"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/2 E., 2022/42 K.
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul
Taraflar arasında görülen kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptal ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda,Kapatılan 16. Hukuk Dairesin'ce Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ... mevkii 107 ada 12 parsel sayılı taşınmazın kadastro işlemleri yapılırken "Kilise ve Arsası" olarak ... adına kayıt edildiğini, Kilise ve arazisi adına bir arazinin dava konusu taşınmazların olduğu bölgede bulunmadığını, tapu kaydında da dava konusu taşınmazların müvekkileri tarafından kullanıldığının belirtildiğini, 3402 sayılı Yasa'nın 18 inci maddesi ve yönetmeliğin 4 ve 4/V maddelerine göre ... adına kayıt yapılabilecek taşınmazların niteliklerinin belirtildiğini ileri sürerek tapu kaydının iptaline müvekkileri adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine, davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 2014/326 Esas ve 2016/27 Karar sayılı kararı ile; davanın kısmen kabulüne, ... ... Mahallesi 107 ada 12 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişisi ...'ın 10.11.2015 tarihli rapor ve krokisinde (B) harfi ile gösterilen 35,93 m² olarak belirtilen yerin davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile davacı ... (TC NO: ...) adına tapuya kayıt ve tesciline; (C) harfi ile gösterilen 42,47 m² olarak belirtilen yerin davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile ... mirasçıları ..., ... adına tapuya kayıt ve tesciline; (D) harfi ile gösterilen 29,74 m² olarak belirtilen yerin davalı ... adına olan tapu kaydının iptali davacı ... ve ... mirasçıları ... , ... , ..., ..., ..., ... adına tapuya kayıt ve tesciline; (E) harfi ile gösterilen 42,61 m² olarak belirtilen yerin davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile davacı ... ve ... mirasçıları ..., ..., ... mirasçıları ..., ..., ... adına tapuya kayıt ve tesciline;
107 ada 8 parsel sayılı taşınmazın 82,69 m² olarak belirtilen yerinin davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile ... mirasçıları ..., ..., ... adına tapuya kayıt ve tesciline,107 ada 11 parsel sayılı taşınmazın 123,23 m² olarak belirtilen yerinin davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ... ile ... mirasçıları ... , ... , ..., ... , ... ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 16. Hukuk Dairesinin 2016/10615 Esas ve 2019/5279 Karar sayılı kararıyla " mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmazlar ile komşu taşınmazların tespitine dayanak tapu kayıtları tesisinden itibaren tüm tedavülleri ve varsa kroki ve haritası ile birlikte mahalli Tapu Müdürlüğü ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Dairesi Başkanlığından ayrı ayrı sorulup getirtilmeli, tapu kayıtlarının ve tedavüllerinin kadastro sırasında revizyon görüp görmedikleri merciinden sorularak, varsa revizyon gördüğü taşınmazlara ait kesinleşme durumunu gösterir şekilde onaylı kadastro tutanak örnekleri ve tutanakları kesinleşmiş ise tapu kayıtları istenmeli, bundan sonra taşınmazların başında, fen bilirkişisi ile yerel bilirkişi ve tanıkların katılımı ile yeniden keşif yapılmalı ve bu keşifte, tapu kaydında yazılı sınırlar yerel bilirkişilere tek tek sorulup belirlenmeli ve teknik bilirkişiden gösterilen sınırları krokisinde işaretlemesi ve keşfi takibe imkan verir rapor düzenlemesi istenmeli, yerel bilirkişi ve tanık sözleri ile teknik bilirkişi raporu, komşu parsel tutanakları ve dayanağı olan kayıtlarla denetlenmeli, böylece tapu kayıtlarının kapsamı kesin olarak belirlenmelidir. Çekişmeli taşınmazların kayıt kapsamında kalmadığının anlaşılması halinde davacılardan, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin kendilerine ne suretle intikal ettiği hususunda açıklama istenmeli, davacıların intikal ve taksim, bağış, satın alma vs. gibi nedenlerden birine dayanmaları durumunda, bu iddialarını kanıtlamaları için kendilerine süre ve imkan tanınmalı" gerekçesiyle hüküm bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; taşınmazların tapu kaydı kapsamında kaldığı, davacıların eklemeli zilyetlikle uzun yıllardır zilyet etikleri gerekçesiyle davanın kısmen kabul kısmen reddi ile; Dava konusu ... İlçesi, ... Mahallesi 107 ada 8 parsel sayılı fen bilirkişisinin 28.01.2022 tarihli raporunda "82,69 m²" olarak belirtilen taşınmazın davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile müteveffa ...'ın mirasçıları davacılar ... ... ve ... adına miras payları oranında tapuya kayıt ve tesciline,
- 107 ada 11 parsel sayılı fen bilirkişisinin 28.01.2022 tarihli raporunda "123,23 m²" olarak belirtilen taşınmazın davalı ... adına olan tapu kaydının 2/3 oranında iptali ile davacı ... adına miras payı olan 1/3 oranında; davacı müteveffa ... adına miras payı olan 1/3 oranında tapuya kayıt ve tesciline,
-107 ada 12 parsel sayılı fen bilirkişisinin 28.01.2022 tarihli raporunda "B" harfi ile gösterilen "48,24 m²"lik taşınmazın davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline
-107 ada 12 parsel sayılı fen bilirkişisinin 28.01.2022 tarihli raporunda "C" harfi ile gösterilen "35,94 m²"lik taşınmazın davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile müteveffa ... mirasçıları davacılar ... ve ... adına miras payları oranında tapuya kayıt ve tesciline,
- 107 ada 12 parsel sayılı fen bilirkişisinin 28.01.2022 tarihli raporunda D harfi (29,74 m²) ve E harfi (42,61 m²) ile gösterilen taşınmazlara yönelik açılan davaların reddine, karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle, senetsiz araştırmasının eksik yapıldığını, bilimsel verilerden uzak bilirkişi raporuna göre hüküm verildiğini öne sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesine nedene dayalı tapu iptali ve tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
Türk Medeni Kanunu’nun 713 üncü maddesi ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 üncü, 17 inci ve 20 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Kadastro sonucu ... mahallesi 107 ada 12 parsel 2638,83 metrekare kilise ve arsası vasfıyla 08.11.1962 tapu 6 sıra nolu tapu kaydı kapsamında kaldığı belitilerek Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir. (Beyanlar hanesinde 1. ve 2. Derece korunması gereken kültür varlığıdır şerhi mevcut). Kadastro sonucu Uzundere İlçesi, ... Köyü çalışma alanında bulunan 107 ada 8 ve 11 parsel sayılı 82,69 ve 123,23 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar, tapu kaydı nedeniyle Hazine adına; 107 ada 12 parsel sayılı 2.638,83 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz ise beyanlar hanesine tutanağa ek krokide (A) harfi ile gösterilen binanın köy halkı tarafından kullanıldığı, (B) harfi ile gösterilen binanın ..., (C) harfi ile gösterilen binanın ...'a, (D) harfi ile gösterilen ahırın ...'a, (E) harfi ile gösterilen ahırın ...,...'a ait olduğu şerhi yazılarak tapu kaydı nedeniyle Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacılar, çekişmeli taşınmazlar hakkında irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tapu iptali ile tescil istemiyle dava açmıştır.
2. Mahkemece, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği için aranan şartların bulunduğu gerekçesiyle kabule karar verilmişse de, varılan sonuç dosya kapsamına uygun düşmemektedir. Mahkemece, Çekişmeli taşınmazlara revizyon gören 08.11.1962 tarih 6,7 ve 14 sıra nolu tapu kayıtlarındaki hudutların taşınmazları kapsadığı ve mahalli bilirkişi ve tanıkların beyanlarına göre eski tapu kaydındaki sınırların taşınmazın şimdiki sınırları ile uyuştuğu, sınırlarında bir değişikliğin bulunmadığının kabul edildiği,diğer taraftan davacıların, çekişmeli taşınmalar üzerinde zilyetliğinin bulunmadığı da dosya kapsamından anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca; Mahkemece, davanın reddine karar verilmesi gerekirken, dosya kapsamına uygun düşmeyen gerekçeyle kabulüne karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'un 428 inci maddesi gereğince BOZULMASINA,
2. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13 üncü maddesinin “j” bendi gereğince Hazine harçtan muaf bulunduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Kararın tebliğ tarihinde itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
19.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.