"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : SAKARYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE
MAHKEMESİ : DÜZCE 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil ile çek iptali isteklerine ilişkin asıl ve birleştirilen davalar sonunda Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince, davacı vekilinin eski hale getirme talebinin reddine; istinaf başvuru dilekçesinin, ...nın 363. ve 365. maddeleri gereğince süresinde olmadığından reddine dair verilen karar, süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar, 34 ada 9 parsel sayılı taşınmazdaki 1 no.lu bağımsız bölümün hazır beton satışı yapan davalıya borca karşılık teminat amacı ile temlik edildiğini, davalıdan alınan hazır beton karşılığında 16 adet çek verildiğini, çeklerin toplam 440.800,00 TL bedelinde olduğunu, aldığı hazır betonun ise 378.375,00 TL, toplam borcunun faizi birlikte 415.175,00 TL olduğunu, bu borcun 283.300,00 TL'sini ödediğini, 131.875,00 TL bakiye borcunun kaldığını, ancak davalının elinde 157.500,00 TL'lik çeki ve bakiye 25.625,00 TL’yi ödemeyi kabul etmediğini ve taşınmazı da bu nedenle iade etmediğini ileri sürerek, asıl davada, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile adına tesciline, birleştirilen davada, keşide edilen çeklerin 25.625,00 TL'lik kısmının iptaline karar verilmesini istemişlerdir.
II. CEVAP
Davalı, davacının keşide ettiği çeklerin hazır beton alım satımı ile bir ilgisinin olmadığını, dava konusu taşınmazı bedelini ödeyerek satın aldığını belirtip, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, dava konusu taşınmazın davacı ... ve dava dışı ... tarafından 17/11/2015 tarihinde satış suretiyle davalıya devredildiği, davacı şirketin aktif husumetinin bulunmadığı, davacı ...'ın ise devretmiş olduğu 1/2'lik pay açısından husumet ehliyetinin bulunduğu, dava dışı ... tarafından dava konusu taşınmazdaki kalan 1/2 pay yönünden müdahale talebinde bulunulduğu, bu talebinin asli müdahale talebi olarak değerlendirilemeyeceği, dava dışı ... tarafından yapılan temlikin dava konusu olmadığı, müdahale dilekçesinin usulüne uygun olarak açılmış bir dava olarak kabul edilemeyeceği gerekçesi ile müdahale talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davacı Şirket yönünden aktif husumet ehliyeti bulunmadığından davanın reddine, inançlı işlem iddiasının yazılı delil ile kanıtlanamadığı gerekçesi ile tapu iptal tescil isteminin reddine ve birleştirilen davada davaya konu çeklerin davacı Şirket tarafından keşide edildiği anlaşıldığından, davacı ... yönünden birleştirilen davanın aktif husumet yokluğundan reddine, çek sebepten mücerret bir ödeme aracı olduğundan ve dava konusu çekler her iki tarafın da ticari defterlerinde kayıtlı olmadığından, birleştirilen davanın davacı Şirket yönünden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili eski hale getirme istekli olarak istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.İstinaf Nedenleri
Davacı vekili, eski hale getirme dilekçesinde özetle; Bölge Adliye Mahkemesi kararının UETS kaydının okunaklı olmadığını, farklı formatta yazı içeren bir belgenin göründüğünü, tebliğin usulüne uygun yapılmadığını, kararın e-tebligat yolu ile 14.10.2021 tarihinde iletilip 20.09.2021 tarihinde okunmuş sayıldığını, ancak o tarihlerde geçirmiş olduğu ağır hastalık nedeniyle anılan kararın tebliğ edildiğini idrak edemediğini, bu nedenle istinaf başvurusunu yasada öngörülen süre içinde yerine getirme imkanı olmadığını, ishal, mide bulantısı, yüksek ateş, baş ağrısı ve halsizlik belirtilerini bir süre boyunca yaşadığını, anılan tarihlerde hasta olduğuna ilişkin olarak e-nabız uygulamasından temin ettiği hastane ziyaretleri, covid testi ve reçete edilen ilaç bilgilerini gösterir ekran görüntülerini ekte sunduğunu, engelin ortadan kalkmasını müteakip süresi içinde eski hale getirme talebinde bulunduklarını belirtmiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesince; davacı tarafın istinaf talebinin yasal sürenin geçirilmesinden sonra yapıldığı, istinaf yoluna başvuran tarafın eski hale getirme talebinin yerinde olmadığı gerekçesi ile davacı vekilinin eski hale getirme talebinin reddine; istinaf dilekçesinin, HMK'nın 363. ve 365. maddeleri gereğince süresinde olmadığından reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde; eski hale getirme dilekçesindeki itirazlarını tekrar ederek verilen kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, inançlı işlem hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil ile çek iptali vekalet görevinin kötüye kullanılması hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkin olup, öncelikli olarak incelenmesi gereken bir diğer uyuşmazlık konusu ise eski hale getirme isteminin yerinde olup olmadığına ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
3.2.1. 6100 sayılı HMK’nın 345. maddesinde, "İstinaf yoluna başvuru süresi iki haftadır. Bu süre ilamın usulen taraflardan her birine tebliğiyle işlemeye başlar. İstinaf yoluna başvuru süresine ilişkin özel kanun hükümleri saklıdır. "
346. maddesinde; "(1) İstinaf dilekçesi, kanuni süre geçtikten sonra verilir veya kesin olan bir karara ilişkin olursa, kararı veren mahkeme istinaf dilekçesinin reddine karar verir ve 344 üncü maddeye göre yatırılan giderden karşılanmak suretiyle ret kararını kendiliğinden ilgiliye tebliğ eder. (2) Bu ret kararına karşı tebliği tarihinden itibaren bir hafta içinde istinaf yoluna başvurulabilir. İstinaf yoluna başvurulduğu ve gerekli giderler de yatırıldığı takdirde dosya, kararı veren mahkemece yetkili bölge adliye mahkemesine gönderilir. Bölge adliye mahkemesi ilgili dairesi istinaf dilekçesinin reddine ilişkin kararı yerinde görmezse, ilk istinaf dilekçesine göre gerekli incelemeyi yapar."
3.2.2. Eski hale getirme müessesesi 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 96. maddesinde "(1) Eski hâle getirme, işlemin süresinde yapılamamasına sebep olan engelin ortadan kalkmasından itibaren iki hafta içinde talep edilmelidir." şeklinde düzenlenmiş olup aynı Kanun'un "Talebin şekli ve kapsamı" başlıklı 97. maddesinde ise " (1) Eski hâle getirme, dilekçeyle talep edilir. Dilekçede, talebin dayandığı sebepler ile bunların delil veya emareleri gösterilir. Süresinde yapılamayan işlemin de eski hâle getirme talebinde bulunmak için öngörülen süre içinde yapılması zorunludur. " düzenlemesi ile eski hale getirme dilekçesinde talebin dayanağı olan sebeplerin delil ve emarelerinin gösterilmesi gerektiği belirtilmiştir.
3.3. Değerlendirme
Dosya içeriğine, (IV/3.) no.lu paragrafta yer verilen Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesine göre, yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
VI. SONUÇ
Açıklanan nedenlerle; davacılar vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nın 370. maddesi uyarınca ONANMASINA, aşağıda yazılı fazla alınan 2.471,30 TL. peşin harcın istek halinde temyiz eden davacılara iadesine, 21/09/2022 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.