"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil istemli davada bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne ilişkin verilen karar, süresi içinde davalı Hazine vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; Beşiri ilçesi ..... köyünde bulunan ... ada 3 no.lu parselin eşit hisseli olarak davacılar adına tapuya kaydedildiğini, kadastro tespiti yapılırken 65 no.lu Toprak Tevzii Komisyonu tarafından 5 ada 17 no.lu parsel olarak paftaya bağlanan taşınmazın yüzölçümünün 58.688.22 m2 olarak tespit edildiğini, bu parsel ile davalılardan ...'a ait 105 ada 4 no.lu parsel ve diğer davalı Hazineye ait aynı ada 5 no.lu parsel arasında kuru dere bulunduğunu, tevzii haritasında bulunan sınırın kuru dere olduğunu, davalılardan ...'ın Komisyona itirazı sonucu tevzii haritasında kalan ancak sonradan (I) harfi ile gösterilen 2524.99m2'lik kısmın davacılara ait parselden çıkarılarak, Hazine adına 5 no.lu parsele, (J) harfi ile gösterilen 3352.48 m2'lik kısmın 234 ada 2 no.lu parsel olarak Hazine adına kaydedildiğini, aynı şekilde (L) harfi ile gösterilen 2832.20 m2'lik kısmın ise ...'a ait 105 ada 4 no.lu parsele eklendiğini, yapılan değişikliklerin Tevzii Komisyonu haritası ve zeminle bağdaşmadığını, kuru derenin normal sınırlarını da aşarak davacıya ait taşınmaza geldiğini, 234 ada 2 no.lu parselin dere yatağından çok uzak bir yerde bulunduğunu ileri sürerek, söz konusu kısımların tapu kayıtlarının iptali ile davacılara ait 105 ada 3 no.lu parsele eklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; eksik harcın tamamlanması gerektiğini, taşınmazların 1959 yılında haritasına uygun tescil edildiğini, herkesin bu haritaya göre yerini kullandığını, davacıların davalıya ait taşınmaza tecavüz ettiklerini, diktikleri fıstık fidanlarının söktürüldüğünü belirterek, davanın reddini savunmuştur.
2. Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde; davacıların 30 günlük hak düşürücü süre içerisinde dava açmadıklarını, dava konusu edilen kısmın kadastrodan önce de Hazineye ait olduğunu belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Batman 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 14/04/2014 tarihli ve 2013/262 E., 2014/271 K. sayılı kararıyla; davanın kabulü ile 234 ada 2 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacılar adına tesciline, 105 ada 4 parsel sayılı taşınmazın (L) harfi ile gösterilen 2.832,20 metrekarelik kısmının tapu kaydının iptali ile davacılara ait 105 ada 3 parsele eklenerek davacılar adına tesciline, 105 ada 5 parsel sayılı taşınmazın (I) harfi ile gösterilen 2.524,99 metrekarelik kısmının tapu kaydının iptali ile davacılara ait 105 ada 3 parsele eklenerek davacılar adına tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Batman 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... ve Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 25/05/2015 tarihli ve 2014/16241 E., 2015/6551 K. sayılı kararıyla, tapu kayıtlarının kapsamını tayinde; 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 20/A maddesi uyarınca, tapu kayıtları harita, plan ve krokiye dayanmakta ve bunların yerlerine uygulanmaları mümkün bulunmakta ise, harita, plan ve krokideki sınırlara itibar edileceği, dava konusu 105 ada 4 ve 5 parsel sayılı taşınmazlar ile 105 ada 3 parsel sayılı taşınmaz arasındaki sınırın dere olduğu kuşkusuz olmakla birlikte Mahkemece toprak tevzi haritasındaki derenin, tevzi tarihindeki yerinin kesin olarak belirlenmediği, doğru sonuca ulaşılabilmesi için; mahallinde elverdiğince yaşlı, tarafsız, taşınmazların bulunduğu yeri iyi bilen kişiler arasından seçilecek yerel bilirkişilerle; aynı yönteme göre tespit edilecek taraf tanıkları, tespit bilirkişileri huzuruyla yeniden keşif yapılmalı, keşif sırasında tarafların dayandığı ve tespite esas teşkil eden tapu kayıtları uygulanıp, kapsamı ve toprak tevzi haritasındaki derenin, tevzi tarihindeki yeri kesin olarak 3402 sayılı Kadastro Yasası'nın 20/A maddesi gereğince haritasına göre belirlenmeli bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir, biçimindeki gerekçeyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
3. Mahkemece Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Batman 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 09/04/2021 tarihli ve 2015/554 E. 2021/380 K. sayılı kararıyla; bozma kararı doğrultusunda usuli kazanılmış hak ilkesi gereği bozma sebepleri ile sınırlı olarak yeniden yapılan yargılamada; mahallinde 30/05/2016 tarihinde yapılan keşifte dinlenilen mahalli bilirkişi ve tanık beyanları, fen bilirkişi raporları ve tevzii haritasındaki derenin yerinin belirlendiği ve krokide denetime elverişli olarak gösterilmesi üzerine düzenlenen 03/03/2020 havale tarihli Yıldız Teknik Üniversitesi hava fotogrametri bilirkişi raporunda; sonuç olarak dere yatağının sınırlarının zemindeki ile aynı olduğu ve değişmediği, davacı ve davalı tarafın arazilerini yıllardır bu kuru dere yatağına kadar kullandıkları kanaatinin bildirildiği, mahallinde dinlenen mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının da bu hususu doğruladığı gerekçesiyle davanın kabulüne, Batman Beşiri ilçesi Doğankavak köyünde bulunan 234 ada 2 no.lu parselin tapu kaydının iptali ile taşınmazın eşit hisselerle davacılar adına tapuya kayıt ve tesciline, 105 ada 4 no.lu parselin tapu kaydının iptali ile 17/03/2014 tarihli fen bilirkişi raporunda (L) harfi ile gösterilen 2.832,20m²'lik kısmın taşınmazdan ifrazı ile komşu parsel olan 105 ada 3 no.lu parsele tevhit edilerek davacılar adına tapuya kayıt ve tesciline, 105 ada 5 no.lu parselin tapu kaydının iptali ile aynı bilirkişi raporunda (I) harfi ile gösterilen 2524,99 m²'lik kısmın taşınmazdan ifrazı ile komşu parsel olan 105 ada 3 no.lu parsele tevhit edilerek davacılar adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Batman 2. Asliye Hukuk Mahkemesi Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Batman Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili ile davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
5. Temyiz Nedenleri
5.1. Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde; Mahkemenin eksik inceleme neticesinde karar verdiğini, toprak tevzi haritalarına uyulmadığını, davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulünün yersiz olduğunu belirterek, Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
5.2. Davalı Amir Yaşar vekili temyiz dilekçesinde; Mahkemenin davayı reddetmesi gerekirken, kabulüne karar vermesinin yerinde olmadığını belirterek, hükmün bozulmasını talep etmiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
6.2.1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713/1. maddesi, “Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak yirmi yıl süreyle ve malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir."
6.2.2. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14. maddesi, “Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.”
6.2.3. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 20. maddesi “Tapu kayıtları ile diğer belgelerin kapsadığı yeri tayinde;
A) Kayıt ve belgeler, harita, plan ve krokiye dayanmakta ve bunların yerlerine uygulanması mümkün bulunmakta ise, harita, plan ve krokideki sınırlara itibar olunur.
B) Harita, plan ve krokiye dayanmayan kayıt ve belgelerde belirtilen sınırlar mahalline uygulanabiliyor ve bu sınırlar içinde kalan yer hak sahibi tarafından kullanılıyor ise, kayıt ve belgelerde gösterilen sınırlar esas alınarak tespit yapılır.
C) Harita, plan ve krokiye dayanmayan kayıt ve belgelerde belirtilen sınırlar, değişebilir ve genişletilmeye elverişli nitelikte ise, bunlarda gösterilen miktara itibar olunur. Ancak değişebilir ve genişletilmeye elverişli sınırlardaki taşınmaz malların kayıtları, fizik yapıları ve konumları itibariyle belli bir yeri kapsıyorsa, tespit o sınır esas alınarak yapılır...” hükümlerini içermektedir.
6.3. Değerlendirme
6.3.1. Dosya içeriğine, Mahkemece hükmüne uyulan bozma kararında açıklandığı gibi işlem yapılıp sonucuna göre hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinin yerinde bulunmasına göre davalı Hazine vekili ve davalı ... vekilinin sair temyiz itirazları yerinde değildir.
6.3.2. Ancak, Mahkemece davalı ...′a ait 105 ada 4 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptaline karar verildikten sonra bilirkişi raporunda (L) harfi ile gösterilen bölümünün ve davalı Hazineye ait 105 ada 5 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptaline karar verildikten sonra bilirkişi raporunda (I) harfi ile gösterilen bölümünün davacılara ait 105 ada 3 parsel sayılı taşınmaz ile birleştirilmeleri suretiyle tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesine rağmen, anılan 4 ve 5 parsel sayılı taşınmazların geri kalan kısımları yönünden bir hüküm kurulmaması; diğer taraftan, tapu kaydının iptaline karar verilen çekişmeli 234 ada 2 parsel sayılı taşınmazın davacılar adına kayıtlı taşınmaz ile birleştirilmek suretiyle tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesi yerine müstakil parsel olarak davacılar adına tesciline karar verilmesi doğru değildir.
6.3.3. Mahkemece bu hususlar gözetilmeden hüküm kurulması isabetsiz ise de; bu hususlar yeniden yargılama yapmayı gerektirmediğinden, hükmün düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
V. SONUÇ:
Davalı Hazine vekili ve davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının açıklanan nedenlerle kabulü ile;
1. Batman 2. Asliye Hukuk Mahkemesi hükmünün 1. bendine “.... adına” kelimelerinden sonra gelmek üzere “davacılara ait 105 ada 3 parsel sayı taşınmaz ile birleştirilmek suretiyle” kelimelerinin eklenmesine,
2. Hükmün 2. bendinin hükümden çıkartılarak yerine “Batman ili Beşiri ilçesi ..... köyünde bulunan 105 ada 4 parsel sayılı taşınmazın 17/03/2014 tarihli bilirkişi raporunda (L) harfi ile gösterilen 2832,20m²'lik kısmının tapu kaydının iptaline, taşınmazdan ifrazı ile davacılara ait 105 ada 3 no.lu parsel ile birleştirilmek suretiyle davacılar ..... oğlu ... ve ..... oğlu ... adına eşit oranda tapuya kayıt ve tesciline” cümlesinin eklenmesine,
3. Hükmün 3. bendinin hükümden çıkartılarak yerine “Batman ili .... ilçesi .... köyünde bulunan 105 ada 5 parsel sayılı taşınmazın 17/03/2014 tarihli bilirkişi raporunda (I) harfi ile gösterilen 2524,99 m²'lik kısmının tapu kaydının iptaline, taşınmazdan ifrazı ile davacılara ait 105 ada 3 no.lu parsel ile birleştirilmek suretiyle davacılar .... oğlu ... ve .... oğlu ... adına tapuya kayıt ve tesciline,” cümlesinin eklenmesine, hükmün 6100 sayılı HMK'nın Geçici 3. maddesi yollamasıyla HMUK'nın 437/8. maddesi gereğince DÜZELTİLEREK ONANMASINA, davalı Hazine vekili ve davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, davalı ... tarafından yatırılan peşin harcın istek halinde kendisine iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 07/11/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.