"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)
1. Taraflar arasındaki “alacak” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Malatya 4. Asliye Hukuk Mahkemesince (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) verilen davanın kısmen kabulüne ilişkin karar davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 19. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonunda bozulmuş, Mahkemece Özel Daire bozma kararına karşı direnilmiştir.
2. Direnme kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3. Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
I. YARGILAMA SÜRECİ
Davacı İstemi:
4. Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirketin sahibi bulunduğu otelde kullanmak üzere yetmiş beş adet yatağı davalı ...'den teslim aldığını, teslim edilen yataklarda gizli ayıpların çıktığını, davalı ...'e sözlü olarak uyarıda bulundukları hâlde herhangi bir düzeltme yapılmadığından dolayı müvekkili tarafından davalıya ihtarname gönderildiğini, davalının işyerini davalı ...’a devrettiğini belirterek ayıpları gidermediğini, müvekkilinin davalı ...’a da ihtarname göndererek ayıpların giderilmesini talep ettiğini ancak davalı ...'ın da ayıpları gidermediğini ileri sürerek yetmiş beş adet ayıplı yatağın yenisi ile değiştirilmesine, olmadığı taktirde yatak başına 60TL olmak üzere toplam 4.500TL'nin teslim tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan tahsiline, ayrıca uğramış olduğu zarardan dolayı 1.500TL'nin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar Cevabı:
5. Davalılar davaya cevap vermemiştir.
Mahkeme Kararı:
6. Malatya 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) 01.06.2012 tarihli ve 2011/459 E., 2012/267 K. sayılı kararı ile; söz konusu yatakların bulunduğu yerde makine mühendisi bilirkişi refakate alınarak keşif yapıldığı, keşif sonucu alınan bilirkişi raporunda yataklardaki arızanın kalitesiz, yetersiz malzeme kullanımından kaynaklandığı, yatakların tam ortopedik olmadığı, ikinci sınıf olduğu, kenarları boyunca meydana gelen çökmenin yeterli ve kaliteli malzemenin tekniğine uygun olarak kullanılması hâlinde arızaların giderilebileceği, eksik malzeme kullanımı nedeni ile tam ortopedik özellikte olmadığı, bir adet yatağın tamir bedelinin 52TL, yetmiş beş adet yatağın tamir bedelinin ise 3.900TL olduğunun belirtildiği, taraflarca rapora itiraz edilmediği, taraflar arasındaki anlaşmaya göre satışa konu yatakların tam ortopedik olması gerekirken daha alt kalitede yatakların davacıya teslim edildiği, tamir masrafının 3.900TL olduğu anlaşıldığından bu bedelin davacı lehine hüküm altına alınması gerektiği, davacının yatakların on tanesinin kullanılmaması nedeni ile yeni yatak aldıklarını belirterek bu yatakların bedeli olarak 1.500TL’yi talep ettiği, yatakların satın alınmasına dair fatura içeriği, alınan bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde 1.500TL talep etmekte haklı olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile 5.400TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Özel Daire Bozma Kararı:
7. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekilince temyiz isteminde bulunulmuştur.
8. Yargıtay (Kapatılan) 19. Hukuk Dairesince 12.09.2013 tarihli ve 2013/9124 E., 2013/13825 K. sayılı kararı ile;
“…Uyuşmazlık, davacı şirkete ait otele satılan yatakların ayıplı olduğu iddiasından kaynaklanmaktadır.
Mahkemece tutulan keşif tutanağında taşınmaz ile ilgili bir uyuşmazlık olmadığı halde, taşınmazın gezilip görüldüğü yazıldıktan sonra re'sen seçildiği anlaşılan bilirkişi makine mühendisi S. D.’nin de tutanağa geçirilen beyanlarında “taşınmazı sınırları ile birlikte gezdim, gerekli ölçü ve notlarımı aldım, benden istenilen hususları anladım, raporumu ibraz edeceğim. dediği, 04.04.2012 tarihli bilirkişi raporunda ise dava konusu yataklarla ilgili görüş bildirildiği ve böylece keşif tutanağı dosya içeriğine uygun olmadığı gibi tutanakla rapor arasında da çelişki oluştuğu görülmüştür.
Bu durumda mahkemece iddia ve savunma çerçevesinde deliller toplanıp, gerektiğinde konusunda uzman bilirkişiden ayrıntılı ve Yargıtay denetimine elverişli yeniden rapor alınıp, tüm deliller birlikte değerlendirilerek varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, özensiz ve eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir,…” gerekçesiyle kararın bozulmasına, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Direnme Kararı:
9. Malatya 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) 21.02.2014 tarihli ve 2014/26 E., 2014/183 K. sayılı kararı ile; önceki karar gerekçesi yanında, davaya konu yatakların davacının işlettiği otelde bulunduğu, keşif esnasında mahkemece bir kısmının ayıplı olarak kullanıldığının, bir kısmının da kullanılamaması nedeniyle otelin deposuna bırakıldığının görüldüğü, kullanılan yatakların her bir odada inceleme yapılmak suretiyle tespit edildiği, mahkemece bu durumun tutanağa, taşınmazın sınırları itibariyle görüldüğü şekilde yansıtıldığı, bu durumda yapılması gerekenin otel odalarında ve depoda bulunan yatakların görüldüğü şeklinde zapta geçirilmesi olarak düşünülebileceği, ancak zapta geçirilen ifadenin yapılan işlem ile uyumsuz olmadığı kanaatine varıldığı, anlatım bozukluğunun bulunduğu, ancak bu anlatımın yapılan işleme ve delil toplanmasına ters düşmediği gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
Direnme Kararının Temyizi:
10. Direnme kararı süresi içinde davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
II. UYUŞMAZLIK
11. Direnme yoluyla Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; mahkemece yapılan keşfe ilişkin düzenlenen keşif tutanağı ve bilirkişi raporunun dosya içeriğine uygun olup olmadığı, keşif tutanağı ile bilirkişi raporu arasında çelişki bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
III. GEREKÇE
12. Uyuşmazlığın çözümü açısından öncelikle konuyla ilgili yasal düzenlemelerin irdelenmesinde yarar vardır.
13. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) “Keşif kararı” başlıklı 288. maddesi;
“(1) Hâkim, uyuşmazlık konusu hakkında bizzat duyu organları yardımıyla bulunduğu yerde veya mahkemede inceleme yaparak bilgi sahibi olmak amacıyla keşif yapılmasına karar verebilir. Hâkim gerektiğinde bilirkişi yardımına başvurur.
(2) Keşif kararı, mahkemece, sözlü yargılamaya kadar taraflardan birinin talebi üzerine veya resen alınır.”
Aynı Kanun’un “Keşfe yetkili mahkeme” başlıklı 289. maddesi ise;
“(1) Keşif, davaya bakan mahkemece icra edilir. Keşif konusu, mahkemenin yargı çevresi dışında ise inceleme istinabe suretiyle yapılır.
(2) Keşif konusu, büyükşehir belediye sınırları içerisinde ise inceleme, davaya bakan mahkeme tarafından da yerine getirilebilir.”
Şeklinde düzenlenmiştir.
14. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun “Keşfin yapılması” başlıklı 290. maddesinde ise;
“(1) Keşfin yeri, kapsamı ve zamanı mahkeme tarafından tespit edilir. Keşif, taraflar hazır iseler huzurlarında, aksi takdirde yokluklarında yapılır.
(2) Mahkeme keşif sırasında tanık ve bilirkişi dinleyebilir. Keşif sırasında, yapılan tüm işlemler ve beyanları içeren bir tutanak düzenlenir. (Ek cümle:22/7/2020-7251/25 md.) Tutanağa, hâkimin keşif konusu ve mahalliyle ilgili gözlemleri de yazılır. Plan, çizim, fotoğraf gibi belgeler de tutanağa eklenir.
(3) Mahkeme, bir olayın nasıl geçmiş olabileceğini tespit için temsili uygulama da yaptırabilir."
Hükmü yer almaktadır.
15. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 154/1. maddesinde de, hâkimin, tahkikat ve yargılama işlemlerinin icrasıyla, iki tarafın ve diğer ilgililerin sözlü açıklamalarını, gerekirse özet olarak zabıt kâtibi aracılığıyla tutanağa kaydettireceği, aynı maddenin ikinci fıkrasında da, tarafların veya diğer ilgililerin sözlü açıklamalarını hâkimin izniyle doğrudan da tutanağa yazdırabileceği düzenlenmiştir.
16. Tüm bu açıklamalar ışığında somut olaya gelince; davacı eldeki davada, davalılardan satın alınan yatakların ayıplı olduğunu iddia ederek uğranılan zararın tazminini talep etmiş, mahkemece yapılan keşif sonucu düzenlenen bilirkişi raporu hükme esas alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
17. Mahkemece 16.03.2012 tarihli ara karar ile delillerin değerlendirilmesi yönünden mahallinde 20.03.2012 tarihinde keşif yapılmasına karar verilmiştir. Anılan tarihte yapılan keşfe ilişkin keşif tutanağının incelenmesinde; davacı vekilinin keşif sırasında hazır bulunduğu, başka gelen bulunmadığı, taşınmazın bilirkişi ile birlikte gezilip görüldüğü belirtilmiş, bilirkişi makine mühendisinin kimlik tespiti yapıldıktan sonra “Taşınmazı sınırları ile birlikte gezdim gerekli ölçü ve notlarımı aldım benden istenilen hususları anladım, raporumu ibraz edeceğim mehil verilsin” şeklinde beyanının keşif zaptına geçirildiği görülmektedir.
18. Mahkemece yapılan keşif sonrası düzenlenen “Bilirkişi Yemin ve Teslim Tutanağı" ile dosya, rapor düzenlenmek üzere bilirkişiye teslim edilmiştir.
19. Dosya içerisinde yer alan 04.04.2012 tarihli bilirkişi raporu incelendiğinde, bilirkişinin dava konusu yataklar üzerinde yapılan inceleme sonucu iddia edilen ayıplara ilişkin olarak değerlendirmelerde bulunduğu ve görüşünü rapora yansıttığı, raporun ekinde incelenen yataklara ilişkin resimlere de yer verildiği anlaşılmaktadır.
20. Her ne kadar Özel Dairenin bozma kararında, keşif tutanağının dosya içeriğine uygun olmadığı, tutanak ile bilirkişi raporu arasında da çelişki bulunduğu belirtilmiş ise de, yapılan keşif sırasında bilirkişinin kendisinden istenilen hususları anladığını belirterek raporunu ibraz etmek üzere süre istediği, dosya içerisinde yer alan bilirkişi raporunun incelenmesinde, bilirkişi tarafından ayıplı olduğu iddia edilen yataklara ilişkin inceleme yapılarak değerlendirmede bulunulduğu, raporun ekinde de incelenen yataklara ilişkin görsellere yer verildiği, bu durumda yapılan keşfin ve alınan bilirkişi raporunun dosya kapsamı ile uyumsuz olmadığı anlaşılmakla mahkemece bu yönde verilen direnme kararı yerindedir.
21. Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında, davanın konusunun davacıya satılan yatakların ayıplı olduğu iddiasına dayalı alacak istemine ilişkin olduğu hâlde, mahkemece yapılan keşifte, makine mühendisi bilirkişinin tutanağa geçirilen beyanlarında “Taşınmazı sınırları ile birlikte gezdim, gerekli ölçü ve notlarımı aldım, benden istenilen hususları anladım, raporumu ibraz edeceğim” dediği, ancak alınan bilirkişi raporunda dava konusu yataklarla ilgili görüş bildirildiği, keşif tutanağı dosya kapsamına uygun olmadığı gibi tutanakla rapor arasında da çelişki bulunduğu, direnme kararının Özel Daire bozma kararında açıklanan nedenlerle bozulması gerektiği yönünde görüş ileri sürülmüş ise de, bu görüş yukarıda açıklanan nedenlerle Kurul çoğunluğu tarafından benimsenmemiştir.
22. Diğer taraftan gerekçeli karar başlığında, dava tarihi 29.11.2011 olduğu hâlde 15.01.2014 olarak gösterilmesine ilişkin yanlışlık, mahallinde düzeltilebilir maddi hata niteliğinde bulunduğundan bu husus bozma nedeni yapılmamıştır.
23. Ne var ki, Özel Dairece davalı ... vekilinin esasa yönelik temyiz itirazları incelenmediğinden dosya Özel Daireye gönderilmelidir. IV. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
Direnme kararı yerinde olup, davalı ... vekilinin esasa ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE,
6217 sayılı Kanun’un 30. maddesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na eklenen “Geçici Madde 3” atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 440-III/1. maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 14.12.2021 tarihinde yapılan ikinci görüşmede, oy çokluğu ile kesin olarak karar verildi.