"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı ... Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 13.02.2020 tarihli ve 2017/80 Esas, 2020/14 Karar sayılı davanın kabulüne ilişkin kararın onanmasına dair Dairenin 28.06.2022 tarihli ve 2021/4786 Esas, 2022/5237 Karar sayılı kararının düzeltilmesi süresi içerisinde birleştirilen davada davalı ... tarafından istenilmiş olmakla, dosya incelendi gereği görüşülüp düşünüldü:
I. DAVA
Asıl ve birleştirilen davada Hazine vekili dava dilekçelerinde; ... köyü çalışma alanında bulunan 137 ada 47 parsel sayılı 94.366,18 metrekare yüz ölçümündeki taşınmaz ile 138 ada 2 parsel sayılı 121.727,97 metrekare yüz ölçümündeki taşınmazların Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki kamu orta malı mera vasfında olmasına rağmen davalılar adına tespit edildiğini ileri sürerek, taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile mera özel siciline kaydını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar aşamalarda; çekişmeli taşınmazların irsen intikalen uzun yıllardır zilyetliklerinde olduğunu, bu taşınmazların özel mülkiyete konu yerlerden olup umuma ait mera niteliğinde olmadığı gerekçesiyle davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
... Asliye Hukuk Mahkemesinin 18.12.2014 tarihli ve 2007/142 Esas, 2014/198 Karar sayılı kararı ile çekişmeli 137 ada 47 parsel yönünden davanın reddine, 138 ada 2 parsel sayılı taşınmaz yönünden ise davanın kabulü ile taşınmazın tapu kaydının iptaliyle mera olarak sınırlandırılmasına ve mera siciline kaydına karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A-Birinci Bozma Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararı davacı Hazine vekili ile birleştirilen davada davalı ... tarafından temyiz edilmiştir.
2.Karar; Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 24.04.2017 tarihli ve 2017/1458 Esas, 2017/2746 Karar sayılı kararıyla; “Mahkemece davacı Hazinenin mera iddiasına yönelik olarak çekişmeli taşınmazlara ilişkin usulüne uygun olarak mera araştırması yapılmadığı, taşınmazın niteliğinin tespitine yönelik hava fotoğraflarından yararlanılmadığı, taşınmazların mera ile ayırıcı unsurlarının bulunup bulunmadığı ile mera vasfında olup olmadıklarının tespiti hususunda yetersiz ziraat mühendisi bilirkişi raporuna itibar edildiği belirtilerek, doğru sonuca varılabilmesi için öncelikle taşınmazın tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait temin edilebilen tüm hava fotoğraflarının dosya arasına getirtilmesi, ardından komşu köylerden seçilecek yaşlı, tarafsız ve yöreyi iyi bilen yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, tespit bilirkişileri ve 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu ile fen bilirkişinin katılımıyla keşif yapılması, keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklara taşınmazın öncesi itibariyle mera vasfında olup olmadığı, özel nitelikte çayır olarak tasarruf edilip edilmediği hususları maddi olaylara dayalı olarak sorulup taşınmazın niteliğinin saptanması, 3 kişilik uzman ziraat mühendisi bilirkişiden taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafların da yer aldığı ve taşınmazların niteliğini belirten, komşu mera parselleri ile çekişmeli taşınmazlar arasında ayırıcı unsur olup olmadığını değerlendiren rapor alınması, hava fotoğrafları jeodezi uzmanı bilirkişiye tevdi edilerek taşınmazın geçmişteki niteliğini, sınırlarını ve mera ile aralarında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığını belirtecek şekilde dosya üzerinden rapor alınması ve sonucuna göre karar verilmesi” gerekçesiyle bozulmuştur.
3. ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 13.02.2020 tarihli ve 2017/80 E., 2020/14 K. sayılı kararıyla; çekişmeli taşınmazların mera vasfında oldukları gerekçesiyle davanın kabulü ile taşınmazların tapu kayıtlarının iptaline ve Hazine adına mera olarak sınırlandırılması suretiyle özel siciline kaydına karar verilmiştir.
B.Onama Kararı
1.Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde birleştirilen davada davalı ... temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairenin 28.06.2022 tarihli ve 2021/4786 Esas, 2022/5237 Karar sayılı kararı ile kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, usule yasaya ve bozma ilamına uygun karar verilmiş olmasına göre davalının yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün onanmasına karar verilmiştir.
V.KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuranlar
Dairenin onama kararına karşı süresi içerisinde birleştirilen davada davalı ... tarafından karar düzeltme başvurusunda bulunulmuştur.
B. Karar Düzeltme Nedenleri
Davalı karar düzeltme dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın Cumhuriyet tarihinden önce atalarından kalan bir yer olduğunu, yıllardır tarım arazisi olarak kullanıldığını, Mahkeme tarafından eksik araştırma ve inceleme yapıldığını, komşu köylerden mahalli bilirkişi ve tanık dinlenmesi yönünde bozma olmasına rağmen gereğinin yerine getirilmediğini, keşiflerden haberdar olmadığını ileri sürerek, karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro tespiti sonucunda davalı adına tescil edilen çekişmeli taşınmazlar hakkında, mera iddiasıyla açılan tapu iptali ve mahsus sicile tescil isteğine ilişkindir.
2.İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun;
297/2. maddesi şöyledir;
"Hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir."
3.Değerlendirme
1. Temyize konu ... ili, ... ilçesi, ... köyü çalışma alanında bulunan 138 ada 2 parsel sayılı 121.727,97 metrekare yüz ölçümündeki taşınmaz kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle... ve ... adına tespit ve tescil edilmiştir.
2. Dosya içeriğine, mahkeme kararında belirtilip, Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre, birleştirilen davada davalı ...'nın sair karar düzeltme itirazları yerinde değildir.
3. Ne var ki; hükmün infaza elverişli olması hususu kamu düzenini ilgilendirdiğinden re'sen gözetilmesi gerekmektedir. Mahkemece, 138 ada 2 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile Hazine adına mera olarak sınırlandırılmasına ve özel siciline kaydına karar verilmiştir. Kadastro Kanunu'nun 16/B maddesi gereğince orta malı niteliğindeki taşınmazların hangi nitelikte oldukları belirtilmek suretiyle sınırlandırılıp özel siciline kaydı yolunda karar verilmesi ile yetinilmesi gerekirken, aidiyet hükmü de içerecek şekilde Hazine adına hüküm kurulmuş olması isabetsiz ise de bu yanlışlığın düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün 2. fıkrasında yer alan "Hazine adına" sözlerinin hükümden çıkarılmasına, hükmün bu şekilde düzeltilerek onanmasına karar verilmesi gerektiği halde halde yalnızca onandığı anlaşılmıştır.
VI. KARAR;
Açıklanan sebeplerle;
1.Birleştirilen davada davalı ...'nın sair karar düzeltme taleplerinin reddine,
2.Birleştirilen davada davalı ...'nın karar düzeltme isteminin açıklanan nedenlerle kabulü ile Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin 28.06.2022 tarihli ve 2021/4786 Esas, 2022/5237 Karar sayılı onama kararının ORTADAN KALDIRILMASINA ve gerekçeli kararın 2. fıkrasında yer alan "Hazine adına" sözlerinin hükümden çıkarılmasına, hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Alınan karar düzeltme harcı ve peşin yatırılan temyiz karar harcının birleştirilen davada davalı ...'ya iadesine,
29.05.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.