"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
(Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi Sıfatıyla)
1. Taraflar arasındaki “marka devir sözleşmesinin iptali” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, ... Asliye Hukuk Mahkemesince (Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi Sıfatıyla) verilen davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine ilişkin karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 11. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonunda bozulmuş, Mahkemece Özel Daire bozma kararına karşı direnilmiştir.
2. Direnme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3. Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
4. Bozma sonrası mahkemece, iflas idare memurunun istifa etmesi sebebiyle yeni iflas idare memurunun isim ve adreslerinin bildirilmesi için ... İcra Dairesine müzekkere yazılmıştır. 04.04.2019 tarihli müzekkere cevabında; 27.07.2018 tarihli karar ile basit tasfiye yapılarak dosyanın kapatılması hususunda İİK’nın 240. maddesi gereğince olağanüstü alacaklılar toplantısına karar verildiği, ancak bu hususta düzenlenen ilan ve tensip zaptının alacaklılara tebliğ edilmesine rağmen toplantıya katılım olmadığı, bu nedenle iflasın tasfiye şekli değiştirilemediği gibi iflas idare memurunun da seçilemediği belirtilmiştir.
5. ... Asliye Hukuk Mahkemesinin (Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi Sıfatıyla) 11.07.2019 tarihli ve 2018/667 E., 2019/605 K. sayılı kararı ile direnme kararı verilmiş; hiçbir gerekçe gösterilmeden direnme kararının başlığından ve UYAP ortamından davalı iflas idaresi çıkarılmıştır. Direnme kararı süresi içerisinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Direnme kararı ve temyiz dilekçesi iflas idaresine tebliğ edilmeden dosya, Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderilmiştir.
6. Öte yandan direnme kararı sonrası 11.03.2020 tarihinde ... Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından iflasın kapatılmasına karar verilmiş; karar gereğince iflasın kapatıldığı ve anılan şirketin ticaret sicilinden re’sen terkin edildiği 08.09.2020 tarihli ticaret sicil gazetesinde yayımlanmıştır.
7. İflas açıldığı zaman müflise ait bütün haczedilebilen mal ve haklar ile iflasın kapanmasına kadar müflisin uhdesine geçen mallar iflas masasına girer; masaya giren bu mal ve haklar satılarak bedeli ile alacaklıların alacakları ödenmektedir. Aslında masaya ait olan veya kanun gereğince masaya girmiş sayılan bir mal veya hak, herhangi bir nedenle iflas idaresinin eline geçmemiş veya tasfiye harici bırakılmış olabilir. İflas kapanmasından sonra bu mal veya haklarla ilgili izlenecek usul İİK’nın 255/1 maddesinde “İflas kapandıktan sonra tasfiyeden hariç kalmış bir mal bulunduğu haber alınırsa iflas dairesi o mala vaziyed edip sattıktan sonra başka bir merasime hacet kalmaksızın bedelini eksik alan alacaklılara sıralarına göre dağıtır.” şeklinde düzenlenmiştir. Buna göre aslında masaya ait olan bir mal veya hakkın iflas tasfiyesinden hariç kaldığı, iflas kapandıktan sonra öğrenilirse, iflas dairesi, iflas tasfiyesi devam ediyormuş gibi bu mal veya hakka el koyar, bunları paraya çevirir ve bedelini alacağını eksik almış olan alacaklılara sırasına göre dağıtır. İflas dairesinin bu işlemleri yapabilmesi için iflasın kapatılması kararının kaldırılmasına gerek olmadığı gibi iflasın yeniden açılmasına, alacaklıların toplanmasına veya yeni bir iflas idaresi seçerek tasfiyeyi bu iflas idaresine havale etmelerine gerek yoktur. İflas dairesi sanki iflasın kapanmasına karar verilmemiş gibi hareket edecektir.
8. İflasın kapanmasından sonra ortaya çıkan veya tasfiye harici bırakılan bir mal veya hakkın masaya ait olup olmadığı hususu ihtilaflı ise bu durumda izlenecek usul İİK’nın 255/3 maddesinde “Şüpheli bir hak mevzuubahis oldukta iflas dairesi alacaklılara keyfiyeti ilan eder yahut mektupla bildirir ve 245 inci madde mucibince muamele yapılır” şeklinde düzenlenmiştir. Bu kapsamda masaya ait olup olmadığı çekişmeli olan bir mal veya hak söz konusu ise bu mal veya hakkın masaya ait olduğunun tespiti ve iflas dairesine verilmesi için dava açılması veya mevcut davanın takip edilmesi gerekmektedir. İflasın kapanmasından sonra masaya ait böyle bir çekişmeli hakkın olduğunu öğrenen iflas dairesi, durumu alacaklılara ilan yoluyla veya mektupla bildirir. Bunun üzerine bu çekişmeli mal veya hakkın takibi yetkisi İİK’nın 245. maddesi gereğince isteyen alacaklıya iflas dairesi tarafından devredilir. Çekişmeli hakkı takip yetkisini devralan alacaklı, dava sonunda mal veya hakkı elde ederse, bu mal veya hak paraya çevrilerek elde edilen para ilk önce anılan alacaklıya verilir ve geriye para artması hâlinde ise iflas dairesi tarafından alacaklılara sıralarına göre dağıtılır.
9. Hemen belirtilmelidir ki, tüzel kişiliği sona eren şirketlere ait mal veya hakların sonradan ortaya çıkması hâlinde 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) 547. maddesinde “ek tasfiye” düzenlenmiştir. Anılan madde gereğince tasfiyenin kapanmasından sonra ek tasfiye işlemlerinin yapılması zorunlu olduğu anlaşılırsa, son tasfiye memurları, yönetim kurulu üyeleri, pay sahipleri veya alacaklılar, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinden, bu ek işlemler sonuçlandırılıncaya kadar, şirketin yeniden tescilini isteyebilirler. Ek tasfiye talebinin haklı görülmesi hâlinde mahkemece, tasfiyesi tamamlanmış ve ticaret sicilinden silinmiş şirketin yeniden tescil edilmesi kararı verilecek ve bu işlemlerin yapılması için son tasfiye memurları veya yeni bir veya birkaç kişi tasfiye memuru olarak atanarak tescil ve ilan edilecektir. TTK’nın 547. maddesinde düzenlenen ek tasfiye hükmü, İİK’nın 255. maddesinde iflasın kapanmasından sonra yeni mal veya hak bulunması hâli özel olarak açıkça düzenlenmiş olduğundan, şirketlerin iflasının kapanmasından sonra yeni mal veya hak bulunması hâlinde uygulanamayacaktır. Başka bir deyişle İİK’nın 255. maddesinin uygulama alanı bulacağı hâllerde TTK’nın 547. maddesine müracaat imkânı bulunmamaktadır.
10. Somut olayda müflis ... Gıda ve İhtiyaç Maddeleri San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin iflasının kapanmasının tescili ve müflisin sicildeki kaydının silinmesi ile birlikte hak ehliyeti ve dolayısıyla taraf ehliyeti sona ermiştir. Eldeki davada davacı tarafından daha önce müflis ... Gıda ve İhtiyaç Maddeleri San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye ait olan “şömine” ibareli markanın devrinin iptali talep edilmiş; iflas idaresi ise davalı olarak gösterilmiştir. Yargılama neticesinde davanın kabulüne karar verilmesi hâlinde anılan marka iflas masasına girecektir. Her nasılsa tasfiye dışı bırakılmış bu alacak, iflasın kapanmasından sonra ortaya çıktığı için İİK’nın 255/3 maddesi gereğince şüpheli bir haktır.
11. Bu durumda mahkemece, yukarıda belirtilen usulü içerir ihtarname ile birlikte direnme kararı ve temyiz dilekçesinin, iflas dairesine (... İcra Dairesine) tebliğ edilmesi ve sonucuna göre işlem yapılması gerekmektedir. O hâlde belirtilen eksiklikler giderildikten sonra Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderilmek üzere dosyanın mahkemesine geri çevrilmesi gerekmiştir.
SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
Dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 01.03.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.