"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Borçka Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2015/318 E., 2021/123 K.
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen muris muvazaası hukukî nedenine dayalı miras payı oranında tapu iptali ve tescil, olmazsa tenkis davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozma ilâmına uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacıların mirasbırakan ...'in kardeşi ... (Önceki adı ...)'nin çocukları olduğunu, davalıların da ... ...'nın kardeşi ...'in çocukları olduğunu, 30.05.2015 tarihinde ölümünden önce davacıların mirasbırakan teyzeleri ...’in, Artvin ili, Borçka ilçesi, ... mahallesinde kain 164 ada 39 parsel sayılı taşınmazdaki 1/2 payının tamamını ve 164 ada 5 parsel sayılı taşınmazdaki 1/4 payının tamamını, 18.01.2010 tarihli satış işlemiyle davalıların mirasbırakanı ...'e mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olarak sattığını, aslında işlemin gizli bağış olduğunu, bedel ödenmediğini, tapuda gösterilen bedel ile gerçek satış değerleri arasında fahiş fark olduğunu, mirasbırakan ... ...'nın Borçka Noterliğince düzenlenen 17.06.2015 tarih ve 3619 yevmiye sayılı vasiyetnamesi ile kendisine intikâl eden ve etmesi gereken taşınmazlardaki tüm paylarını kardeşi ...'in çocukları olan davalılara bırakmasının mirastan mal kaçırma amacını gösterdiğini, davacıların da ... ...'nın mirasçıları olduklarını ileri sürerek davaya konu taşınmazların davalılar adına tapu kayıtlarının davacıların miras payları oranında iptali ile davacılar adına tescilini, olmazsa tenkisini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili 15.09.2017 tarihli dilekçesinde; dava konusu taşınmazların mirasbırakan ... ... tarafından davalılara vasiyet edildiğini, taşınmazların öncesinde ... ve davalılar mirasbırakanı ...'e ait olduğunu, icra tehdidinden kurtulmak için ... ve ...'in paylarını mirasbırakan ... ...'ya devrettiğini, icra olayı geçtikten sonra tekrar mirasbırakan ...'nın payları iade ettiğini, davacıların kendi mirasbırakanının paylarını 06.12.1965 tarihinde sattığını, eski tapuların celp edilmesini istediğini belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 20.04.2021 tarihli ve 2015/318 Esas, 2021/123 Karar sayılı kararı ile; mirasbırakan ... ...'nın dava konusu taşınmazları satmaya ihtiyacının olmadığı, davalılar mirasbırakanı ...'in de alım gücünün olmadığı, satış bedelleri ve gerçek değerler arasında fahiş fark olduğu, mirasbırakan ... ...'nın mirasçılarına mal bırakmak yerine satmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğu, dava konusu taşınmazları sattıktan sonra da mirasbırakanın aynı taşınmazda oturmaya devam ettiği, satış işlemini yaparken amacının mal kaçırmak olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili ve davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi kararının infaza elverişli olmadığını, tavzih talepleri hakkında karar verilmediğini, İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm kısmının 1 ve 2 numaralı bentlerinin, mirasbırakanın İnebolu Sulh Hukuk Mahkemesi'nden alınan 2015/463 Esas, 2015/457 Karar sayılı veraset ilâmındaki payları oranlarında davacıların T.C. kimlik numaralarını da belirterek ve paylarının açıkça gösterilmesi suretiyle hükmün düzeltilmesini istemiştir.
2. Davalılar vekili katılma yoluyla istinaf dilekçesinde özetle; mirasbırakanın tüm malvarlığını davalılara vasiyet ettiğini, davacıların mirasçılık sıfatlarının bulunmadığını, davacıların mirasbırakanın mirasçısı olarak göründüğü veraset ilâmının iptaline ilişkin dava dosyasının bekletici mesele yapılmadığını, davalıları mirasbırakanın büyüttüğünü, bu nedenle davalıların da mirasbırakanı bakıp gözettiklerini, mirasbırakanın dava konusu taşınmazı minnet duygusuyla davalılara devrettiğini, bilirkişi raporlarının hatalı olduğunu, davacıların mirasçı olmamaları nedeniyle taraf ehliyetleri olmadığından davanın usulden reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 03.06.2022 tarihli ve 2022/583 Esas, 2022/757 Karar sayılı kararı ile; dava konusu satış işleminin mirasçılardan mal kaçırmak amaçlı yapıldığı, davacıların mirasbırakan ...'nın mirasçısı olduklarını gösteren veraset ilâmının iptali için dava açılmış ise de mirasbırakanın vasiyetnamesinde davacıları mirastan ıskat etmediğinden verasetin iptali davasının bekletici mesele yapılmamasının yerinde olduğu, dava konusu taşınmazların vasiyetname tarihinden sonra satıldığı, böylelikle mirasbırakanın vasiyetnamedeki iradesinden vazgeçtiği, davalıların inançlı temlik savunmasını kanıtlayamadığı, bilirkişi raporuna itirazlarının ek raporla karşılandığı gerekçesiyle davalılar vekilinin katılma yoluyla istinaf başvurusunun esastan reddine; hükümde davacıların miras paylarının belirtilmeyerek ve veraset ilâmına atıf da yapılmayarak infazda tereddüt oluşacağı gerekçesiyle, davacılar vekilinin istinaf başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının kaldırılarak, davacıların TC kimlik numaraları ve miras paylarına yer verilerek yeniden hüküm tesis etmek suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili duruşma istekli temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; mirasbırakanın vasiyetname ile tüm malvarlığını davalılara bıraktığını, mirasbırakanın dava konusu taşınmazları davalılara devretmesinin vasiyetinden döndüğü anlamına gelmeyeceğini, satış işleminin vasiyetname içeriğindeki taşınmazların yalnızca bir kısmına ilişkin olduğunu, mirasbırakanın iradesinin tüm mal varlığını hayatı boyunca birlikte yaşadığı davalı yeğenlerine bırakmak olduğunu, taşınmazların gerçekte babaları ...’e ait olduğunu, icra tehdidi nedeni ile mirasbırakana devredildiğini, bu sıkıntının ortadan kalmasıyla da taşınmazların tekrar mirasbırakan babalarına devredildiğini, Mahkemece bu yöndeki delillerin araştırılmadığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının bozulmasını istemiştir.
C. Bozma Kararı
Dairemizin 20.12.2022 tarih, 2022/6103 Esas, 2022/8343 Karar karar sayılı ilâmı ile; davalılar tarafından davacıların mirasbırakan ... ...'nın mirasçısı olarak tespit edildiği veraset ilâmının iptali için açtıkları davanın bekletici mesele yapılmamasının yerinde olduğu, davacı ve davalı tanık beyanları nazara alındığında, dava konusu taşınmazların öncesinde davalıların mirasbırakanı ...’e ait olduğu, ...’in icra takiplerinden kurtulmak amacıyla taşınmazları mirasbırakan ... ...’ya temlik ettiği, daha sonra da ... ...’nın kendisine emanet bırakılan bu taşınmazları iade amacıyla ...’e devrettiği, mirasbırakan tarafından yapılan temliklerde mal kaçırma kastı bulunmadığı, davanın reddi gerektiği gerekçesiyle, Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Ç. Bölge Adliye Mahkemesince Bozma İlâmına Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin 04.05.2023 tarihli ve 2023/492 Esas, 2023/591 Karar sayılı kararı ile; bozma ilâmına uyularak, davacılar mirasbırakanı ... ...'nın davalılar mirasbırakanı ... 'e yaptığı dava konusu satışların mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla yapıldığının ispatlanamadığı gerekçesiyle tapu iptali ve tescil talebinin reddi ile davacıların mirasbırakan ... ...'nın saklı paylı mirasçısı olmadıkları gerekçesiyle tenkis talebinin reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; davalılar tarafından yasal süresinden sonra sunulan beyan dilekçesinde tanık deliline de dayanmadıkları hâlde savunmalarını genişleterek davalıların mirasbırakanı ...'in icra borçlarından kurtulmak amacıyla dava konusu taşınmazları mirasbırakan ...'ya devrettiğini, icra olayı bittikten sonra mirasbırakan ...'nın taşınmazları iade ettiğini iddia ettiğini, usule aykırı bildirilen davalı tanıklarına bu doğrultuda sorular sorulduğunu ve bu tanıkların beyanlarına istinaden hüküm verildiğini, davalılar mirasbırakanı ...'in icra borcu olduğuna dair delil bulunmadığını, dava konusu taşınmazların davacılar mirasbırakanı ...'ya devredildiği tarihten itibaren ...'nın zilyetliği devralıp taşınmazları kullandığını, ancak dava konusu satış işleminden sonra ...'nın taşınmazları kullanmaya devam ettiğini, böylelikle ilk satışın gerçek, dava konusu ikinci satışın ise muvazaalı olduğunun ispatlandığını, tanıkların dava konusu satışta bedel ödenmediğini teyit ettiklerini, tapuda gösterilen bedel ile gerçek bedel arasında fahiş fark olduğunu, dava konusu taşınmazların mirasbırakan ...'nın terekesindeki diğer taşınmazlara oranla çok değerli olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Dava ve Hukuki Nitelendirme
Dava, muris muvazaası hukukî nedenine dayalı tapu iptali ve tescil olmazsa tenkis istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 37 inci maddeleri.
01.04.1974 tarihli ve 1/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 706 ncı, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 237 nci ve 2644 sayılı Tapu Kanunu'nun 26 ncı maddeleri.
6100 sayılı Kanunun 190 ıncı maddesi ile 4721 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. İnebolu Sulh Hukuk Mahkemesinin 10.11.2015 tarihli ve 2015/463 Esas, 2015/457 Karar sayılı veraset ilâmına göre; mirasbırakan 01.07.1922 doğumlu ...'in 30.05.2015 tarihinde bekar ve çocuksuz ölümü ile geriye davacılar ve davalıların da içinde bulunduğu kardeşleri ..., ..., ... ve ...'nin çocukları olan yeğenlerinin mirasçı olarak kaldığı, dava konusu 164 ada 39 parsel sayılı taşınmazın tedavülleriyle birlikte tapu kayıtları incelendiğinde; Aralık 1965 tarihli tapu kaydına istinaden mirasbırakan ..., ... ve ...'nin paylarını davalılar mirasbırakanı ... ve ...'ye sattığı, Ekim 1993 tarihli tapu kaydına istinaden ...'in mevcut 8/32 payını mirasbırakan ...'ye sattığı, son olarak da 18.01.2010 tarihli satış işlemiyle mirasbırakan ...'nin 8/32 payını ...'e tekrar sattığı; dava konusu 166 ada 5 parsel sayılı taşınmazın tedavülleriyle birlikte tapu kayıtları incelendiğinde, Aralık 1965 tarihli tapu kaydına istinaden mirasbırakan ..., ... ve ...'nin paylarını davalılar mirasbırakanı ... ve ...'ye sattığı, Ekim 1993 tarihli tapu kaydına istinaden ...'in mevcut 1/2 payını ve diğer iki parça taşınmazdaki paylarını mirasbırakan ...'ye sattığı, son olarak da 18.01.2010 tarihli satış işlemine istinden mirasbırakan ...'nin 1/2 payını ...'e tekrar sattığı, dolayısıyla dava konusu taşınmazların mirasbırakan ve kardeşleri arasında benzer tarihlerde alım satıma konu edildiği anlaşılmıştır.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davacılar vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacılar vekilinin temyiz itirazının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 247,70 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına,
Dosyanın Borçka Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine gönderilmesine,
27.05.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.