"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/185 E., 2023/24 K.
HÜKÜM : Kısmen Kabul - Kısmen Ret
Taraflar arasında görülen muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün değilse genel muvazaa hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, o da mümkün değilse tenkis davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacılar vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; davacılardan birinin mirasbırakan ...'nin ilk evliliğinden, diğerinin fiili birliktelik yaşadığı kişiden çocukları, davalının ise ikinci eşi olduğunu, davalı ile mirasbırakan ...'ın 1996 yılında fiilen birlikte yaşamaya başladıklarını, mirasbırakan ...'ın 465 ve 743 parsel sayılı taşınmazlarını 17.04.1996 tarihinde, 721 ve 363 parsel sayılı taşınmazlarını ise 17.12.1997 tarihinde mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olarak doğrudan ikinci eşi olan davalıya devrettiğini, 550 ve 632 parsel sayılı taşınmazlarını ise yine 17.12.1997 tarihinde dava dışı ...'a, ...'ın da 27.03.2014 tarihinde satış göstermek suretiyle davalıya devrettiğini, yapılan temliklerin muvazaalı olduğunu, dava dışı ara malik ...'a temlik edilen taşınmazların ölünceye kadar mirasbırakanın tasarrufunda bulunduğunu, mirasbırakanın taşınmazlarını satma ihtiyacı olmadığı gibi davalının da alım gücü bulunmadığını ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile miras payları oranında davacılar adına tescilini talep etmiş; yargılama sırasında ıslah dilekçesi ile anılan taleplerini kısmen ıslah ederek kademelendirdiklerini, muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil talepleri yerinde görülmez ise 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 19 uncu maddesine göre genel muvazaa nedeniyle tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde tenkise karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; mirasbırakanın yaşı itibariyle davalıyla müşterek çocuklarından daha önce öleceğini öngörerek geride bıraktığı evlatlarına maddi bir destek sağlamak amacıyla hareket ettiğini, bedelsiz devrin tek başına iptal nedeni olmadığını, mirasbırakanın iradesinin mehir-evlilik başlangıcında verilen bir hediye manasında olduğunu, dava dışı ...'a temlik edilen taşınmazlar yönünden ise ...'ın taşınmazları alım gücü bulunduğunu, aşamadaki beyanında davalının bu taşınmazları dava dışı ...'dan satın alındığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 18.05.2016 tarihli ve 2014/465 Esas, 2016/302 Karar sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazların satış gösterilmekle birlikte para alınmaksızın davalıya devredildiği, semenin mutlaka para olmasının şart olmayıp belirli bir hizmet veya emek de olabileceği, dava konusu 465, 743 ve 721 parsel sayılı taşınmazlar bakımından mirasbırakanın amacının mirasçılardan mal kaçırma olmadığı, 465 ve 743 parsel sayılı taşınmazları kendisinden yaşça küçük olmasına rağmen evlenmeyi kabul eden davalıya mehir olarak verdiği, 721 parsel sayılı taşınmazı ise ölümünden sonra ikinci eşi olan davalının ve davalıdan olan çocuklarının ortada kalmamaları için devrettiği, temliklerin makul karşılanabilecek sınırda olduğu, bakılıp gözetilmiş olma, yeniden bir aile kurma duygusundan kaynaklanan minnet, davalı ve müşterek çocuklarının geleceğini güvence altına alma nedeniyle yapıldığı gerekçesiyle bu parseller yönünden tapu iptali ve tescil talebinin reddine, hak düşürücü sürenin dolması nedeniyle anılan parseller bakımından tenkis talebinin de reddine, dava konusu 550 ve 632 parsel sayılı taşınmazların temlikinin ara malik kullanılmak suretiyle mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili ve davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairenin 07.02.2022 tarihli ve 2021/9951 Esas, 2022/822 Karar sayılı kararıyla; mirasbırakan ...'ın taşınmazlarının büyük çoğunluğunu satış ve ara malik kullanmak suretiyle ikinci eşi olan davalı ...'a devrettiği, dava dışı ...'a temlik edilen taşınmazları mirasbırakanın kullanmaya devam ettiği, hala mirasbırakan adına kayıtlı taşınmazlar bulunmakla birlikte, devrettiği taşınmazlarla kıyaslandığında dava konusu taşınmazların mehir amacıyla verildiğinin kabulünün mümkün olmadığı; bunun yanında, 465 parsel sayılı taşınmazın ölünceye kadar bakma akdi ile devredilmiş olması ve değeri nazara alındığında dava konusu 465 parsel sayılı taşınmaz yönünden mirasbırakanın mal kaçırma amacından söz edilemeyeceği de gözetilmek suretiyle dava konusu 743 ve 721 parsel sayılı taşınmazlar bakımından da kabul hükmü kurulması gerektiği; kabule göre de davacıların miras payı oranında davacılar adına iptal-tescil kararı verilip kalan payın davalı üzerinde bırakılması gerekirken davalı adına da yeniden tescile karar verilmesi doğru olmadığı gerekçesiyle davalının yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddi ile davacıların yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu 363 ve 721 parsel sayılı taşınmazların davalı ile mirasbırakanın fiili birliktelik yaşamasından 1 yıl sonra davalıya devredildiği, mirasbırakanın taşınmazları satmasını gerektirir bir durum bulunmadığı, davalının da taşınmazları alım gücünün bulunmadığı, böylece bu taşınmazların mirasçılardan mal kaçırmak amaçlı olarak devredildiği; 550 ve 632 parsel sayılı taşınmazların temlikinin ara malik kullanılmak suretiyle mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğu; dava konusu 743 parsel sayılı taşınmazın mehir amacıyla verildiğinin kabulünün mümkün olmadığı ve mirasbırakanın diğer mirasçılarından mal kaçırmak amacıyla davalıya devrettiğinin anlaşıldığı gerekçesiyle 363, 550, 632, 721 ve 743 parsel sayılı taşınmazların davalı adına tapu kaydının kısmen iptali ile davacılar adına 3/32'er payla tesciline, kalan payın davalı üzerinde bırakılmasına; dava konusu 465 parsel sayılı taşınmazın ölünceye kadar bakma akdi ile devredilmiş olması ve değeri nazara alındığında 465 parsel sayılı taşınmaz yönünden mirasbırakanın mal kaçırma amacından söz edilemeyeceği gerekçesiyle davacıların tapu iptali ve tescil taleplerinin reddine, tenkis davasının süresinde açılmaması nedeniyle bu parsel yönünden tenkis talebinin de reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili ve davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; Mahkemece 465 parsel sayılı taşınmaz yönünden davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu, taşınmaz resmiyette ölünceye kadar bakma anlaşması ile devredilmişse de bu taşınmazın mirasçılardan mal kaçırma amaçlı devredildiğini ileri sürerek Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazların mirasbırakan ... tarafından davalıya aralarındaki yaş farkı nedeniyle, evliliğin ve müşterek çocukların geleceğinin bir teminatı ve davalı ile mirasbırakanın fiili birlikteliğinin başlamasından sonra mehir olarak devredildiğini, bu hususun yörede bir örf ve adet olduğunu, nitekim bu hususların tanık beyanları ile de anlaşıldığını belirterek Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün değilse genel muvazaa hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmazsa tenkis istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 611 inci ve 614 üncü maddeleri; Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 1.4.1974 tarihli ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı; TMK'nın 706 ncı, TBK'nın 237 nci, Tapu Kanunu'nun 26 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması, 6100 sayılı HMK'nın geçici 3/2 nci maddesinin yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un uygulanacağı davalar yönünden HUMK'un 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekili ve davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna ve bozma kararının gerekçelerine uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye 247,70 TL onama harcının temyiz eden davacılardan, 5.319,95 TL onama harcının temyiz eden davalıdan alınmasına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
18.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
...