"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/461 E., 2024/774 K.
KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Çanakkale İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/296 E., 2022/337 K.
Taraflar arasındaki hizmet ve prime esas kazanç tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ve fer'i müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ve fer'i müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde özetle; davacının, 02.02.2018-30.12.2019 tarihleri arasında davalıya ait iş yerlerinde net asgari ücretin 1,5 katı ve en son aylık net 4.000,00 TL ücretle çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiş, 22.01.2020 tarihli dilekçesi ile davacının iş yerinden ayrılma tarihinin sehven 30.12.2019 olarak gösterildiğini belirterek işten çıkış tarihinin 30.12.2018 olduğunu belirtmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının 02.02.2018 tarihinde işe başladığını, 18.04.2018 tarihinden itibaren Çan Şubesinde çalıştığını ve 31.12.2018 tarihine kadar çalıştığını, aylık ücretinin 1.603,12 TL olduğunu, babasından dolayı aldığı aylığın kesilmemesi için sigortasız çalıştırılmasını istediğini belirtmek sureti ile davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Fer'i müdahil Kurum vekili dilekçesinde özetle; davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının davalı yanında 02.02.2018-30.12.2018 tarihleri arasında aralıksız geçen çalışmalarının son aylığının primlerle birlikte net 4.000,00 TL ücret üzerinden diğer aylara ait ücretin ise asgari ücretin 1,5 katı üzerinden tespitini talep ettiği, davacının davalının yanında belirtilen dönemde çalıştığının, taraf tanıklarının beyanı, bordro tanık beyanları, davalının ikrarı, davalı tarafından dosyaya ibraz edilen ödeme belgeleri, avansı belgeleri ile banka dekontlarıyla ispatlandığı, kaldırma kararı doğrultusunda alınan bilirkişi ek raporunda, 2018 Şubat ayının 28 gün çektiği ve davacının iddia konusu dönemdeki çalışmaya başladığı tarih dikkate alınarak 2018 Şubat ayında 27 gün (dönemin asgari ücreti olan 2.029,00 TL/30 gün x 27 gün) 1.826,55 TL prime esas kazanç üzerinden tespiti gerektiği, yine bilirkişi ek raporunda, satış primi ödemelerin yapıldığının ispatladığı aylar olan 2018 Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Kasım ve Aralık aylarında ödenen net satış primi miktarların ne şekilde brüt miktarlara çevrildiğinin denetime elverişli şekilde gösterildiği, davacının, iddia konusu dönemde çalışma iddiası ile 2018 Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Kasım ve Aralık ayları yönünden prime esas kazanç iddiasını ispatlayabildiği, ancak diğer aylar yönünden prime esas kazanç iddiasını ispatlayamadığı anlaşılmakla, davanın kısmen kabulü ile davacının davalıya ait 1092648 017 ve ... sicil no.lu iş yerlerinde:
2018 Şubat 27 gün 1.826,55 TL
2018 Mart 30 gün 2.029,50 TL
2018 Nisan 30 gün 3.225,03 TL
2018 Mayıs 30 gün 3.393,38 TL
2018 Haziran 30 gün 3.492,86 TL
2018 Temmuz 30 gün 3.142,23 TL
2018 Ağustos 30 gün 4.303,91 TL
2018 Eylül 30 gün 2.029,50 TL
2018 Ekim 30 gün 2.029,50 TL
2018 Kasım 30 gün 3.590,26 TL
2018 Aralık 30 gün 2.717,56 TL
prime esas kazanç üzerinden hizmet akdine tabi çalıştığının tespitine, prime esas kazanç iddiasına yönelik fazlaya dair talebin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ve fer'i müdahil Kurum vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının 02.02.2018-31.12.2018 tarihleri arasında çalıştığını, babasından dolayı aldığı aylığın kesilmemesi için adına hizmet bildirimi yapılmamasını istediğini, işverenin aksi yöndeki davranışları nedeni ile sorunlar çıktığını, iddia ettiği ücret miktarının doğru olmadığını ve Devlete karşı muvazaalı eylemde bulunan davacının davasının reddi gerektiğini istinaf başvuru sebep ve gerekçeleri olarak ileri sürmüştür.
Fer'i müdahil Kurum vekili, istinaf dilekçesinde özetle; davacının, iddialarını hiçbir tereddüte yol açmayacak şekilde ispatlayamadığını, davanın reddi gerektiğini istinaf başvuru sebep ve gerekçeleri olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosya içeriğinden; davalıya ait Çanakkale'de bulunan 1043796.017 sicil sayılı iş yerinin 15.10.2008 tarihinden, Çan'da bulunan 1092648.017 sicil sayılı iş yerinin 28.12.2018 tarihinden itibaren kanun kapsamında oldukları, davacının; ücret dışında 2018 yılı Nisan ayında 854,70 TL, Mayıs ayında 975,05 TL, Haziran ayında 1.046,17 TL, Temmuz ayında 795,50 TL, Ağustos ayında 1.626,00 TL, Kasım ayında 1.115,80 TL, Aralık ayında 491,90 TL satış primi aldığı, İlk Derece Mahkemesince dinlenilen tanıkların; davacının hüküm altına alınan tarihler arasında davalıya ait iş yerlerinde hizmet akdi ilişkisine dayalı, sigortalı sayılmasını gerektirir nitelikte ve kesintisiz bir şekilde çalıştığını doğrulamaları, 10.10.2022 tarihli bilirkişi ek raporunda yapılan brüt hesaplamaların; davalı işverence ibraz edilen ödeme belgeleri ile uyumlu olması, mevcut delil durumu, İlk Derece Mahkemesi gerekçesi hep birlikte değerlendirildiğinde; İlk Derece Mahkemesi tarafından verilen kararda herhangi bir isabetsizlik görülmediğinden yerinde bulunmayan istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ve fer'i müdahil Kurum vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf gerekçelerini tekrarla kararın bozulmasını istemiştir.
Fer'i müdahil Kurum vekili temyiz dilekçesinde; istinaf gerekçelerini tekrarla kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, hizmet ve prime esas kazancın tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri ile
2.506 sayılı Kanun'un 79 uncu maddesinin 10 uncu fıkrası ile 5510 sayılı Kanun'un 86 ncı maddesinin 9 uncu fıkrası ile 506 sayılı Kanun'un 77 nci maddesinin 1 inci fıkrası ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 80 inci maddesinin birinci fıkrası hükümleridir.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı ve fer'i müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.