoför olarak davalı işyerinde çalıştığı, 2018 yılından itibaren temizlik görevlisi ve çaycı olarak çalışmasının istendiği, davacının yapılan değişikliğe ilişkin yazılı rızasının bulunmadığı ancak davacının meslek kodunun büro işçisi olduğu, büro işçisinin görev tanımı içerisinde içecek servisi ve temizlik görevlerinin bulunduğu, davacının 2011-2018 yılları arasında şoförlük yapmış olmasının süreye bağlı olmaksızın başka bir alanda çalıştırılabileceği gerçeğini değiştirmediği, davalı bünyesinde şoför olarak işçi kadrosunun bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; dava dilekçesinde ileri sürdüğü hususlarla birlikte, iş hukukunda işverenin bildirmiş olduğu meslek koduna bağlı olarak işçinin yaptığı işin değiştirilebileceği yönünde bir düzenlemenin bulunmadığını, müvekkilinin 7 yıl boyunca şoför olarak çalıştığını belirterek Mahkeme kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının davalı işyerinde 2018 yılına kadar şoför olarak çalıştığı, bu tarihte pozisyonunun çaycı ve temizlik görevlisi olarak değiştirildiği, toplu iş sözleşmesinin 32 nci maddesinde işverenin lüzum ve ihtiyacına göre işçileri branşları dâhilinde bir işten diğer işe nakledilebileceğinin düzenlendiği, işçinin lüzum ve ihtiyaca göre branşına benzer diğer işlerde çalıştırılabileceğinin belirtildiği; bu sebeple davalı tarafından yapılan işlemde hata bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf başvuru dilekçesindeki sebeplerle birlikte şoförlük mesleği ile içecek servisi ve temizlik görevlisi işinin aynı veya benzer branşlar olmadığının açık olduğunu, davalı işyerinde hâlen şoför kadrosunda görev yapan işçilerin bulunduğunu, toplu iş sözleşmesinde kastedilenin lüzum ve ihtiyacın doğması olduğunu ve bunun da somut delillerle ortaya konulması gerektiğini, davalının bahsettiği değişiklik sebebinin ise davalı Kurumda işçi-şoför kadrosunun bulunmaması olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak kaldırılmasına karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı tarafından yapılan görevlendirmenin hukuka uygun olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi,
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 22 nci maddesi.
3. 6111 sayılı Kanun 166 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
1. 4857 sayılı Kanun’un “Çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshi’’ kenar başlıklı 22 nci maddesinde işyeri şartlarında esaslı değişiklik yapılabilme şartları düzenlenmiştir.
2. Çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği işveren ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı iş günü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamayacaktır.
3. 4857 sayılı Kanun’un 22 nci maddesinin birinci fıkrasının asıl konuluş amacı, işverenin tek taraflı değişiklik işlemlerine karşı işçiyi korumak; işçinin isteği dışında işini, işyerini ve diğer çalışma şartlarını değiştirecek işveren davranışlarına engel olmaktır.
4. Somut uyuşmazlıkta davacının 6111 sayılı Kanun uyarınca davalı Samsun İl Emniyet Müdürlüğüne devredildiği ve 2018 yılına kadar şoför olarak davalı Kurum bünyesinde çalıştığı sabittir. Davalı tarafından, davalı Kurumda polis kadrosunda görev yapanların şoför olarak istihdam edildiği belirtilerek davacının içecek servisi ve temizlik işlerinde görevlendirildiği anlaşılmaktadır. Yapılan bu değişiklik çalışma koşullarında esaslı değişiklik mahiyetinde olup işçinin kabulüne bağlıdır. Bu hâlde Mahkemece davalı tarafça yapılan görevlendirmenin hukuka aykırı olduğunun tespitine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi hatalıdır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
29.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.