"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
KARAR : Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tapu iptali-tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine temsilcisi tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; ... ili, ... ilçesi, ... köyü, ... mevkii, 138 ada 8 parsel sayılı taşınmazın tarafına ait olmasına rağmen kadastro çalışmaları sırasında mezarlık olarak köy tüzel kişiliği adına tespit ve tescil edildiğini, halbuki keşif sırasında tespit edileceği üzere mevcut olan 4 mezarın 3 tanesinin eşine, eşinin babasına ve eşinin annesine, 4. mezarın ise kendisinin muvafakati ile defnedilen komşusuna ait olduğunu, ayrıca adına kayıtlı olan 114 ada 44 parsel sayılı taşınmaza komşu durumunda olan ve bu parselin su yolu olarak kullandıkları 2 ayrı parselin adına tescilinin unutulduğunu, adına tescili yapılmayan parsellerin ada ve parsel numarasının bulunmadığını, bu taşınmazların uzun yıllardır tarafından kullanılmakta olduğunu ve keşif sırasında mahkeme heyetine gösterileceğini, bu taşınmazların adına tescilini talep etme zorunluluğunun doğduğunu ileri sürerek, ... ili,... ilçesi ... köyü, ... mevkii 138 ada 8 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile adına kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiş; yargılama sırasında dava dilekçesinde ada parsel numarasına ilişkin maddi hata yaptığını doğrusunun 137 ada 8 parsel sayılı taşınmaz olduğunu belirterek, davanın bu ada parsel numarası üzerinden devam ettirilmesini istemiş, yine yargılama sırasında tamamlama harcını yatırmış olduğu dava konusu taşınmazların 13.05.2018 tarihli harita bilirkişilerinin raporlarında belirtmiş oldukları 111 ada 42 parsel sayılı taşınmazda bulunan A2, C2 ve E harfi ile belirtilen kısımlar ile 137 ada 8 parsel sayılı taşınmazlar olup 111 ada 42 parsel sayılı taşınmazda bulunan B2, D ve F harfi ile belirtilen ve tescil harici bulunan A1, B1, C1 harfi ile belirtilen taşınmazlar yönünden ise davadan kısmen feragat ettiğini, talebinin ... ili ... ilçesi ... Köyü'nde kain 111 ada 42 parsel sayılı taşınmazda bulunan A2, C2 ve E harfi ile belirtilen kısımlar ile ... ili ... ilçesi ... Köyü'nde kain 137 ada 8 parsel sayılı taşınmazlar yönünden devam ettiğini beyan etmiştir.
II. CEVAP
Dahili davalı Hazine temsilcisi, davanın reddini savunmuş; davalı köy tüzel kişiliği temsilcisi ise karar hususunda takdirin Mahkemeye ait olduğunu beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 18.07.2018 tarihli ve 2017/313 Esas, 2018/625 Karar sayılı kararıyla; davanın kısmen kabulü ile davacının davadan kısmen feragat ettiği anlaşıldığından, davanın ... ili,... ilçesi, ... köyünde kain olup, tescil harici bulunan ve 21.05.2018 havale tarihli harita bilirkişileri raporunda ve ekindeki krokide A1 harfi ile sarı renkte belirtilen 115,89 m² yüz ölçümlü, B1 harfi ile kırmızı renkte belirtilen 621,62 m² yüz ölçümlü, C1 harfi ile mavi renkte belirtilen 216,16 m² yüz ölçümlü taşınmazlar ile ... ili, ... ilçesi, ... Köyünde kain 111 ada 42 parsel sayılı taşınmazın 21.05.2018 havale tarihli harita bilirkişileri raporunda ve ekindeki krokide B2 harfi ile kırmızı renkte belirtilen 419,95 m² yüzölçümlü, D harfi ve turuncu renkte belirtilen 353,20 m² yüz ölçümlü ve F harfi ile pembe renkte belirtilen 1.143,51 m² yüzölçümlü kısımları yönünden feragat nedeniyle reddine; davalılardan Maliye Hazinesinin tapu maliki olduğu, ... ili ... ilçesi ... Köyü 111 ada 42 parsel sayılı hali arazi vasfı ile tapuya tescilli 1.701.323,08 m² yüzölçümlü taşınmazın 21.05.2018 havale tarihli harita bilirkişileri raporunda ve ekindeki krokide A2 harfi ve sarı renkte belirtilen 311,64 m² yüzölçümlü, C2 harfi ile mavi renkte belirtilen 192,72 m² yüz ölçümlü ve E harfi ve yeşil renkte belirtilen 1.021,85 m² yüzölçümlü kısımları yönünden ve davalılardan ... Köyü Tüzel Kişiliğinin tapu maliki olduğu ... ili,... ilçesi, ... köyü 137 ada 8 parsel sayılı 268,22 m² yüz ölçümlü mezarlık vasfında taşınmaz yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde dahili davalı Hazine temsilcisi tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Dahili davalı Hazine temsilcisi istinaf dilekçesinde özetle ;davacının mülkiyeti Hazine’ye ait 111 ada 42 parsel sayılı taşınmaz yönünden açtığı davanın tamamen yersiz olduğunu, taşınmazın bütün olarak aktif dere yatağı olan ve davacının talep ettiği kısımları da kapsayan hali arazi niteliğinde bir arazi olduğunu, teknik bilirkişi raporlarında da bu hususun belirtildiğini ileri sürerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 29.04.2021 tarihli ve 2018/1656 Esas, 2021/881 Karar sayılı kararıyla; davanın, açıkça ... ili,... ilçesi, ... köyü, 137 ada 8 parsel sayılı taşınmaza ilişkin açılmış olup dava dilekçesinde 111 ada 42 sayılı parsel sayılı taşınmazdan söz edilmediği, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 29.06.2011 tarihli ve 2011/1-364-453 sayılı kararında da açıkça vurgulandığı gibi, hakkında dava açılmayan bir taşınmazın ıslah yoluyla dahi davaya ithaline ve davalı hale getirilmesine yasal açıdan olanak bulunmamakta olduğu, davacının 137 ada 8 parsel sayılı taşınmazı dava ettiği halde yargılama sırasında, dava konusu edilmeyen 111 ada 42 parsel sayılı taşınmaz hakkında keşifte yer gösterimi ile belirlenen kısımlar yönünden hüküm kurulmuş olup dava konusu edilmeyen taşınmazın, hukuken dava konusu edilen taşınmaza nazaran başka bir müddeabih olması nedeniyle, ancak ayrı bir davaya konu teşkil edilebileceği, Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek hakkında usulen açılmış bir dava bulunmayan 111 ada 42 parsel sayılı taşınmaz yönünden hüküm kurulmasının doğru olmadığı gerekçesiyle davalı Hazine temsilcisinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın ... ili, ... ilçesi,... Köyü'nde kain olup, tescil harici bulunan ve 21.05.2018 havale tarihli harita bilirkişileri raporunda ve ekindeki krokide A1 harfi ile sarı renkte belirtilen 115,89 m² yüzölçümlü, B1 harfi ile kırmızı renkte belirtilen 621,62 m² yüzölçümlü, C1 harfi ile mavi renkte belirtilen 216,16 m² yüz ölçümlü taşınmazlar yönünden feragat nedeniyle reddine;... ili, ... ilçesi, ... köyü 111 ada 42 parsel sayılı hali arazi vasfı ile tapuya tescilli 1.701.323,08 m² yüzölçümlü taşınmaza ilişkin usulüne uygun açılmış bir dava bulunmadığından bu kısımlar yönünden karar verilmesine yer olmadığına;davalılardan ... Köyü Tüzel Kişiliğinin tapu maliki olduğu ... ili,... ilçesi, ... köyü 137 ada 8 parsel sayılı 268,22 m² yüzölçümlü mezarlık vasfında taşınmaz yönünden davanın kabulü ile 21.05.2018 havale tarihli harita bilirkişileri raporunda ve ekindeki krokide gri renkte taralı olarak belirtilen taşınmazın tarla vasfı ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Davacı temyiz dilekçesinde; dava dilekçesinin 2 numaralı paragrafında '' ... ili ... ilçesi ... köyü 111 ada 44 parsel adıma kayıtlıdır. Bu parsele komşu durumunda olan ve ayrıca bu parselin suyolu olarak kullandıgımız 2 ayrı parsel adıma tescili unutulmuştur. Adıma tescili yapılmayan parsellerin ada ve parsel numarası bulunmamaktadır. Bu taşınmazlar uzun yıllardır tarafimdan kullanılmakta olup keşif sırasında mahkeme heyetine gösterilecektir. Bu taşınmazların adıma tescilini talep etme zorunlulugu doğmuştur.'' şeklinde yer alan beyanlardan söz konusu 111 ada 42 parsel sayılı taşınmazın da dava konusu edildiğinin açıkça anlaşılmakta olduğunu, sadece dava konusu yerin ada ve parsel numarasının o aşamada tarafınca bilinmediğinden belirtilemediğini, dava konusu edilen taşınmazın yapılan keşifte 111 ada 42 parsel sayılı taşınmaz sınırları içerisinde kaldığı ve yüz ölçümünün ayrı ayrı tespit edildiğini, dava dilekçesinin 2 nolu hanesinde belirtilen ve tarafınca o an itibariyle parsel numarası bilinmeyen (adına kayıtlı 111 ada 44 parsele komşu) dava konusu taşınmazın yargılama sırasında ada ve parsel numarasının tespit edilmiş ve bu şekilde yargılamaya devam edilmiş olduğunu, Bölge Adliye Mahkemesi kararında belirtildiği şekilde yargılama sırasında yeni bir parsel davaya dahil edilmediğini, bu parselle ilgili davanın dava dilekçesinin 2 nolu hanesinde açıkça ve özellikle belirtildiğini bu itibarla; Bölge Adiye Mahkemesi kararın usul ve yasaya uygun olmadığını ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1 .3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. maddesi, “Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.”
2. 4721 sayılı ... Medeni Kanunu’nun 713/1. maddesi, "Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak yirmi yıl süreyle ve malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir."
3. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 17. maddesi, “Orman sayılmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen araziden, masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilerek tarıma elverişli hale getirilen taşınmaz mallar 14 üncü maddedeki şartlar mevcut ise imar ve ihya edenler veya halefleri adına, aksi takdirde Hazine adına tespit edilir.” hükümlerini içermektedir.
3. Değerlendirme
Her ne kadar Bölge Adliye Mahkemesince, dava dilekçesinde 111 ada 42 sayılı parsel sayılı taşınmazdan söz edilmediği, hakkında usulen açılmış bir dava bulunmayan 111 ada 42 parsel sayılı taşınmaz yönünden hüküm kurulmasının doğru olmadığı gerekçesiyle davalı Hazine temsilcisinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın ... ili, ... ilçesi,... Köyü'nde kain olup, tescil harici bulunan ve 21.05.2018 havale tarihli harita bilirkişileri raporunda ve ekindeki krokide A1 harfi ile sarı renkte belirtilen 115,89 m² yüzölçümlü, B1 harfi ile kırmızı renkte belirtilen 621,62 m² yüzölçümlü, C1 harfi ile mavi renkte belirtilen 216,16 m² yüzölçümlü taşınmazlar yönünden feragat nedeniyle reddine;... ili, ... ilçesi, ... köyü 111 ada 42 parsel sayılı hali arazi vasfı ile tapuya tescilli 1.701.323,08 m² yüzölçümlü taşınmaza ilişkin usulüne uygun açılmış bir dava bulunmadığından bu kısımlar yönünden karar verilmesine yer olmadığına; davalılardan ... Köyü Tüzel Kişiliğinin tapu maliki olduğu ... ili,... ilçesi, ... köyü 137 ada 8 parsel sayılı 268,22 m² yüzölçümlü mezarlık vasfında taşınmaz yönünden davanın kabulü ile 21.05.2018 havale tarihli harita bilirkişileri raporunda ve ekindeki krokide gri renkte taralı olarak belirtilen taşınmazın tarla vasfı ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş ise de; eldeki davada, dava dilekçesinin 2 numaralı paragrafında yer alan '' ... ili ... ilçesi ... köyü 111 ada 44 parsel adıma kayıtlıdır. Bu parsele komşu durumunda olan ve ayrıca bu parselin suyolu olarak kullandıgımız 2 ayrı parsel adıma tescili unutulmuştur. Adıma tescili yapılmayan parsellerin ada ve parsel numarası bulunmamaktadır. Bu taşınmazlar uzun yıllardır tarafimdan kullanılmakta olup keşif sırasında mahkeme heyetine gösterilecektir.'' yönündeki beyan ve yapılan keşifte davacı tarafından Mahkeme heyetine gösterilen 111 ada 44 parsel sayılı taşınmazın doğusunda, 111 ada 42 parsel sayılı taşınmazın kuzeyinde ve ... Çayı sınırında bulunduğu anlaşılan 6 parça taşınmazın kısmen tescil harici alanda kısmen de 111 ada 42 parsel sayılı taşınmazın içerisinde kaldığının tespiti nazara alındığında Bölge Adliye Mahkemesinin kanaatinin aksine 111 ada 42 parsel sayılı taşınmazın da dava konusu edildiği anlaşılmaktadır. Bu itibarla ; Bölge Adliye Mahkemesince , işin esası incelenmek suretiyle sonucuna göre bir hüküm tesisi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle ;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davacıya iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.06.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.