"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/1353 E., 2022/395 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret/Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : Borçka Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2015/165 E., 2019/486 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının kabulüyle davanın kabulüne dair hüküm kurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar ... ve müşterekleri vekili dava dilekçesinde;Artvin ili, ... ilçesi, ... köyünde bulunan 192 ada 6,11,12,13,195 ada 1,2 parsel sayılı taşınmazların davacıların dedeleri ...’dan intikal etmesine rağmen ... mirasçıları adına tespit ve tescil edildiğini belirterek çekişmeli taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile miras hisseleri oranında davacılar adına tescilini talep etmiştir.
Davacılar ... ve müşterekleri vekili birleştirilen 2015/181 Esas sayılı dosyada dava dilekçesinde; Artvin ili, ... ilçesi, ... köyünde bulunan 192 ada 6,11,12,13,195 ada 1,2 parsel sayılı taşınmazların davacıların dedeleri ...’dan intikal etmesine rağmen ... mirasçıları adına tespit ve tescil edildiğini belirterek çekişmeli taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile miras hisseleri oranında davacılar adına tescilini talep etmiştir.
Davacılar ... ve müşterekleri vekili birleştirilen 2015/277 Esas sayılı dosyadaki dava dilekçesinde; Artvin ili, ... ilçesi, ... köyünde bulunan 192 ada 6,11,12,13,195 ada 1,2 parsel sayılı taşınmazların davacıların dedelerinden babalarına intikal ettiğini, babaları olan ...’dan ise tüm mirasçılarına intikal etmesi gerekirken davalılar adına tespit edildiğini ileri sürerek dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile miras hisseleri oranında davacılar adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili vekili cevap dilekçesinde dava konusu taşınmazların ...’dan kaldığını ancak mirasbırakanın taşınmazlarını sağlığında paylaştırdığını dava konusu taşınmazların ...’e verildiğini, taşınmazların 50 yıldır davalılar tarafından kullanıldığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu taşınmazların kök mirasbırakan Hasan ‘dan intikal ettiği, taşınmazların mirasbırakanın vefatından kadastro tespitine kadar 48 yıl ... ve mirasçıları tarafından kullanıldığı, davacıların mirasbırkanlarının bu kullanıma bir itirazlarının bulunmadığı, bu durumun rızai taksimi kanıtladığı ...’in hayattayken taşınmazları oğulları ... ve ...’ya bağışladığı, ... mirasçılarından ..., ..., ... ve ...’nin davadan feragat ettikleri gerekçesi ile davaların reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar ... ve müşterekleri vekili ile davacı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davacılar ... ve müşterekleri vekili istinaf dilekçesinde; usule aykırı karar verildiğini, davacıların mirasbırakanının evlenerek köyden ayrıldığını, taşınmazları kök mirasbırakanın köyde kalan erkek çocuklarının kullandığını, davacıların haklarını devretmediğini ve haklarından vazgeçmediklerini, taraflar arasında rızai taksim olmadığını, eksik inceleme ile karar verildiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
Davacı ... vekili istinaf dilekçesinde; çekişmeli taşınmazın kök mirasbırakandan ...’e intikal ettiğini, ... mirasçıları arasında taksim yapılmadığını, diğer davacıların davadan feragat beyanlarının Pakize’yi bağlamayacağını, mahalli bilirkişilerin usule aykırı olarak duruşmada dinlendiğini, davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; çekişmeli taşınmazların kök mirasbırakan ...’dan intikal ettiği hususunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmadığı, davalıların çekişmeli taşınmazların dedeleri tarafından babaları ...’e verildiğini ileri sürdüklerine göre ispat yükünün davalılarda olduğu, dinlenen tanık ve bilirkişilerin taksime ilişkin bilgilerinin olmadığı, davalıların kullanımının bir insan ömrünü aşmadığı gerekçeleri ile istinaf başvurularının kabulü ile ilk derece Mahkemesi hükmünün kaldırılmasına, asıl davanın , birleşen 2015/181 Esas sayılı dava dosyasındaki davanın ve birleşen 2015/277 Esas sayılı dava dosyasında davacı ... tarafından açılan davanın kabulüne, çekişmeli taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile mirasbırakan ...’nın veraset ilamındaki hisseleri oranında asıl dosya davacıları , birleşen 2015/181 Esas sayılı dava dosyasını davacıları ve birleşen 2015/277 Esas sayılı dava dosyasında davacı ... adına tesciline, kalan payların kayıt malikleri üzerinde bırakılmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... mirasçıları vekili ve davalı ... vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Davalılar vekili temyiz dilekçesinde; verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, kök mirasbırakan ...’nın dava dışı mirasçılarının bulunması nedeniyle davada taraf koşulunun sağlanmadığını, çekişmeli taşınmazların ... tarafından ...’e verildiğini, yıllardır taşınmazları davalıların kullandığını, uzun süreli kullanımın taksime karine sayılması gerektiğini, bu hususum tanık beyanlarından da anlaşıldığını, insan ömrünü aşan kullanım olmadığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmesinin hukua uygun olmadığını, ... mirasçılarından Pakize dışındaki davacıların davalarından feragat ettiklerini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; ...’nın tüm mirasçılarının davaya dahil edilmesi gerektiğini, taşınmazların Hasan tarafından oğulları ... ve ...’a bağışlandığını, kök mirasbırakanın vefatından sonra mirasçılarının kullanıma herhangi bir itirazlarının olmadığını, taşınmazların bulunduğu alanda kamulaştırma yapılacağının duyulması üzerine dava açıldığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 üncü ve 15 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Kadastro sonucu; Artvin ili, ... ilçesi, ... köyü çalışma alanında bulunan 192 ada 6,11,13 parsel ,195 ada 2 parsel sayılı taşınmazlar kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle ..., 192 ada 12 parsel,195 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar aynı nedenle ... adına tespit ve tescil edilmiştir.
2. Mahkemece çekişmeli taşınmazların kök mirasbırakandan intikal ettiği ve taşınmazların taksim yada paylaşıma konu olmadığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiş ise de yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmak için yeterli değildir. Mahkemece çekişmeli taşınmazların kim tarafından hangi hukuki nedene dayalı olarak kullanıldığı , taksim ya da paylaşıma konu olup olmadıkları kesin olarak belirlenmemiş, tanık ve bilirkişiler uzun süren davalı zilyeliğinden bahsetmişlerse de Mahkemece bu zilyetliğin sebebi araştırılmamış, yetersiz beyanlar ile yetinilmiş, mahalli bilirkişiler usule aykırı olarak duruşmada dinlenmiştir. Bu şekilde eksik ve yetersiz araştırma ile hüküm kurulamaz.
3. O halde; mahallinde yeniden yerel bilirkişiler, taraf tanıkları ve fen bilirkişisinin katılımı ile keşif yapılarak çekişmeli 192 ada 6,11,12,13,195 ada 1,2 parsel sayılı taşınmazların kime ait olduğu, kimden kime ne suretle intikal ettiği, kim tarafından hangi tarihten beri ne sebeple kullanıldığı,kök mirasbırakanın sağlığında taşınmazları paylaştırıp paylaştırmadığı, mirasbırakanın ölümünden sonra mirasının usulüne uygun paylaşılıp paylaşılmadığı, taşınmazların taksime konu edilip edilmediği belirlenmeli, paylaşım ya da taksimin yapıldığının belirlenmesi halinde dava konusu taşınmazların kime düştüğü araştırılmalı; fen bilirkişisinden keşfi takibe ve denetlemeye elverişli krokili rapor alınmalıdır.
Mahkemece açıklandığı şekilde araştırma yapılmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... mirasçıları vekili ve davalı ... vekilinin değinilen yönden yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın kararı veren Erzurum Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,27.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.