"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/88 E., 2023/554 K.
ÖZEL DAİRE KARARI : Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 28.12.2021 tarihli ve
2021/12326 Esas, 2021/16772 Karar sayılı BOZMA kararı
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... Güvenlik Kurumu vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... Güvenlik Kurumu vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 10. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonunda bozulmuş, İlk Derece Mahkemesi tarafından Özel Daire bozma kararına karşı direnilmiştir.
Direnme kararı davalı ... Güvenlik Kurumu vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan gündem ve dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
A. Ön Sorun
Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında işin esasının incelenmesinden önce, direnme olarak adlandırılan kararın bozmaya eylemli uyma sonucu verilen yeni hüküm niteliğinde olup olmadığı, buradan varılacak sonuca göre temyiz incelemesinin Hukuk Genel Kurulunca mı yoksa Özel Dairece mi yapılması gerektiği hususu ön sorun olarak tartışılıp değerlendirilmiştir.
B. Gerekçe
1. Değerlendirme
1. Bilindiği üzere direnme kararının varlığından söz edilebilmesi için mahkeme bozma kararından esinlenerek yeni bir delil toplamadan önceki deliller çerçevesinde karar vermeli; gerekçesini önceki kararına göre genişletebilirse de değiştirmemelidir.
2. Başka bir anlatımla, mahkemenin yeni bir delile dayanmak veya bozmadan esinlenmek suretiyle gerekçesini değiştirerek veya daha önce üzerinde durmadığı bir hususu bozmada işaret olunan şekilde değerlendirerek karar vermiş olması hâlinde direnme kararının varlığından söz edilemez.
3. Yargıtayın istikrar kazanmış içtihatlarına göre, mahkemece direnme kararı verilse dahi bozma kararında tartışılması gereken hususları tartışmak, bozma sonrası yapılan araştırma, inceleme veya toplanan yeni delillere dayanmak, önceki kararda yer almayan ve Özel Daire denetiminden geçmemiş olan yeni ve değişik gerekçe ile hüküm kurmak suretiyle verilen karar direnme kararı olmayıp yeni hüküm olarak kabul edilmektedir.
4. Somut olayda davacının talebinin fiili hizmet süresi zammının tamamının sigortalılık süresinden ve yaş haddinden geri çekilmesine yönelik; Kurumun kabulünün ise 23.05.2002 tarihindeki sigortalılık süresi belirlenirken fiili hizmet süresi zammının 23.05.2002 tarihinden önceki fiili hizmet süresine göre hak kazanılan kısmının eklenmesi gerektiği yönünde olduğu eldeki davada İlk Derece Mahkemesince fiili hizmet süresi zammının yaş haddinden ve sigorta başlangıç tarihinden geriye götürülerek düşülmesine, davacının 26.05.2016 tarihi itibariyle yaşlılık aylığı için başvuru şartlarını taşıdığının tespitine, Kuruma başvuru tarihinden itibaren emekli aylığı bağlanması ve aylıkların faizi ile birlikte ödenmesi talebinin saklı tutulmasına dair verilen kararın davalı Kurum vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği, kararın davalı Kurum vekili tarafından temyizi üzerine Özel Dairece 506 sayılı Kanun’un Ek 39. maddesi uyarınca fiili hizmet süresi zammının yaş haddinden indirilmesine ilişkin kabul yerinde ise de sigortalılık başlangıç tarihinden geriye çekilmesi suretiyle ek bir sigortalılık süresine veya başkaca bir uygulama yapılmasına imkan bulunmadığı, kabule göre de 01.03.2017 tarihinde tahsis talebinde bulunulmasına rağmen talep tarihinden önce tahsis şartlarının oluştuğuna ve Kuruma başvuru tarihinden itibaren tahsis yapılmasına yönelik hakkın saklı tutulmasına karar verilmesinin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 297. maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle kararın bozulduğu, İlk Derece Mahkemesince bozma sonrası yapılan 14.02.2023 tarihli duruşmada bozma ilâmında belirtilen husus ile dosya kapsamını birlikte değerlendiren rapor düzenlenmek üzere dosyanın bilirkişiye gönderilmesine dair kurulan ara karar gereğince alınan bilirkişi raporundaki tespit ve değerlendirmelere gerekçede yer verilmek suretiyle fiili hizmet süresi zammının yaş haddinden düşülmesi ile tahsis şartlarının belirlenmesinde sigortalılık süresine eklenmesine, davacıya 01.03.2017 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı tahsisi yapılması ve en erken 01.06.2017 tarihinden itibaren olmak üzere aylıkların Kurumca ödenmeleri gereken tarihlerden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesi gerektiğinin tespitine karar verilerek önceki hükümde direnildiği anlaşılmıştır.
5. Görüldüğü üzere ortada Hukuk Genel Kurulu tarafından incelenmesi gereken direnme kararı değil bozmaya eylemli uyma sonucu bozma ilâmı doğrultusunda alınan bilirkişi raporu değerlendirilmek suretiyle verilen yeni hüküm bulunmaktadır.
6. Hâl böyle olunca kurulan bu yeni hükmün temyiz incelenmesini yapma görevi Hukuk Genel Kuruluna değil, Özel Daireye aittir.
7. Bu nedenle, yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın Özel Daireye gönderilmesi gerekir.
KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... Güvenlik Kurumu vekilinin yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın YARGITAY 10. HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE,
26.02.2025 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.