"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1273 Esas, 2023/1908 Karar
HÜKÜM : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 4. Asliye Ticaret Mahkemesi
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili, davalı ... Ltd. Şti. vekili ve duruşma istemli davalı ...O. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne, temyiz konusu meblağ 358.160,00 TL'nin altında bulunduğundan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 369/2 hükmü gereğince duruşma isteğinin reddine karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; dava dışı sigortalı Abdi İbrahim İlaç San. ve Tic. Ltd. Şti.'ne ait emtianın Kanada'dan Türkiye'ye taşınması için davalı ... Ltd. Şti. (Ceva Taşımacılık) ile anlaşıldığını, emtianın 14.12.2017 tarihinde davalı ... deposuna getirildiğini, davalının emtiayı sağlam olarak aldığını, yüklemenin davalı ... tarafından yapıldığını, emtianın davalı ...O. tarafından organize edilen uçağa yüklendiğini, bu davalı tarafından hava yolu konişmentosu düzenlendiğini, taşıma gerçekleştikten sonra emtianın 23.12.2017 tarihinde antrepoya tahliye edildiğini, depoda yapılan kontrolde emtianın hasarlandığının belirlendiğini, davalı ...O. tarafından kargo hasar raporu düzenlendiğini, emtianın taşındığı sandığın kırık olması ile beraber sandığın yana yatık, devrik olarak durduğunun tespit edildiğini, gümrük işlemlerinden sonra emtianın davalı ... Üşekçioğlu tarafından sigortalının tesislerine taşındığını, emtianın araca da yana yatık olarak yüklendiğini, müvekkilinin, sigortalının uğradığı zararı tazmin ettiğini, davalıların, sağlam olarak teslim aldıkları sigortalı emtiayı, alıcısına sağlam olarak teslim edememeleri nedeniyle, zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarını, borçlular aleyhine İstanbul Anadolu 17. İcra Müdürlüğünün 2018/9281 E. sayılı dosyası üzerinden takibe başlandığını, borçluların takibe haksız, mesnetsiz ve kötüniyetli olarak itiraz ettiklerini ileri sürerek itirazın iptaline, takibin devamına, kötüniyet tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ...O. vekili cevap dilekçesinde; icra dairesinin yetkisine süresinde itiraz ettiklerini, Bakırköy İcra Daireleri ve Mahkemelerinin yetkili olduğunu, ihbar yükümlülüğünün süresi içinde yerine getirilip getirilmediğinin tespitinin gerektiğini, müvekkilinin kusuru olmadığını savunarak öncelikle yetkisizlik kararı verilmesini, aksi halde davanın reddini istemiştir.
2.Davalı ... Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde; usulüne uygun hasar ihbarı yapılmadığını, davalı müvekkilinin kusuru olmadığını, hasarın davalı ...O.'nın sorumluluğunda iken oluştuğunu, istenen tazminatın fahiş olduğunu savunarak davanın reddini, davacı aleyhine kötüniyet tazminatına hükmedilmesini istemiştir.
3.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde, yüklemenin araca müvekkili tarafından değil davalı ...O. çalışanlarınca yapıldığını, müvekkilinin kusursuz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Kanada'da mukim Steris Corporation isimli şirketten davacının sigortalısı Abdi İbrahim İlaç San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 200.000,00 Euro bedel ile satın alınan brüt 1.717 kg ağırlığındaki makinenin Kanada'dan Türkiye'ye taşınması için sigortalı şirket ile davalı ... arasında anlaşma sağlandığı, adı geçen davalının akdi taşıyıcı olduğu, makinenin demonte halde 4 koli şeklinde ve çekincesiz olarak bu davalı tarafından diğer davalı ... Yoları A.O.'na teslim edildiği, davalı ...O. tarafından havayolu ile Türkiye'ye taşındığı, davalı ...O.'nun fiili taşıyıcı olduğu, kargonun Türkiye'ye geldikten sonra Gümrük Müdürlüğü'nden dava dışı sigortalının deposuna karayolu ile taşınması işinin ise davalı ... tarafından gerçekleştirildiği, davalı ...O. tarafından 25.12.2017 tarihli kargo hasar raporunun düzenlendiği, raporda, kargoda, hatalı yüklemeden kaynaklı hasar oluştuğunun ifade edildiği, aynı tarihte dava dışı sigortalı tarafından düzenlenen gözlem raporunda da kargonun hasarlı şekilde teslim edildiğinin belirtildiği, 26.02.2018 tarihli ekspertiz raporu ile makinenin ana ünitesinde oluşan hasarın tespit edildiği, makinenin sigorta dışı kalması da nazara alınarak hasar bedelinin 164.402,00 USD olarak belirlendiği, Mahkemece aldırılan bilirkişi raporu ile de, meydana gelen hasarın makinenin tamamının değerini etkilemesi sebebiyle tüm makine ağırlığı (4 koli) nazara alınarak hesaplama yapıldığı, Montreal Sözleşmesi'nin 18/1 hükmü uyarınca hasar hava yolu ile taşıma sırasında meydana geldiğinden, anılan Sözleşmenin 40, 41 ve 45. maddeleri uyarınca davalılar Türk Hava Yolları ile
Taşımacılık'ın zarardan müteselsilen sorumlu oldukları, davalı .... tarafından düzenlenen 25.12.2017 tarihli tutanak ve diğer davalı şirket ile arasında geçen 03.01.2018 tarihli mail yazışmalardan hasarın her iki davalı tarafından bilindiğinin açık olduğu, bu nedenle ayrıca bir hasar ihbarının aranmayacağı, davalı ... 'nun kargoyu hasara uğramasından sonra teslim alarak dava dışı sigortalının deposuna götürdüğü, kargonun bu aşamada başka bir hasara uğradığı ispat olunamadığından meydana gelen zarardan sorumlu tutulamayacağı, Montreal Sözleşmesi'nin 22. maddesine göre taşıyıcının sorumluluğunun kilogram başına 17 SDR (olay tarihinde 19 SDR) ile sınırlı olduğu, Konvansiyon'un 22/5. maddesindeki düzenlemenin kargo taşımacılığında uygulanmayacağı, davacı vekilince sunulan dava konusu taşımaya ilişkin konişmentolarda kargo içeriğinin niteliği ve değerinin (gümrük değeri de dahil) belirtilmediği, ayrıca bir değer bildiriminde bulunulmadığı, buna göre makinenin ana ünitesindeki hasar nedeniyle kalan diğer parçaları da kullanılamayacağı ve ithalatçı şirket makineyi tamamı ile sigorta kapsamından çıkardığından yalnızca 1 koli değil 4 koli yükün brüt ağırlığı olan 1.717 kg'ın 19 SDR ile çarpımı sonucu bulunan değerin, gerçek zarar miktarının altında olması itibariyle tazmin edilmesi gerektiği, aldırılan bilirkişi raporuyla havayolu nakliye sürecinde zarar gören emtianın hasarı dolayısıyla davacının, davalılar Türk Hava Yolları A.O. ve Ceva Uluslararası Taşımacılık Ltd. Şti.'nden sigortalısına tazmin ettiği bedelin ABD Doları karşılığının karar tarihine en yakın SDR/ABD Doları kuru ile belirlenmek üzere en fazla 32.623 SDR`yi rücuen talep edebileceği, icra takip tarihi olan 26.03.2018 tarihindeki 32.623 SDR'nin karşılığının 47.594,34 ABD Doları olduğunun tespit edildiği gerekçesiyle davalılar Türk Hava Yolları A.O. ve Ceva Uluslararası Taşımacılık Ltd. Şti.'ne karşı açılan davanın kısmen kabulü ile davalı borçlular Türk Hava Yolları A.O. ve Ceva Uluslararası Taşımacılık Ltd. Şti.'nin İst. Anadolu 17. İcra Müdürlüğü'nün 2018/9281 E. sayılı icra takip dosyasına yaptıkları itirazın kısmen iptali ile takibin, 47.594,34 ABD Doları asıl alacak ve bu asıl alacağa takip tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı Yasanın 4/a maddesine göre Devlet Bankalarının ABD Doları olarak açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek temerrüt faizi oranı uygulanmak suretiyle hesaplanacak fiili ödeme günündeki Merkez Bankası efektif satış kuru TL karşılığı eklenmek suretiyle devamına, davalı ... Üşekcioğlu yönünden davanın reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince istinaf edilmiştir.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere göre İlk Derece Mahkemesince verilen kararın usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili, davalı ... Ltd. Şti. vekili ve davalı .... vekilince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Dava ve Hukuki Nitelendirme
Dava, uluslararası havayolu ile taşınan kargonun, taşıma sırasında hasara uğradığı ve hasar bedelinin dava dışı sigortalıya ödendiğinden bahisle ödenen tazminatın akdi ve fiili taşıyıcılardan rücuen tahsili için başlatılan ilamsız icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b(1) hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekili, davalı ... Ltd. Şti. vekili ve davalı .... vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderlerinin temyiz edenlere ayrı ayrı yükletilmesine, 13.02.2025 tarihinde kesin olarak oy birliğiyle karar verildi.