"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen kurum işleminin iptali ve alacak davasından verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildi.
Davacı vekili tarafından temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine, incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işyerinde Sağlık Kültür Spor Daire Başkanlığında büro personeli olarak 21.03.1996 tarihinde çalışmaya başladığını, davalı Üniversitenin 21.10.2018 tarihli ve 119048 sayılı yazısı ile müvekkilinin görev yerinin değiştirilerek Sağlık Kültür Spor Daire Başkanlığına bağlı Yüzme Havuzu Müdürlüğünde görevlendirildiğini, müvekkilinin 22 yıl boyunca Türkiye Ticaret Kooperatif, Eğitim, Büro ve Güzel Sanatlar İşçileri Sendikasına (Tez-Koop İş Sendikası) üye olduğunu, müvekkilinin 2013 yılından beri Tez-Koop İş Sendikasının Genel Kurul üyesi olduğunu, görev yerinin değiştirilmesinin nedeninin sendikal faaliyetlerini engellemek olduğunu, müvekkili ile birlikte 5 işçinin daha görev yerlerinin bu nedenle değiştirildiğini, yapılan işlemin hukuka aykırı olduğunu belirterek yapılan görev değişikliği işleminin iptali ile sendikal tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında çalıştığını, davacının talep ettiği işlemin 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında olmadığını, dava konusu talebin idari yargının görev alanına ilişkin olması nedeniyle davanın görevsizlik nedeniyle reddinin gerektiğini, davacının görev yeri değişikliğinin kamu hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla yapıldığını, yapılan görev yeri değişikliğinin aynı daire başkanlığı tarafından yapıldığını, davacının sendikal faaliyetlerini serbestçe sürdürdüğünü savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 05.12.2022 tarihli ve 2022/458 Esas, 2022/1164 Karar sayılı kararı ile; davacının görev yeri değişikliğinin sendikal faaliyetleri nedeniyle yapıldığı, bu nedenle farklı bir muameleye maruz kaldığının kabul edildiği, davacı hakkında düzenlenen 21.10.2018 tarihli ve E119048 sayılı görevlendirme işleminin objektif nedenlere dayanmaması nedeniyle iptali gerektiği, işlemin sendikal nedenlerle yapıldığının dosya kapsamı ile anlaşılmasına göre davacının sendikal tazminata hak kazandığı gerekçesiyle davalı Üniversitenin davacı hakkında düzenlemiş olduğu 21.10.2018 tarihli ve E119048 sayılı görevlendirme işleminin iptaline ve sendikal tazminat isteminin kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 06.04.2023 tarihli ve 2023/269 Esas, 2023/956 Karar sayılı kararı ile; davalı Üniversitede bilirkişi heyeti ile yapılan keşif sonucu düzenlenen bilirkişi heyet raporunda; davacının görevinin esaslı biçimde değiştirilmediği, ancak değişikliğin sendikal faaliyeti güçleştirme ihtimalinin bulunduğu, davacının sendika yönetim kurulunda bulunması nedeniyle amatör sendika çalışanı olarak kabul edilmesi gerektiği, buna göre işyeri değişikliğine açıkça rızasının bulunmadığı, işverence işyeri değişikliğinin objektif gerekçelerinin ortaya konmadığının tespit edildiği, davacının Tez-Koop İş Sendikasının şube sekreteri olduğu, görev değişikliğinin davacının sendikal faaliyetini zorlaştırdığı, davacının sendikal tazminata hak kazandığının anlaşıldığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 19.12.2023 tarihli ve 2023/13462 Esas, 2023/19960 Karar sayılı bozma ilâmı ile; görev değişikliği işleminin iptaline ilişkin açılan bir davada, işlemin iptaline karar verilemez ise de hukuki yararın varlığı durumunda işlemin hukuka aykırı olup olmadığı değerlendirilerek sonucuna göre hukuka aykırılığın tespitine karar verilmesinin mümkün olduğu, somut uyuşmazlık bakımından davacının Tez-Koop İş Sendikası üyesi olduğunu ve 2017 yılı Mayıs ayında ilgili Sendika Yönetim Kurulu üyeliğine seçildiğini, Yönetim Kurulunun kendi içinde yaptığı toplantıda davacının şube idari sekreterliği görevine getirildiğini, görevlendirmenin davalı Üniversiteye bildirildiğini, davacının şube idari sekreterliği görevi ile amatör sendikacı hakkı kazandığını, davalı ... tarafından görev yeri değişikliğinin sendikal faaliyetlerini engellemek için yapıldığını ileri sürerek davalı tarafça yapılan 21.10.2018 tarihli ve E119048 sayılı görevlendirme işleminin iptalini talep ettiği, İlk Derece Mahkemesince davacının işyerinin davalı ... tarafından değiştirilmesine ilişkin yapılan değerlendirme yerinde ise de hukuka aykırılığın tespitine karar verilmesi gerekirken işlemin iptaline karar verilmesinin hatalı olduğu, öte yandan davacının, hem 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 24 üncü maddesinden hem de 25 inci maddesinde öngörülen güvenceden yararlanamayacağı, amatör sendika yöneticileri için öngörülen düzenlemenin 6356 sayılı Kanun'un 24 üncü maddesinde yapılmış olup İlk Derece Mahkemesince 6356 sayılı Kanun'un 25 inci maddesinde öngörülen tazminatın ayrıca hüküm altına alınmasının bir diğer hatalı yön olduğu gerekçesiyle temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı ... tarafından yapılan davacının görev yerinin değiştirilmesi işleminin hukuka aykırılığının tespitine ve davacının sendikal tazminat alacağı isteminin reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunulmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; davalı Üniversitenin davacı hakkında düzenlemiş olduğu 21.10.2018 tarihli ve E119048 sayılı görevlendirme işleminin iptaline karar verilmesi gerekirken görevlendirme işleminin hukuka aykırı olduğunun tespitine karar verilmesinin yerinde olmadığını, müvekkilinin görev yeri değişikliğinin sendikal faaliyetleri nedeniyle yapıldığını, davacının bu görevlendirmesinin sendikal faaliyeti ile ilgili olup bu nedenle de farklı bir muameleye maruz kaldığının sabit olduğunu, müvekkili lehine sendikal tazminata hükmedilmesi gerekirken sendikal tazminat talebinin reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; davacının müvekkili Üniversite bünyesinde Sağlık Kültür ve Spor Dairesi Başkanlığında büro personeli olarak görevliyken 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu'nun 13 üncü maddesinin (b) bendinin (4) üncü alt bendi gereğince Sağlık Kültür ve Spor Dairesi Başkanlığına bağlı Yüzme Havuzu Müdürlüğü emrinde görevlendirildiğini, birim içi görev değişikliği yapıldığını, davacının işinde ya da işyerinde esaslı tarzda değişiklik yapılmadığını, görev yeri değişikliğinin davacının sendikal faaliyeti açısından bir etkisinin olmadığını, sendikal faaliyetlerini sürdürdüğünü ve sendikal izin günlerini kullandığını belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, amatör sendika yöneticisi olarak 6356 sayılı Kanun'un 24 üncü maddesindeki güvenceden yararlanan davacının görev yeri değişikliğinin hukuka aykırılığının tespiti gerektiği ve aynı Kanun'un 25 inci maddesinde öngörülen sendikal tazminata hak kazanamayacağı yönündeki bozma ilâmına uygun karar verilip verilmediği noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6356 sayılı Kanun'un 24 ve 25 inci maddeleri, 6100 sayılı Kanun'un 106 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... Üniversitesi Rektörlüğü harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
01.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.