Logo

9. Hukuk Dairesi2024/3311 E. 2024/4029 K.

Yapay Zeka Özeti

Uyuşmazlık: Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) alt işveren işçisinin işçilik alacaklarından dolayı asıl işveren sıfatıyla sorumlu olup olmadığı ve harç muafiyetinden yararlanıp yararlanamayacağı.

Gerekçe ve Sonuç: SGK’nın ihale makamı olması nedeniyle asıl işveren sıfatıyla sorumlu tutulması doğru olmakla birlikte, 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu'nun 36. maddesi gereğince harçtan muaf olması gözetilerek, yerel mahkeme kararının harç hususunda düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.

Karar Metni

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

SAYISI : 2012/210 E., 2014/955 K.

KARAR : Davanın kabulü

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Ankara 3. İş Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı ... (SGK) vekili ile davalı ... Taahhüt AŞ vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine,Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 03.10.2016 tarihli ve 2016/28293 Esas, 2016/22321 Karar sayılı kararı ile; davalı ... Taahhüt AŞ'nin temyiz isteminin reddine karar verilmiştir.

Davalı SGK vekili maddi hatanın düzeltilmesi talepli dilekçesinde; müvekkili tarafından süresinde temyiz başvurusunda bulunulduğu hâlde temyiz taleplerinin dikkate alınmadığını, bu itibarla söz konusu maddi hatanın düzeltilerek temyiz dilekçesinde yazılı nedenler yönünden yapılacak inceleme sonucunda Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 10.02.1988 tarihli ve 1987/2-520 Esas, 1988/89 Karar sayılı kararında belirtildiği üzere, Yargıtayca temyiz incelemesinin yapıldığı sırada dosyada bulunan bir belgenin gözden kaçırılması, maddi hata sebebi olarak açıklanmıştır. Ayrıca belirtmek gerekir ki Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 04.02.1959 tarihli ve 1957/13 Esas, 1959/5 Karar sayılı Kararı ile 09.05.1960 tarihli ve 1960/21 Esas, 1960/9 Karar sayılı Kararları'nda açıklandığı üzere Yargıtayca maddi hata sonucu verilen bir karara Mahkemece uyulmasına karar verilmesi hâlinde dahi usuli kazanılmış hak oluşmaz ve Yargıtayın hatalı bozma kararından dönülmesi mümkündür.

Dosyanın değerlendirilmesinde; Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesi kararında davalılardan SGK'nın temyizi incelenmeden karar verildiğinden maddi hata bulunduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan sebeple, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 03.10.2016 tarihli ve 2016/28293 Esas, 2016/22321 Karar sayılı kararının maddi hataya dayanması sebebiyle ortadan kaldırılmasına karar verilmesi gerekmiştir.

Mahkeme kararı davalı SGK vekili ile davalı ... Taahhüt AŞ vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda gereği düşünüldü:

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesindeki atıf gözetildiğinde, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 434 üncü maddesi ile ilgili 25.01.1985 gün ve 5/1 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı hükmü gereğince temyiz isteği, dilekçenin temyiz defterine kaydettirildiği tarihte yapılmış sayılır ve temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin tamamı ödenir. Temyiz harç ve giderlerinin ödenmemiş veya eksik ödenmiş olduğunun sonradan anlaşılması durumunda, karar veren hakim tarafından yedi günlük kesin süre tanınarak, bu süre içerisinde ödenmesi veya eksikliğin tamamlanması, aksi hâlde temyizden vazgeçmiş sayılacağı temyiz edene yöntemince ve yazılı olarak bildirilir. Ancak, temyiz harcının Mahkeme kalemince hesaplanıp temyiz edenden istendiği hâlde süresinde ödenmediği belgelendirilmiş ise temyiz isteğinin reddi gerekir.

Dosya içeriğine göre Mahkemece kabulüne karar verilen davayı, davalı ... Taahhüt AŞ vekilinin harcını ikmal etmeksizin temyiz etmesi üzerine Mahkemece söz konusu eksikliğin tamamlanması için davalı tarafa muhtıra tebliğ edildiği hâlde temyiz harçlarının tamamlanmadığı anlaşıldığından davalı ... Taahhüt AŞ'nin temyiz isteminin 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi uyarınca uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 427, 432 nci maddeleri uyarınca reddine karar vermek gerekmiştir.

Davalı SGK vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı asıl işveren SGK işyerinde alt işverenler nezdinde temizlik işçisi olarak 01.11.1991-31.12.2011 tarihleri arası çalıştığını, iş sözleşmesinin emeklilik nedeniyle feshedildiğini iddia ederek kıdem tazminatı ile yıllık ücretli izin alacağının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

1. Davalı SGK vekili cevap dilekçesinde; davacı ile müvekkili arasında işçi işveren ilişkisi bulunmadığını, Kurumun ihale makamı olarak sorumlu tutulamayacağını savunarak davanın reddini istemiştir.

2. Davalı ... Taahhüt AŞ vekili cevap dilekçesinde; davacının asıl işveren SGK işyerinde 1991 Kasım ayında çalışmaya başladığını, 2011 yılı Aralık ayında işten ayrıldığını, davacının emeklilik ile ilgili iddiasını ispatla mükellef olduğunu, davacıya emir ve talimatın diğer davalı SGK tarafından verildiğini, müvekkilinin sorumluluğunun bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

III. MAHKEME KARARI

Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı ... Taahhüt AŞ'nin son alt işveren, davalı SGK'nın ise asıl işveren olarak dava konusu alacaklardan sorumlu olduğu, davacının 08.07.2005-07.07.2006 tarihleri arası döneme ilişkin kıdem tazminatının ödendiği belirtildiğinden bu dönemin dışlandığı, 01.06.2001-31.12.2011 tarihleri arası dönem yönünden dava konusu kıdem tazminatı alacağının hüküm altına alındığı, davacının yıllık ücretli izin alacağının da bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

IV. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı SGK vekili ile davalı ... Taahhüt AŞ vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.

B. Temyiz Sebepleri

1. Davalı SGK vekili temyiz dilekçesinde; müvekkilinin ihale makamı olduğunu ve asıl işveren olarak sorumlu tutulmasının isabetli olmadığını, davacının fiilen Kurum nezdinde çalıştığının tespit edilmesi gerektiğini, Kurum aleyhine harca hükmedilmesinin hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir.

2. Davalı ... Taahhüt AŞ'nin temyiz dilekçesi reddedildiğinden, temyiz sebeplerine yer verilmemiştir

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, davalı SGK'nın dava konusu alacaklardan sorumlu olup olmadığı ile harç muafiyetine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

1.6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.

2. 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu'nun 36 ncı maddesi, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 2, 53 ve 59 uncu maddeleri ile aynı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14 üncü maddesi.

3. Değerlendirme

1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, davalı SGK vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2. Mahkemece 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu'nun 36 ncı maddesi gereğince harçtan muaf olan davalı Kurumun harçtan sorumlu tutulması hatalı olup bozmayı gerektirir.

Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 438 inci maddesinin yedinci fıkrası hükmü uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.

V. KARAR

Açıklanan sebeple;

Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 03.10.2016 tarihli ve 2016/28293 Esas, 2016/22321 Karar sayılı kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

A. Davalı ... Taahhüt AŞ Temyizi Yönünden

Davalı ... Taahhüt AŞ vekilinin temyiz dilekçesinin REDDİNE,

Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davalı ... Taahhüt AŞ'ye iadesine,

B. Davalı SGK Temyizi Yönünden

1. Davalı Kurum vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,

2. Davalı Kurum vekilinin Mahkeme kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Mahkeme kararının, hüküm fıkrasınıda yer alan “Karar harcı olarak belirlenen 1.010,80 TL'den peşin harç çıkartılarak bakiye karar harcı 754,65 TL'nin davalıdan hazine yararına tahsiline, Davacı tarafça peşin harç olarak yatırılan 256,15 TL'nin davalılardan müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,” ibaresinin çıkartılarak yerine “Davalı Kurum harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, alınması gereken 1.010,80 TL harçtan peşin yatırılan 256,15 TL'nin mahsubu ile bakiye 754,65 TL harcın davalı ... Taahhüt AŞ'den alınarak Hazineye irat kaydına, davacıdan daha önce alınan 256,15 TL harcın davalı ... Taahhüt AŞ'den alınarak davacıya verilmesine,” ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,

Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,

04.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.