"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2013/305 E., 2014/247 K.
DAVA TARİHİ : 17.12.2013
HÜKÜM : Davanın Açılmamış Sayılması
Taraflar arasında görülen ehliyetsizlik, hile ve muvazaa hukuki nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil davası sonucunda; davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı mirasçısı Mehmet Faik vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ... vekili dava dilekçesinde; davacı ...'ın 1930 doğumlu olduğunu, yaşı, okuma yazma bilmemesi, akli melekelerini tam kullanamamasından faydalanılarak davacıya ait ... İlçesi 81, 88 ve 90 parsel sayılı taşınmazların oğlu davalı ... tarafından bedelsiz adına devrinin sağlandığını, daha sonra bu üç taşınmazın bir hafta içinde diğer davalıya muvazaalı olarak devredildiğini ileri sürerek dava konusu taşınmazların davalı ... adına tapu kaydının iptali ile davacı adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... cevap dilekçesinde; davacıyı tanımadığını, kendisinin ... ...nüfusuna kayıtlı olduğunu, taşınmazı diğer davalıdan tapu kaydına güvenerek satın aldığını, davacı ile diğer davalı arasındaki ilişkiyi bilmediğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
2. Davalı ... cevap dilekçesinde; davacı ...'ın 26.02.2014 tarihinde öldüğünü, davacının taraf ehliyeti kalmadığından davanın reddini talep ettiğini, diğer mirasçıların davaya devam edebilmesinin mümkün olmadığını zira kendisinin davaya muvafakat etmediğini, taşınmazları 15.11.2011 tarihinde satın aldığını bu nedenle zamanaşımı süresinin geçtiğini, diğer davalıya taşınmazın düşük bedelle satılmasının tek başına muvazaayı kanıtlamadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; usulüne uygun tebliğe rağmen davacının 15.07.2014 tarihli duruşmaya gelmeyerek dosyanın işlemden kaldırıldığı, işlemden kaldırılma tarihinden itibaren 3 ay geçtiği anlaşılmakla yenilenmeyen dava hakkında 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 150/5 inci maddesi gereğince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı mirasçısı... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı mirasçısı... vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacı ...'ın yargılama sırasında öldüğünü, davacının mirasçılarının usulüne uygun şekilde yargılamaya daveti sağlanmadan dosyanın işlemden kaldırılmasının hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ehliyetsizlik, hile ve muvazaa hukuki nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 513 üncü maddesi
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 150 nci maddesi,
3. Değerlendirme
1. Ehliyetsizlik, hile ve muvazaa hukuki nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil davasında davacı ...'ın dava açıldıktan 1 hafta sonra kısıtlandığı, iki ay sonra da öldüğü, Mahkemece ilk celsede davacı vekilinin davayı takip etmek istememesi nedeniyle dosyanın işlemden kaldırılmasına ve akabinde 3 ay boyunca dosyanın yenilenmediği gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği, ancak verilen kararın dosya kapsamına, usul ve yasaya uygun bulunduğunu söyleyebilme olanağı bulunmadığı anlaşılmaktadır.
2. Bilindiği üzere TBK'nın 513 üncü maddesinin ilk fıkrasında "Sözleşmeden veya işin niteliğinden aksi anlaşılmadıkça sözleşme, vekilin veya vekâlet verenin ölümü, ehliyetini kaybetmesi ya da iflası ile kendiliğinden sona ermiş olur." ve HMK'nın 150 nci maddesinin ilk fıkrasında ise "Usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflar, duruşmaya gelmedikleri veya gelip de davayı takip etmeyeceklerini bildirdikleri takdirde dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir.
" hükmü düzenlenmiştir.
3. Davacı ...'ın ölümü ile davacı vekili olan Av. ... Karakeçili'nin vekalet görevi sona ermiş, Mahkemece davacının mirasçıları usulüne uygun şekilde davaya davet edilmeden, vekalet görevi biten avukatın davayı takip etmek istememesi nedeniyle dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmiştir.
4. Hal böyle olunca; Mahkemece, davacı ...'ın ölümü ile mirasçılarına davetiye çıkartılıp usulüne uygun şekilde tebligat yapılarak duruşma günü ve saatinden haberdar edilmesi ve hasıl olacak sonuç dairesinde hüküm kurulması gerekirken, taraf teşkili sağlanıp davacı tarafa hukuki dinlenilme hakkı tanınmadan yukarıda açıklanan usul hükümlerine aykırı olacak şekilde şartları oluşmadığı halde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
5. Diğer yandan, Mahkemece verilen açılmamış sayılma kararı 28.12.2016 tarihinde kesinleştirilmişse de, bu kesinleşme şerhi Mahkemece her zaman düzeltilip kaldırılabileceğinden Dairece yapılacak bir işlem bulunmamaktadır.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı mirasçısı... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK'nın geçici 3 üncü maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428 inci maddesi uyarınca BOZULMASINA,
Peşin yatırılan harcın yatırana iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
27.11.2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.