"İçtihat Metni"
...
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2330 E., 2023/275 K.
...
...
...
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/443 E., 2022/311 K.
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili, davalı ... mirasçısı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından duruşma istekli olarak temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 23.01.2024 Salı günü duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde, duruşmalı temyiz eden davalı ... vekili Avukat ..., Avukat ... ile temyiz eden davacı ... ile vekili Avukat ... ve temyiz eden davalı ... vekili Avukat ... geldiler, davalı ... ve davalı ... gelmediler, yokluklarında duruşmaya başlandı. Gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi. Temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; tarafların mirasbırakanı ... ...'ın maliki olduğu 194 ada 83, 84, 85 parsel sayılı taşınmazlarını ve 709 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki 2660/5440 payını ikinci eşinden olma davalı oğulları ... ve ...'a aynı akitte 1/2 şer pay ile satış suretiyle devrettiğini, anılan temlikin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu, mirasbırakanın dava konusu taşınmazlar dışında birçok taşınmaz ve sahip olduğu şirket paylarını da davalılara muvazaalı olarak devrettiğini ileri sürerek davacıların miras payları oranında 194 ada 83, 84, 85 parsel sayılı taşınmazlar ve 709 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki 2660/5440 pay yönünden şimdilik 100.000 TL sinin davalılardan tahsilini istemiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davaya konu taşınmazların 1979 yılında temlik edildiğini, davalının da paylarını 1985 ve 2002 yıllarında üçüncü kişilere sattığını, açılan davanın hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olduğunu, davalının eğitimini tamamladıktan sonra mirasbırakan babası ile birlikte çalışmaya başladığını, davacılar ... ve ...'un babaları ...'ın mirastan ıskat edildiğini, ıskatın iptali davasının reddedildiğini, ayrıca ıskat öncesi mirasbırakan ile yaptığı protokole göre miras haklarını alarak davacı çocukları yönünden de hak talep etmeyeceğini belirttiğini, diğer davacı ...'e de mirasbırakan tarafından karşılıksız kazandırmalar yapıldığını, muvazaa ve mal kaçırma iddialarının asılsız ve yersiz olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
2.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davanın zamanaşımına uğradığını, davacılar ... ve ...'un babaları ...'ın mirasbırakan ile protokol yaptığını, muvazaa ve mal kaçırma iddialarının asılsız ve yersiz olduğunu, mirasbırakanın nakit ihtiyacı sebebiyle taşınmazları sattığını, davalının alım gücü olduğunu ve bedelini ödemek suretiyle taşınmazı satın aldığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Aşamada ...'ın ölümü üzerine mirası reddetmeyen ... davaya dahil edilmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; mirasbırakanın dava konusu taşınmazları satmaya ihtiyacı olmadığı, mirasbırakan tarafından davalılara temlik edilen bir kısım taşınmazlara yönelik muris muvazaası iddiasıyla açılan davaların kabul edilerek derecattan geçip kesinleştiği, dava konusu taşınmazların mirasbırakanın ikinci eşinden olma davalı oğullarına mirastan mal kaçırma amacıyla ve muvazaalı olarak devredildiği, davalıların savunma olarak getirdikleri protokol ile mirastan ıskat edilen davacılar ... ve ... 'un babaları ... 'ın şirketten olan paylarına karşılık taşınmaz devri kararlaştırıldığı, davacıların tazminat taleplerinin belirlenmesi için aldırılan 16.12.2021 tarihli bilirkişi kurul raporunun denetime ve hüküm kurmaya elverişli olduğu gerekçesiyle raporda tespit edilen taşınmaz değerlerinin davacıların miras payları oranında davalılardan 1/2 şer pay ile tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava tarihinden itibaren faize hükmedilmesi ve davalıların tazminattan müşterek ve müteselsilen sorumlu tutulmaları gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararı düzeltilerek davanın kabulünü istemiştir.
2.Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle;taşınmazların değerinin dava tarihi itibariyle tapu kaydındaki miktar dikkate alınarak belirlenmesi gerektiğini, taşınmazlarda tevhit, ifraz ve kamulaştırma işlemleri yapıldığını, mevcut miktarların azaldığını, iki ayrı bilirkişi kurulundan birden fazla rapor alındığını, bilirkişi raporlarının gerek birbiriyle gerekse kök ve ek raporların kendi içinde çeliştiğini, tespit edilen taşınmaz değerleri arasında % 700-800 civarı fahiş farklar oluştuğunu, hükme esas alınan son bilirkişi raporunda emsal olarak alınan ve dava konusu taşınmazları ilgilendirmeyen Bakırköy 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/60 Esas, 2018/127 Karar sayılı kararın Bölge Adliye Mahkemesince bilirkişi raporu denetime elverişli bulunmadığı için ortadan kaldırıldığını, yanı sıra davacıların mal kaçırma ve muvazaa iddialarının haksız ve yersiz olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın reddini talep etmiştir.
3.Davalı ... mirasçısı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; karara dayanak alınan bilirkişi raporlarının birbirleri ile çelişkili ve hatalı olduğunu, davacıların verdiği ıslah dilekçesi ile 70.880,267 TL alacak talebinde bulunulduğunu ve davalı yönünden bu bedelin 1/2 sinden sorumlu olmasına karar verildiği halde red edilen miktar yönünden verilen vekalet ücretinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ileri sürülen istinaf nedenlerine kamu düzenine ilişkin hususlara, dosyadaki belgelere, taraflarca ileri sürülen ve kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle İlk Derece Mahkemesince delillerin takdirinde usul ve yasaya aykırılık görülmemesine göre istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü nedenleri tekrarla kararın düzeltilerek onanmasını talep etmiştir.
2.Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü nedenleri tekrarla kararın bozulmasını talep etmiştir.
3.Davalı ... mirasçısı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü nedenleri tekrarla kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
01.04.1974 tarih 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı, Türk Medeni Kanunu'nun 706 ncı, Türk Borçlar Kanunu'nun 237 nci ve Tapu Kanunu'nun 26 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Dosya içeriği ve toplanan delillerden; 1914 doğumlu mirasbırakan ... ...’ın 07.06.2007 tarihinde ölümü üzerine geride mirasçı olarak ilk eşinden olma kızı ... ile mirastan ıskat edilmiş olması nedeniyle oğlu ...'ın çocukları davacılar ... ve ...'un, ikinci eşinden olma kızı davacı ..., oğulları davalılar ... ve ...'un, aşamada ...'un ölümüyle mirasını reddetmeyen davalı ...'in kaldığı, mirasbırakan ...'nün (eski) 94 ada 83, 84, 85 parsel sayılı taşınmazlarını ve (eski) 709 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki 2660/5440 payını 23.11.1979 tarihli 7244 yevmiye numaralı aynı akitte davalı oğulları ... ve ...’a ½ şer pay ile satış suretiyle temlik ettiği, bilahare davalıların 194 ada 83, 84 ve 85 parsel sayılı taşınmazlardaki paylarını 02.04.1985 tarihinde aynı akitle dava dışı S.S. ... Yapı Kooperatifine satış suretiyle temlik ettikleri, 709 ada 1 sayılı parselin 16.03.1998 tarihli ifraz ile 709 ada 2 ve 3 sayılı parsellere gittiği, davalı ...'un bilahare 709 ada 3 parsel sayılı taşınmazdaki payını 21.05.2002 tarihinde, davalı ...'un da 27.05.2002 tarihinde dava dışı ...'ya, onun da payın tamamını 05.04.2010 tarihinde dava dışı ... Ltd. şirketine satış suretiyle temlik ettiği, 194 ada 83, 84 ve 85 parsel sayılı taşınmazların imar uygulamasına tabi tutularak 944 ada 343 ve 344 parsel sayılı taşınmazların oluştuğu anlaşılmaktadır.
2.Hemen belirtilmelidir ki, temliklerin mirasçılardan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğu saptanarak davanın kabul edilmesinde kural olarak bir isabetsizlik yoktur. Davalıların bu yöne değinen temyiz itirazlarının reddine.
3. Davalıların diğer temyiz itirazlarına gelince; İlk Derece Mahkemesince alınan son ek rapor denetime ve hüküm kurmaya elverişli olduğu gerekçesiyle anılan rapora üstünlük tanınmak suretiyle sonuca gidilmiş ise de bilirkişi raporları arasındaki çelişki giderilmeden karar verilmesi isabetsizdir. İlk Derece Mahkemesince; 18.04.2019 tarihinde mahallinde yapılan keşif sonrası alınan 06.05.2019 tarihli bilirkişi kurulu raporunda dava konusu (eski) 709 ada 1 parsel sayılı taşınmazın temlik tarihindeki miktarına göre davalılara ait payların dava tarihindeki değeri toplam 21.120.000,00 TL, (eski) 194 ada 83, 84 ve 85 parsel sayılı taşınmazlardaki temlik tarihindeki miktarlarına göre davalılara ait payların dava tarihindeki değeri toplam 63.408.000,00 TL olmak üzere tüm taşınmazlardaki davalılar payının toplam değeri 84.528.000,00 TL olarak tespit edilmiş, tarafların itirazı üzerine bilirkişi kurulu 06.08.2019 tarihli birinci ek raporunda tarafların itirazlarını değerlendirerek kök raporda değişiklik yapmayı gerektirir husus bulunmadığını belirtmiş, tarafların birinci ek rapora itirazı üzerine bilirkişi kurulu 17.02.2020 tarihli ikinci ek raporunda kök raporda tüm taşınmazların dava tarihine göre belirlenen değerleri dikkate alınarak davacı ...'in 28/120 payına karşılık toplam tazminatın 19.723.200,00 TL, davacılar ... ve ...'un 9/120 şer paylarına karşılık toplam tazminatın 12.679.200,00 TL olduğunu belirtmiş, tarafların itirazı üzerine bilirkişi kurulu 21.10.2020 tarihli üçüncü ek raporunda taşınmazların tevhit, ifraz, kamulaştırma işlemlerinden sonra oluşan parsellerdeki nihai miktarlarına göre dava tarihindeki davacıların miras payları dikkate alınıp değerlerini tespit ederek tüm taşınmazlarda davacı ...'in 28/120 payına karşılık toplam tazminatın 13.644.320,00 TL, davacılar ... ve ...'un 9/120 şer paylarına karşılık toplam tazminatın 8.771.400,00 TL olduğunu belirtmiş, tarafların itirazı üzerine Mahkemece 04.03.2021 tarihinde mahallinde yeniden yapılan keşif sonrası alınan 07.06.2021 tarihli bilirkişi kurulu raporunda dava konusu (eski) 709 ada 1 parsel sayılı taşınmazın temlik tarihindeki miktarından 996 m2 si yol alanında kaldığı gerekçesiyle bu alan düşülerek yapılan hesaplamaya göre davacı ...'in 28/120 payına karşılık toplam tazminatın; 1.246.808,00 TL, davacılar ... ve ...'un 9/120 şer paylarına karşılık toplam tazminatın 801.520,00 TL, (eski) 194 ada 83, 84 ve 85 parsel sayılı taşınmazlardaki temlik tarihindeki miktarlarına göre davacı ...'in 28/120 payına karşılık toplam tazminatın 3.827.846,00 TL, davacılar ... ve ...'un 9/120 şer paylarına karşılık toplam tazminatın 2.460.758,00 TL olduğunu belirtmiş, tarafların itirazları üzerine bilirkişi kurulu 16.12.2021 tarihli ek raporunda davacı tarafından dosyaya ibraz edilen Bakırköy 4. Asliye Hukuk Mahkemesi 2017/60 E. 2018/127 K. Sayılı dosyasında hazırlanan bilirkişi kurulu raporu ve bu rapordaki emsal taşınmazların heyetin dikkatinden kaçtığı, yapılan bu maddi hatanın ek raporda düzeltildiği açıklanarak 709 ada 1 parsel sayılı taşınmazda imar uygulaması sonrası yol olarak kamulaştırılan 996 m2 nin de hesaplamaya dahil edildiği belirtilip yapılan değerlendirme sonucunda 709 ada 1 parsel sayılı taşınmazın temlik tarihindeki miktarına göre dava tarihindeki değeri dikkate alınarak davacı ...'in 28/120 payına karşılık toplam tazminatın 11.088.000,00 TL, davacılar ... ve ...'un 9/120 şer paylarına karşılık toplam tazminatın 7.128.000,00 TL, 194 ada 83, 84 ve 85 parsel sayılı taşınmazların temlik tarihindeki miktarına göre dava tarihindeki değeri dikkate alınarak davacı ...'in 28/120 payına karşılık toplam tazminatın 32.056.267,00 TL, davacılar ... ve ...'un 9/120 şer paylarına karşılık toplam tazminatın 20.608.000,00 TL olduğunu belirtmiş, İlk Derece Mahkemesince iş bu rapor denetime ve hüküm kurmaya elverişli bulunarak davacı ... yönünden 43.144.267,00 TL'nin davacılar ... ve ... yönünden toplam 27.736.000,00 TL nin davalılar ... ve davalı ... mirasçısı ...'dan 1/2 şer pay oranında tahisiline karar verilmiş ise de, dosya ile ilgisi bulunmayan başka bir mahkeme dosyasındaki bilirkişi raporu dayanak alınarak hazırlanan, denetime, hüküm kurmaya elverişli olmayan ve raporlar arasındaki çelişkiyi gidermeyen 16.12.2021 tarihli ek bilirkişi raporu dayanak alınarak yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olmuştur.
4.Hal böyle olunca, yeni bir bilirkişi kurulundan denetime, hüküm kurmaya elverişli, bilirkişi raporları arasındaki çelişkileri giderecek şekilde rapor alınarak sonucuna göre hüküm kurulmalıdır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... vekili ve davalı ... mirasçısı ... vekilinin temyiz itirazları değinilen yönden yerinde görüldüğünden kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 373/1 inci maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Bozma nedenine göre davacılar vekilinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz karar harçlarının istek hâlinde ilgililere iadesine,
21.09.2023 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince gelen temyiz eden davalı ... vekili ve davalı ... mirasçısı ... vekili için 17.100,00'er TL duruşma vekâlet ücretinin davacılardan alınmasına,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.