"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/3103 E., 2023/3578 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kırıkkale 1. İş Mahkemesi
SAYISI : 2023/165 E., 2023/287 K.
Taraflar arasındaki kurum işleminin iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Kırıkkale İli Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü Engelsiz Yaşam Bakım Merkezinde silahlı güvenlik görevlisi olarak sürekli işçi kadrosunda çalışırken Keskin Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından uyuşturucu suçundan dolayı Ağustos 2021 tarihinde başlatılan 2021/367 Soruşturma sayılı dosyada; davacının da şüpheli olarak yer almasından dolayı ... İl Emniyet Müdürlüğü Özel Güvenlik Şube Müdürlüğü tarafından davacının silahlı özel güvenlik çalışma izin belgesinin iptali üzerine davalı İdarenin 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun'un 10 uncu maddesi, 17 No.lu İşkolu İşletme Toplu İş Sözleşmesi ilgili hükümleri ve 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 25 inci maddesine istinaden İl Disiplin Kurulunun 24.12.2021 tarihli ve 1 sayılı kararı ile davacının iş sözleşmesini sona erdirdiğini, davacının 27.12.2021 tarihli bu fesih işlemine karşı Kırıkkale 2. İş Mahkemesinin 2022/81 Esas sayılı dosyasıyla işe iade davası açtığını, bu davadan kısa bir süre sonra davacı hakkında Keskin Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturmada 27.01.2022 tarihinde kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiğini, 27.01.2022 tarihli takipsizlik kararı üzerine Özel Güvenlik Şube Müdürlüğünce davacıya silahlı özel güvenlik çalışma izin belgesinin tekrar düzenlenerek verildiğini, açılan işe iade davasında ise davacı hakkında iş sözleşmesinin feshedildiği tarih itibarıyla soruşturma dosyası bulunduğu gözetildiğinde fesih tarihi itibarıyla işe iadesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın reddedildiğini, bu karara karşı istinaf yoluna başvurulduğunu, davalı İdarece davacının iş sözleşmesinin sona erdirildiği 27.12.2021 tarihinden sonraki dönemde gerçekleşen hukuki durumlar gözetilerek iş sözleşmesinin yeniden kurulması yönünde İdareye yazılı olarak 28.11.2022 tarihinde başvuruda bulunduklarını, yazılı başvuruya cevap verilmeyerek talebin zımnen reddi üzerine, Kırıkkale İdare Mahkemesine dava açtıklarını, İdare Mahkemesince iş mahkemesi görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verildiğini ve mevcut davanın açıldığını ileri sürerek davalı İdareye 28.11.2022 tarihinde yapılan başvuruyla davacının yeniden işe alınması hususundaki başvurunun zımnen reddine yönelik işlemin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu işlem Kurumun işveren sıfatıyla tesis ettiği özel hukuk işlemi olup bu hususa ilişkin olarak idari işlemin iptali davası değil işe iade davası açılabileceğini, işbu davanın öncelikle derdestlik sebebiyle, Mahkemenin aksi kanaatte olması hâlinde İdarenin böyle bir yetkisi olmaması bu sebeple davacının başvurusunun reddinde usul ve kanuna aykırı bir durum olmaması sebebiyle reddi gerektiğini, tarafları ve konusu aynı olan Kırıkkale 2. İş Mahkemesinin 2022/81 Esas ve 2022/328 Karar sayılı işe iade davasında verilen kararda iş sözleşmesinin haklı sebeple feshedildiği kabul edilerek davanın reddedildiğini, somut dava idari işlemin iptali gerekçesi ile açılsa da davanın derdestlik sebebiyle reddi gerektiğini savunarak davanın usulden, bunun mümkün olmaması hâlinde esastan reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Kırıkkale 2. İş Mahkemesinin 24.11.2022 tarihli ve 2022/81 Esas, 2022/328 Karar sayılı işe iade talepli davasında davacının iş sözleşmesinin geçerli nedenle feshedildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği, 24.11.2022 tarihli bu karara karşı davacının istinaf başvurusunun Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesinin 11.05.2023 tarihli ve 2023/1138 Esas, 2023/2250 Karar sayılı ilâmı ile esastan reddine kesin olarak karar verildiği, Kurum tarafından davacının ruhsatının iptal edilmesi ve çalışma şartlarını kaybetmesi nedeniyle iş sözleşmesi feshedilmiş olup davacı tarafından ruhsatını yeniden alması nedeniyle Kuruma işe iade için başvurusunun zımmen reddine ilişkin kararın iptali nedeniyle dava açılmışsa da işe iade davasının reddine dair kararın kesinleştiği, davacının yeniden işe alınmasında gerekli şartları taşıyıp taşımadığı ve uygun kadro bulunup bulunmadığının davalı İdarenin tasarruf yetkisinde bir konu olduğu, tek başına ruhsatın bulunmasının yeterli olmadığı, davacının yeniden işe alınmasına Mahkemece karar verilmesi hâlinde yetki gaspı söz konusu olacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; İdare Mahkemesinin görevsizlik kararından sonra İş Mahkemesinde açılan davada Mahkemenin resen görev konusunu inceleyip görevsizlik kararı vererek uyuşmazlığın Uyuşmazlık Mahkemesine taşınması gerekirken esastan ret kararı verildiğini, feshe konu olayda davacının hiçbir kusurunun bulunmadığını, iş sözleşmesi sonlandırılan davacının hukuki durumunun sonraki dönem yönünden yani 28.11.2022 tarihi itibarıyla değerlendirilerek iş sözleşmesinin yeniden tesisinin idari bir işlem olarak ele alınması ve mevcut duruma göre karar verilmesi gerektiğini, davacının hukuki durumunun iş sözleşmesinin feshedildiği 27.11.2021 tarihinden itibaren değiştiğini, 27.11.2021 tarihinden önceki durumunun davacının fiilî eylemi nedeniyle oluşmadığını, kastının, kusurunun bulunmadığını, özel güvenlik kimlik kartının davacıya sonradan iade edildiğini, bu nedenle İdareye 28.11.2022 tarihinde yapılan, davacının yeniden işe alınması hususundaki başvurunun zımnen reddine yönelik Kurum işlemin iptali gerektiğini, davacının mağdur edildiğini, İlk Derece Mahkemesi gerekçesinde davacının yeniden işe alınmasında gerekli şartları taşıyıp taşımadığı ve uygun kadro bulunup bulunmadığının İdarenin tasarruf yetkisinde bir konu olduğu belirtilmişse de bu gerekçenin yerinde olmadığını, davacının iş sözleşmesinin fesih sebebinin 4857 sayılı Kanun'da düzenlenen ve tahdidi olarak sayılan hâllerden hiçbirine uymadığını, ... Kırıkkale Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü'nün 1 sayılı ve 24.12.2021 tarihli disiplin kararında, davacı hakkında yapılan idari işlemin "bahse konu şahsın soruşturmasının lehine sonuçlanıncaya kadar işten çıkarılması" olarak belirtildiğini ve soruşturma işçi lehine sonuçlanana kadar işçinin işten çıkarılacağının ifade edildiğini, bu hâliyle iş sözleşmesinin sonlandırılmak yerine askıda olduğunun kabulü gerektiğini, bu durumda soruşturma lehine sonuçlanan ve silahlı güvenlik çalışma izin belgesi de kendisine iade edilen davacının sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; uyuşturucu madde ticareti suçundan davacı hakkında soruşturma yapılması sebebiyle güvenlik sertifikasının yenilenmediği, bu nedenle iş sözleşmesinin işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre disiplin cetveline uygun olarak 24.12.2021 tarihinde sona erdirildiği, davacının açtığı işe iade davasının reddine dair verilen kararın istinaf incelemesi sonucunda 11.05.2023 tarihinde, ret kararı yerinde bulunarak davacının istinaf talebinin reddedildiği, davacının bu dava ile tüm bu aşamalardan sonra 27.01.2022 tarihinde verilen ceza kovuşturmasına yer olmadığına dair karar üzerine işe başlatılması için 28.11.2022 tarihinde işverene başvurduğu ama kendisine cevap verilmediği gerekçesiyle açtığı davada, davacının işe başlatılmama kararı olarak yorumladığı durumun, işe iade davasının reddi sebebiyle hukuki nitelemenin doğru olmayacağı, işverene yapılan yeni bir iş başvurusu olduğu, işe alıp almama kararının işverenin takdirinde olduğu, İlk Derece Mahkemesince verilen kararın usul ve kanuna uygun bulunduğu gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tarafından davalı İdareye 28.11.2022 tarihinde yapılan, davacının yeniden işe alınması hususundaki başvurusunun zımnen reddine yönelik işlemin iptali isteminin yerinde olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Davanın, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı vekilince Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı adına takip edildiği görülmekle; İlk Derece ve Bölge Adliye Mahkemelerinin gerekçeli karar başlığında davalı olarak Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı yazılması gerektiği hâlde, ... yazılmış olması mahallinde düzeltilebilir maddi hata kabul edilerek bozma sebebi yapılmamıştır.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.