"İçtihat Metni"
Taraflar arasındaki "kira tesbiti" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Eskişehir 1.Sulh Hukuk Mahkemesi'nce davanın kısmen kabulüne dair verilen 25.11.1999 gün ve 1999/399 E. 1528 K. sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 3.Hukuk Dairesi'nin 29.2.2000 gün ve 2000/1638 E. 2000/1901 K.sayılı ilamiyle;
(....Davacı vekili, dava dilekçesinde 1.1.1999 tarihinden itibaren aylık kira parasının 780.000.000 lira olarak tesbit edilmesini talep ve dava etmiş, mahkemece Toptan Eşya Fiyat Endeksine göre (ve davalının kabulüne göre) aylık 429.000.000 TL.kira parasının tesbitine karar verilmiştir.
Hükmü davacı vekili temyiz etmektedir.
Taraflar arasında düzenlenen 1/1/1996 başlangıç tarihli kira sözleşmesi 3 yıllıktır. Bu durumda dava konusu 1/1/1999 dönemi sözleşmeyi takip eden dönemdir. Üç yıllık sözleşmelerde sözleşme sona erdikten sonra takip eden döneme ait kira parasının, 18/11/1964 tarih ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihat Birleştirme Kararına göre hakim tarafından "hak ve nesafet" kurallarına göre takdir edilmesi gerekir. Kaldı ki dosya kapsamından davalının daha eski kiracı (1/3/1985 tarihinden itibaren) olduğu da anlaşılmaktadır.
Bu durumda, hak ve nesafet kurallarına göre kira parasının belirlenmesi için, öncelikle dava konusu yerin yeniden kiralanması halinde getirebileceği kira parasının bilirkişiler tarafından belirlenmesi gerekir. Böyle bir belirleme yapılırken benzer yerlerin kira sözleşmeleri incelenmeli, dava konusu yer ile ayrı ayrı karşılaştırılmalı, kira parasına etki eden hususlar üzerinde de ayrıca durulmalıdır.
Dava konusu yerin yukarıda açıklandığı üzere getirebileceği kira parası usulünce saptandıktan sonra bu husus dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafet kurallarına göre hakimce bir kira parası takdir edilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile düşük kira parasının tesbitine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN : Davacı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı H.U.M.K.nun 429.maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 13.12.2000 gününde oybirliği ile karar verildi.