"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1339 E., 2022/1522 K.
HÜKÜM/KARAR: Kısmen Kabul/Kısmen Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ: Afyonkara... 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/123 E., 2021/414 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulüne, İlk Derece Mahkeme kararının kaldırılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde, Afyonkara... ili, ... ilçesi, ... Mahallesinde yapılan kadastro çalışmaları sonucu 168 ada 1 ve 236 ada 18 parsel sayılı taşınmazların tarla vasfı ile Hazine adına tespit ve tescil edildiğini ancak taşınmazlara davacıların zilyet olduğunu ileri sürerek tapu kayıtların iptali ile davacılar adına tapuya tescilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Afyonkara... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 03.12.2018 tarihli ve 2018/101 Esas, 2018/114 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne, çekişmeli taşınmazların tapu kaydının iptali ile davacılar adına miras payları oranında tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. Kaldırma Kararı
Konya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin 30.05.2019 tarihli ve 2019/387 Esas, 2019/403 Karar sayılı kararıyla; eksik araştırma ve inceleme ile hüküm tesisinin usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-a-6 maddesi gereğince İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesince Kaldırma Kararı Sonrasında Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
E. İstinaf Sebepleri
Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının taşınmazın tamamı üzerinde zilyetlik koşullarının gerçekleşmediğini, uzun zamandan bu yana toprak işlemesinin ve tarımsal faaliyet yapılmadığını, ana kayaların toprak üzerine çıktığını , kapatılmış bir keson kuyunun olduğunu, taşınmaz üzerinde harçsız, taştan yapılma ev-ahırın olduğu ve bu yapının uzun zamandan bu yana kullanılmadığını, yine aynı taşınmazlar üzerinde kendiliğinden çıkan ağaçların olduğunu, aşılı 4 adet vişne ağacının da bakımsızlıktan kurumaya yaklaşmış olduğunu, taşınmaz üzerinde kendiliğinden yetişen efek adı verilen otların olduğu ve hayvanlara otlatılmak suretiyle zilyet edildiğini, taşınmazın dosya içerisindeki fotoğraflarından ve bilirkişi raporuna göre tarıma elverişli hale getirilmediğini, başka bir deyişle imar-ihya edilmemiş arazilerden olduğunu, Mahkemece sadece taşınmaz sınır taşlarının olması nedeniyle imar-ihyanın varlığını kabul etmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, kararın ortadan kaldırılması gerektiğini, Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmesine ve davalının vekille temsil edilmiş olmasına rağmen ve kararda ret edilen miktar üzerinden vekalet ücreti takdir edilmediğini, belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kısmen kabulüne yönelik kısmının kaldırılarak dosyanın Yerel
Mahkemeye iadesine veya esas hakkında davanın reddine, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
F. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, dava konusu taşınmazlarda mahalli bilirkişi ve tanık beyanları ile ziraat bilirkişi raporu ve jeodezi ve fotogrametri bilirkişi incelemesine göre milli park ilan tarihi olan 31.08.1981 tarihine kadar ve sonrasında ekonomik amaca uygun tarla ve ekonomik değeri olan efek otu biçilip hayvanlara yedirilerek tarımsal faaliyet yürütüldüğü, davacılar yararına zilyetlikle kazanım koşulları oluştuğundan Mahkemece davanın kabulüne karar verilmesinde hukuka aykırı yön olmadığı ancak dava konusu taşınmazlar Hazinenin yasal hasım olduğu nitelikteki yerlerden olmadığı halde kısmen red kararı verilen taşınmazlar bakımından Hazine yararına yargılama giderleri ve vekalet ücreti hususunda karar verilmemesi ve davanın kabulüne karar verilen taşınmazlar yönünden beyanlar hanesinde taşınmazın sit alanında yer aldığına dair şerh konulmasına dair karar verilmemesi, karar yerinde davacı ...'ın isminin ... olarak yazılması, hüküm fıkrasının 1.bendinde ...'ın mirasçıları adına tescil kararı verilmişken 236 ada 18 parselde ... adına tescil kararı verilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile HMK'nin 353/1-b.2.maddesi gereğince İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazlarını yineleyerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanununun 14 üncü maddesi, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 713/1 inci maddesi, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nun 11 inci maddesi (Değişik ikinci cümle: 22/5/2007-5663/1 md.)
3. Değerlendirme
Afyon ili ... ilçesi ... Mahallesinde yapılan kadastro çalışmaları sonucu 236 ada 18 ve 168 ada 1 parsel sayılı sırasıyla 10.082.62 ve 7.894.26 metrekare yüz ölçümündeki taşınmazlar 3402 sayılı Yasa kapsamında yapılan kadastro çalışmaları sırasında "Korunması gerekli kültür varlığıdır". "Kocatepe Tarihi Sit Alanı ile ... oğlu ... 'un kullanımında olduğu” şerhi ile Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı Hazine vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Hazine vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK’nın 370 inci maddesi uyarınca ONANMASINA,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13 üncü maddesinin j bendi gereğince Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Afyonkara... 3.Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Konya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine gönderilmesine,
23.01.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.