"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/271 Esas, 2024/683 Karar
HÜKÜM : Davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kocaeli 3. Asliye Hukuk Mahkemesi (Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi sıfatıyla)
SAYISI : 2022/232 E., 2022/406 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının otomobil sektöründe yedek parça ve aksesuarların plastik kalıplar ile üretimi ve basımı işi ilgili faaliyet gösterdiğini, aynı sektörde faaliyet gösteren davalının 2012/06374 tescil numarası ile araç yan basamağı tasarımları için tescil belgesi aldığını, uzun yıllardır birçok şirket tarafından kamuya sunulan, farklı şirketler tarafından dünyanın dört bir yanında üretilen, birçok ülkeye ihracatı gerçekleştirilen tasarımları kendi adına tescil ettirdiğini, anılan tasarımın 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) kapsamında yenilik ve ayırt edicilik kriterlerini taşımadığını, daha önceden kamuya arz olmuş, yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olmayan tasarımı sanki kendi tasarımıymış gibi tescil ettiren davalının üçüncü kişilerin Türkiye sınırları içerisinde kullanımını engelleyerek haksız kazanç elde etmeye çalıştığını ileri sürerek davalı adına tescilli 2012/06374 sayılı tasarımın hükümsüzlüğünü talep etmiştir,
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde, davaya konu araç yan basamağı tasarımlarının tescilinin yapıldığını, tasarımın yayım tarihinden itibaren üç ay içinde ücretini ödeyerek başvurunun kötüniyetli olduğu ve bir fikri mülkiyet hakkının yetkisiz kullanımını içerdiği gerekçelerini ileri sürerek tescil belgesinin verilmesine yazılı olarak itiraz edilmesi gerektiğini, itiraz etmeyen tarafın dava hakkı bulunmadığını, haksız tescil iddialarının gerçeği yansıtmadığını, 2012/06374 tescil numaralı tasarımın, araç yan basamağı tasarımı olduğundan fonksiyonu gereği tescil dosyasında görüldüğü şekilde olması gerektiğini, SMK'nın 58/4-b hükmünde belirtildiği üzere ürünün teknik fonksiyonunun zorunlu kıldığı görünüm özelliklerinin koruma kapsamı dışında kaldığını, müvekkili şirketin tescilli ürünlerinin tamamının kendi sektöründe yeni ve ayırt edici özellikler taşıdığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı tasarımı ile emsal olarak gösterilen, daha önce kamuya açılanarak arz edilen, kamuya mal olan tasarımlar arasında ortak yönler bakımından bilgilenmiş kullanıcı üzerindeki genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebeple tasarımların benzer algılandıkları, davalı tasarımlarının yenilik şartlarını taşımadığı, davacı tasarım hakkı sahibi değilse de yenilik unsurunu barındırmayan tasarım için SMK’nın 78. maddesi uyarınca ticari faaliyet alanı gereği davada menfaati bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, davalıya ait 2012/06374 numaralı tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilmiş, karar, davalı vekilince istinaf edilmiştir.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu tasarım, mülga 554 sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (554 sayılı KHK) hükümleri uyarınca tescillendiğinden hükümsüzlüğü konusunun da aynı KHK’ya tabi olduğu, Mahkemece SMK’ya göre değerlendirme yapılmasının yerinde görülmediği, “metalleri makinede işlenmesi” işinden dolayı vergi kaydı bulanan ve oto yedek parça işinde faaliyet gösteren davacının 554 sayılı KHK’nın 44. maddesi gereği dava açmakta hukuki yararının bulunduğu, 554 sayılı KHK'nın 6. maddesi ile kabul edilen mutlak yenilik koşulunun kamu düzenini ilgilendirdiği, taraflarca bildirilen deliller yanında bilirkişilerin özel ve teknik bilgilerine dayalı olarak yapacakları araştırmada şayet dava konusu tasarımın yenilik unsurunu ortadan kaldıran bir başka tasarımın bulunduğu sonucuna ulaştıkları taktirde, raporda bu tasarıma dayalı olarak da yenilik değerlendirmesi yapılabileceği, 02.02.2021 tarihli bilirkişi raporunda emsal olarak alınan 2011/06776 numaralı başvurunun yenilenmediği için korumasız kaldığı, harcı alem nitelikte olduğu, 2012/06374 numaralı başvurunun harcı alem niteliğinde olan 2011/06776 numaralı başvuruya göre yenilik unsuru içermediği, iki tasarım arasında belirgin farklılıklar bulunmadığı, davalının başvurusunun başvuru tarihinde yürürlükte olan 554 sayılı KHK’nın 6. ve 7. maddelerinde öngörülen ayırt edicilik ve yenilik unsurunu taşımadığı, bu nedenlerle davanın kabulü gerekirken gerekçede yazılı nedenlerle kabulün hataya dayandığı gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun esastan kabulüne, İlk Derece Mahkemesi karının kaldırılmasına, davanın kabulü ile, davalıya ait 2012/06374 numaralı tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilmiş, karar, davalı vekilince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Dava ve Hukuki Nitelendirme
Dava, davalı adına kayıtlı endüstriyel tasarımının hükümsüzlüğünün tespiti ile sicilden terkini istemlerine ilişkindir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik olarak yapılan istinaf başvurusu üzerine 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 355. vd. maddeleri kapsamında yöntemince yapılan inceleme sonucunda Bölge Adliye Mahkemesince esastan verilen nihai kararda, dosya kapsamına göre saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kurallarına aykırı bir yön olmadığı gibi aynı Kanun'un 369/1 hükmü ve 371. maddesinin uygulanmasını gerektirici nedenlerin de bulunmamasına göre usul ve yasaya uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine, 11.03.2025 tarihinde kesin olarak oy birliğiyle karar verildi.