"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/966 E., 2023/1252 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Iğdır 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/634 E., 2021/256 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından duruşma istekli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 13.05.2025 Salı günü duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde, temyiz eden davalı ... vekili Avukat.... ile temyiz edilen davacılar ... vd. vekili Avukat ... geldiler, davetiye tebliğine rağmen başka gelen olmadı. Yokluklarında duruşmaya başlandı, süresinde verilen ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi. Temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; mirasbırakan ...’nın ciddi sağlık sorunları yaşadığı dönemde mirasçılarından yalnızca davalı ...’nın pay alabilmesi amacıyla maliki olduğu 2041 ada 11 parsel sayılı taşınmazı bedelsiz ve muvazaalı olarak davalı ...'e devrettiğini, mirasbırakanın sağlık durumu ciddileşerek vefat etmesinden kısa bir süre önce davalı ...'in taşınmazı mirasbırakanın talimatıyla bedelsiz olarak davalı ...’ya devrettiğini, aile arasında mirastan kaynaklı anlaşmazlık çıkması üzerine vekaletnamelerin toplanması aşamasında ...’nın taşınması muvazaalı olarak eşinin eniştesi olan davalı ...'a devrettiğini, mirasbırakanın taşınmazı ölene kadar kullandığını ve halen oğlu ....’nın taşınmazda ikamet ettiğini, aynı şekilde komşu taşınmazın ... aracılığıyla diğer bir mirasçı olan ....'ya temlik edildiğini, davalıların alım gücünün bulunmadığını, satış değerinin düşük olduğunu, davalıların fikir birliği içerisinde hareket ettiğini ileri sürerek taşınmazın tapu kaydının iptali ile miras payı oranında davacılar adına tescilini, olmazsa davacıların miras payları oranındaki taşınmaz bedelinin davalılardan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... cevap dilekçesinde; davacı tarafın iddialarının doğru olduğunu, mirasbırakanın taşınmazı ...’ya devredilmek üzere bedelsiz olarak kendisine devrettiğini, devir karşılığında ...’dan da para almadığını, mirasbırakanın aynı dönemde bir başka taşınmazını da diğer oğlu....’ya devretmek üzere kendisine devrettiğini, bu işlemleri mirasbırakanın talimatıyla yaptığını belirterek aleyhine yargılama giderlerine hükmedilmemesini talep etmiştir.
Davalı ... (süresinden sonra sunduğu) cevap dilekçesinde; davacılardan....'nın fiili olarak ...'nın eşi olup mirasbırakanın maaşından faydalanabilmek amacıyla sahte olarak evlilik yaptığını, kamu kurum ve kuruluşlarını aracı kılmak suretiyle dolandırıcılık suçunu işlemeye devam eden davacıya ait dava dilekçesinin Cumhuriyet Başsavcılığına ve Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne ihbar edilmesi gerektiğini, nüfus kayıtlarında kasten yapılan bu yanlışlığın taraf sıfatını etkileyeceğini, satış bedeli ve elden ödenmesinin makul olduğunu, sunduğu ikinci cevap dilekçesinde ise taşınmazı bedelini ödeyerek satın aldığını, daha sonra ihtiyaç nedeniyle davalı ...’a 850.000,00 TL bedelle sattığını, satış bedelinin bir kısmının banka aracılığıyla dilekçe ekindeki dekontlarda gösterildiği şekilde, kalan kısmının ise elden ödendiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... cevap dilekçesi sunmamış, yargılama sırasında taşınmazı bedelini ödemek suretiyle satın aldığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davaya konu taşınmazın mirasbırakan tarafından davalı ... ara malik kılınmak suretiyle mal kaçırma kastıyla mirasçısı ...’ya bedelsiz temlik edildiği, davalılardan ...'in cevap dilekçesi ile davayı kabul ederek bizzat mirasbırakanın kendisinden bu yeri ...’ya devletmesini istediğini, kendisine yapılan satış karşılığında bir bedel ödemediğini ve mirasbırakanın iradesi doğrultusunda bu yeri bedelsiz olarak davalı ...’ya devrettiğini beyan ettiği, davada menfaati olmayan bu davalının beyanlarına itibar edilebileceği, dinlenen tanıklar ... ve ....nın beyanlarının davacıların iddialarını doğrular nitelikte olduğu, mirasbırakanın adına kayıtlı tüm taşınmazlarını tek bir resmi senetle davalı ...’e devrettiği, davalı ... tarafından da satış bedelinin ödendiğine dair somut bir delilin sunulamadığı, her ne kadar davalılar ... ile ... aleyhine taşınmazın bedelinin tahsili istemi ile dava açılmış ise de davalı ...'in taşınmazı davalı ...'ya satışı karşılığında herhangi bir maddi menfaat elde etmediği, davalı ...'ın ise mirasbırakanın mal kaçırma kastını bilen veya bilebilecek kimselerden olmadığı, iyi niyetli üçüncü kişi konumunda bulunduğu, davalı ...'nın ise taşınmazı muvazaalı olarak iktisap ettiği ve taşınmazın davalı ...'a Devri karşılığında satış bedelini tahsil ettiği gerekçesiyle davacıların tapu iptali ve tescil taleplerinin reddine, dava konusu taşınmazın dava tarihindeki değerinden davacıların miras payı oranına karşılık gelen 647.521,71 TL'nin davalı ...'dan tahsili ile 271.541,37 TL'nin davacı ....’ya, 62.663,39’ar TL'nin diğer davacılara ödenmesine, davalılar ... ve ... aleyhine açılan davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı iddialarının davalı ... tarafından kabul edildiği, mirasbırakandan alınan talimat doğrultusunda taşınmazın davalı ...’e bedelsiz devredildiğinin beyan edildiği, diğer davalıların temliklerin bedel karşılığında yapıldığını bildirerek davanın reddini savunduğu, davalı taraf tanık deliline dayanarak tanıklarını bildirmiş ise de Mahkemece verilen süre içerisinde tanıkların adreslerini bildirmeyerek ve delil avansını yatırmayarak verilen süreyi kaçırdığı, bu suretle davalı ...'in savunma hakkının kısıtlanmadığı, taşınmazın değerine göre pay bedellerinin doğru olarak tespit edildiği, taşınmazın davalı ...’e devrinin muvazaalı olduğu anlaşılmış ise de diğer davalı ...’ye devrinin muvazaalı olduğunun kanıtlanamadığı, tanık beyanlarında davalı ...'nin tanınmadığı ve davalı tarafından kendi hesabına davalı ... tarafından yatırılan bedellere ilişkin dekontların doğruluğunun saptandığı, bu nedenle verilen kararda isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde; mirasbırakanın tedavi masrafları için taşınmazı satma kararı verdiğini, mirasbırakanın ölümünden sonra bu satış işleminden arta kalan bedelin de bankada ortaya çıktığını ve davacı asiller tarafından çekildiğini, davalının cevap dilekçesini süresinde vermemiş olduğundan bahisle cevap dilekçesi reddedilerek içeriğinde bildirdiği delillerin ikame edilmediğini, davalı asil yoğun bakımda yatarken tebligat yapılmış olduğundan davaya cevap vermesinin beklenemeyeceğini, ayrıca mirasbırakana ait veraset ilamının iptali için dava açıldığını, davacı ....'nın aslında ...’nın eşi olduğunu, .....'ın evli olması nedeniyle ve babasının maaşını alabilmek adına bu kişiyle babasını evli gösterdiğini, bu nedenle davacı...’ye pay verilmesinin kabul edilebilir olmadığını, bu durumun kamu düzeninden olup re'sen araştırılması gerektiğini, açılan davanın neticesinin beklenmesi gerektiğini, davalının taşınmazı baba mirası olduğu için satın almak istediğini, mirasbırakanın tüm malvarlığını ölümünden önce taksim ettiğini, Mahkemece bu hususun araştırılmadığını, mirasbırakanın adına kayıtlı çok sayıda taşınmazdan yalnızca dava konusu taşınmazı sattığını ve taşınmazın satılacağının cami hoparlöründen ilan edildiğinin sabit olduğunu, taşınmazın satışı için yapılan ödemelere dair dekontların dilekçe ekinde sunulduğunu, davacı tanıklarının görgüye dayalı beyanının bulunmadığını ve taraflı olduklarını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmazsa bedel istemine ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun/HMK) 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Dosyanın incelenmesinden; mirasbırakan ...'nın 05.06.2017 tarihinde ölümüyle geriye ikinci eşi davacı ... ilk eşinden çocukları olan davacılar ....,....,...,...,, davalı ... ile dava dışı ....,...,...,.., ve torunları ....,... ve....'ın kaldığı, davaya konu 2041 ada 11 parsel sayılı taşınmazın mirasbırakan ... tarafından 10.10.2013 tarihinde 10.500,00 TL bedelle davalı ...'e devredildiği, ...'in taşınmazı 12.02.2015 tarihinde satış suretiyle 12.000,00 TL bedelle davalı ...'ya devrettiği, nihayet ...'nın da 28.11.2019 tarihinde 15.000,00 TL bedelle davalı ...'a devrettiği anlaşılmıştır.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı ... vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 33.174,15 TL bakiye onama harcının temyiz eden davalı ...'dan alınmasına,
03.10.2024 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca gelen temyiz edilen davacılar vekili için 28.000,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalı ...'dan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.05.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.