"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/1714 Esas, 2023/1761 Karar
HÜKÜM : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2014/739 E., 2019/498 K.
Bölge Adliye Mahkeme kararı, Yargıtayca duruşma istemli olarak davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi. Duruşma için belirlenen 18.02.2025 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp hazır bulunan davacı vekili Avukat ... ile davalı ... Otomotiv Ltd. Şti. ... ve ... İnş. Ltd. Şti. vekili Avukat ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip, gereği düşünüldü.
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili banka ile davalı ... Otomotiv San. Tic. Ltd. Şti. lehine, diğer davalılar ... Grup Sigorta Aracılık Hiz. Ltd. Şti., ..., ..., ... İnş. Mimarlık Dekorasyon Ltd. Şti.'nin müşterek borçlu ve müteselsil kefaleti ile genel kredi sözleşmeleri imzalandığını, imzalanan sözleşmelere istinaden krediler kullandırıldığını, kredi borcunun ödenmediğini, başlatılan takibe davalılar tarafından itiraz edildiğini ileri sürerek itirazın iptalini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılara usulüne uygun tebligat yapılmış, süresi içinde cevap dilekçesi sunulmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl borçlu şirketin takibe konu alacaklarına yönelik toplam 2.700.000,00 TL ipotek bedelli iki ayrı taşınmaz üzerinde ipotek tesis edildiği, davaya konu icra takibinin genel haciz yolu ile takip olduğu, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun (İİK) 45. maddesi uyarınca alacak ipotek ile güvence altına alınmış ise alacaklının öncelikle rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapması gerektiği, rehin miktarının asıl borçlunun takip tarihi itibariyle borcu olan 2.006.563,36 TL'lik borcunu güvence altına aldığı, davacının öncelikle ipoteğin paraya çevrilmesi suretiyle takip yapması gerektiği, davanın itirazın iptali davası olduğu, bu kapsamda takip tarihi itibariyle değerlendirme yapılması gerektiği ve takip tarihi itibariyle ipotek bedellerinin alacağın tamamını güvence altına alması sebebiyle asıl borçlu yönünden ipotek sonrası kalan alacağın hakları saklı tutulmak suretiyle ve ipotek satışından elde edilecek gelir sonrası bir alacağı kalır ise buna ilişkin yeniden takip ve dava açma hakkı saklı tutularak takip tarihi itibariyle takibin erken açılmış olması sebebiyle davacının esasa ilişkin hakları saklı tutularak usulden reddine karar verilmesi gerektiği, kabul gören bilirkişi raporuna göre davalılar ... ve ...'nin toplam 1.979.833,38 TL yönünden takibe vaki itirazlarının iptaline karar verilmesi gerektiği, aynı davalılar yönünden gayrinakdi alacak olarak başlatılan meri teminat mektuplarının takipten sonra davadan önce 18.06.2014 tarihinde tazmin olduğu ve söz konusu gayrinakit alacağın nakde dönüştüğü , nakde dönüşen toplam 240.450,61 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek temerrüt faizi ve BSMV'si ile davalılardan tahsiline karar verilmesi gerektiği, aynı davalılar hakkında icra dosyasında gayrinakdi alacak olarak başlatılıp takipten sonra banka tarafından 02.07.2014 tarihinde nakde dönüşen 1.120,00 TL çek depo bedeli yönünden de itirazın iptali ile söz konusu bedelin nakde dönüşen tarih olan (ki dava tarihi olan 03.07.2014 tarihi olup) bu tarihten itibaren temerrüt faizi ve BSMV'si ile tahsiline karar verilmesi gerektiği, ayrıca bu davalılar yönünden gayrinakdi alacak olan 61.020,00 TL'lik gayrinakdi alacağın da davacı banka uhdesinde bir hesaba depo edilmesi kararı verilmesi gerektiği, davalı kefil ... İnş. Mim. Dek. Ltd. Şti yönünden ise; kefalet limitinin 1.100.000,00 TL olduğu, davacının kefalet limiti kapsamında ve sorumlu olduğu krediler itibari ile 1.035.375,11 TL asıl alacak, 14.780,77 TL işlemiş faiz ve 739,03 TL gider vergisi olmak üzere toplam 1.050.894,91 TL alacaklı olduğu ,bu miktar üzerinden itirazın iptaline ve takibin devamına karar verilmesi gerektiği, davalı ... Grup Sig. A.Ş yönünden açılan davada ise; davacının bu davalıdan toplam 2.223.191,53 TL alacaklı olduğu ancak davalı ... Grup Sigorta A.Ş'nin borçlu olduğu borcun 1.500.000,00 TL'sinin ipotekli taşınmaz ile güvence altına alındığı, söz konusu ipoteğin hem asıl borçlunun borcunu güvence altına aldığı, hem de ipotek malikinin kefaleten olan borcunu da güvence altına aldığı, bu kapsamda İİK 45. maddesi uyarınca ipotek bedeli olan 1.500.000,00 TL'nin hem asıl borçlunun borcunu hem de ipotek malikinin kefaleten olan borcunu da güvence altına alması sebebiyle alacaklının öncelikle rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapması gerektiği ancak yine İİK 45. maddesi uyarınca ve Yargıtay uygulamaları gereği rehin tutarının borcu ödemeye yetmez ise alacaklının kalan alacağını iflas ve haciz yolu ile takip edebileceği, takip tarihi itibariyle davacı bankanın bu ipotek maliki ve kefilden toplam 2.223.191,53 TL alacaklı olduğu, ancak bu rakamdan ipotek ile güvence altına alınan 1.500.000,00 TL düşüldüğünde davacının ipotek ile karşılanamayan ve sabit olan bakiye alacak bedeli olan 723.191,53 TL için takip yapabileceği gerekçesi ile bu miktar yönünden itirazın iptali ile takibin devamına karar verilmesi gerektiği, ayrıca bu davalı bakımından icra dosyasındaki 61.020,00 TL'lik gayrinakdi alacağın davacı banka uhdesinde açılacak vadesiz bir mevduat hesabına yatırılması hususunda icra dosyasına yapılan itirazın iptaline karar verilmesi gerektiği, davalı ... İnş. Mim. Dek. Ltd. Şti yönünden ise nakdi alacaklar ile kefalet limiti dolmuş olduğundan ayrıca gayrinakdi alacak için hüküm tesis edilmediği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekilince istinaf edilmiştir.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Mahkeme kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesi ile davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Dava ve Hukuki Nitelendirme
Dava, davacı banka ile davalı ... Otomotiv San. Tic. Ltd. Şti. arasında imzalanan ve diğer davalıların da müşterek borçlu müteselsil kefil olarak yer aldıkları genel kredi sözleşmeleri uyarınca, davalıya kullandırılan kredinin geri ödenmemesi sebebi ile davalılar hakkında başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
B.Değerlendirme ve Gerekçe
1.Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 353/1-b(1) hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davacı tarafça takip talebinde davalı borçlu ... İnş. Mim. Dek. Ltd. Şti'nin kefalet limiti olan 1.100.000,00 TL'den sorumlu olduğu belirtilmiş olup anılan davalı hakkında davanın kısmen kabulüne ve itirazın 1.050.894,91 TL yönünden iptaline karar verildiğine göre, reddedilen miktar (49.105,09 TL) esas alınmak suretiyle anılan davalı lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken vekâlet ücretinin harca esas toplam değer üzerinden tespiti yerinde olmamış, bozmayı gerektirmiştir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HMK'nın 370/2 hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılması ile İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) numaralı bent uyarınca temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davacı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının 11 numaralı bendinde yer alan “59.065,27 TL” ibaresinin çıkartılarak yerine “5.751,56 TL ” ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, takdir olunan 28.000,00 TL duruşma vekâlet ücretinin ... Ltd. Şti.'den alınıp davacıya verilmesine, takdir olunan 28.000,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davacıdan alınıp davalı ... Otomotiv. San. ve Tic. Ltd. Şti'ye verilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 20.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.