"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/598 E., 2023/267 K.
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasındaki bedel istekli davada bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ... İdaresi vekili; dava konusu 1847 ada 47 parsel sayılı "Sahaklı Hamzanın Ördek Kasap Camii Müezinine Meşruta Vakfından" olan taşınmazın, 1/4 payının ... kızı ..., 1/4 payının ... kızı ..., 7/64 payının ..., 25/96 payının verasete iştiraken ., ... ve ... adlarına kayıtlı iken İstanbul Üniversitesi tarafından alınan kamulaştırma kararına istinaden gaip mutasarrıflara atanan kayyım ile varılan uzlaşma üzerine mutabık kalınan 335.675,00 TL bedelden 33.567,00 TL'sinin taviz bedeli olarak idareye ödendiğini, geri kalan 302.103,00 TL'nin kayyım hesabına aktarıldığını ileri sürerek gaiplik kararı verilmek suretiyle 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 17 nci maddesi gereği taşınmazın gaiplere ait payların mahlulen vakfına geçmesi gerektiğinin tespiti ile vakıf hakkı bedele dönüştüğünden taşınmazın gaip paylarına düşen kamulaştırma bedeli olan 302.103,00 TL'nin işlemiş ve işleyecek faizleri ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili, savunma getirmemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 03.03.2015 tarihli ve 2012/262 E. 2015/80 K. sayılı kararıyla; 5737 sayılı Yasa'nın 17 nci maddesindeki koşulların oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 05.12.2018 tarihli ve 2018/4861 E. 2018/15210 K. sayılı kararıyla, "...Mahkemece hüküm kurmaya esas teşkil edecek biçimde yeterli araştırma yapıldığını söyleyebilme olanağı yoktur. Hâl böyle olunca, öncelikle çekişme konusu taşınmazın ilk tesisinden itibaren dayanak tüm belgelerin eksiksiz temini, kayıt malikinin mirasçılarının kimliğinin tespitine ilişkin başkaca bilgi ve belge bulunup bulunmadığının sorulması, getirtilecek belgelerdeki verilerden yararlanmak suretiyle kayıt malikinin mirasçılarının bulunup bulunmadığının Nüfus Müdürlüğü’nden araştırılması ve 5737 sayılı Yasa'nın 17 nci maddesindeki koşulların oluşup oluşmadığının değerlendirilerek hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ile yetinilerek yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru değildir..." gerekçesiyle karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 01.07.2021 tarihli ve 2019/268 E., 2021/428 K. sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazın paydaşlarından ... kızı ...'nın, ... kızı ...'nin ve ...'in mirasçı bırakmadan öldüğünün ya da kaçak yitik olduğunun belirlendiği gerekçesiyle anılan paydaşlar yönünden davanın kabulü ile gaipliklerine, gaiplere ait hisselerinin Sahake Hamzanın Ördek Kasap Camii Müezzinine Meşruta Vakfına mahlulen geçtiğinin tespitine, gaip hisselerine düşen kamulaştırma bedeli olan 17.015,54 TL'nin faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, diğer paydaşlardan ....'in sağ olduğu, ... ve ... 'in ise mirasçılarının tespit edildiği gerekçesiyle bu paydaşlar yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1.Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairenin 12.04.2022 tarihli ve 2022/1593 E. 2022/3014 K. sayılı kararıyla; "...Dosya içeriğine, toplanan delillere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmasına, bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapılarak belirtilen kararın verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Tarafların işin esasına yönelik sair temyiz itirazlarının reddi gerekmektedir. Ancak; taviz bedelinin mahsubu ile 302.103,00 TL kamulaştırma bedeli alındığı, gaiplikliklerine karar verilen paydaşların toplam payları ise 39/64 olduğu halde her bir gaip kişi yönünden ne şekilde hesaplandığı denetlenemeyen miktara hükmedilmesi hatalıdır...'' gerekçesiyle karar bozulmuştur.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen karar ile; bozma kararına uyulmakla bozma kararında işaret edilen hususların yerine getirilmesi gerektiği ancak sehven yapılan hata sonucunda eldeki dosya için verilen bozma kararı yerine başka bir dosya hakkında verilen bozma kararı doğrultusunda karar verildiği, bu husus gerekçeli kararın yazımı aşamasında fark edildiğinden kısa kararla gerekçeli kararın çelişmemesi adına kısa karar gibi hüküm kurulduğu belirtilerek dava konusu taşınmazın paydaşları ... kızı ...'nın, ... kızı ..'nin, ..'in, ...'in, ...'in ve ...'in gaipliklerine, gaiplere ait hisselerinin Sahake Hamzanın Ördek Kasap Camii Müezzinine Meşruta Vakfına mahlulen geçtiğinin tespitine, gaip hisselerine düşen kamulaştırma bedeli olan 302.103,00 TL'nin faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, eksik inceleme ve araştırma sonucunda karar verildiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; gaiplik ve 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 17 nci maddesine dayalı bedel isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 17 nci maddesi.
3. Değerlendirme
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; Sahake Hamzanın Ördek Kasap Camii Müezinine Meşruta Vakfından icareli dava konusu 1847 ada 47 parsel sayılı taşınmazda 1/4 pay ... kızı ..., 1/4 pay ... kızı ..., 7/64 pay ..., 25/96 pay veraseten iştirakten ..., ... ve ... adlarına kayıtlı iken İstanbul 18. Sulh Hukuk Mahkemesinin 22.06.2010 tarihli (Fatih 1. Sulh Hukuk Mahkemesi) ve 2009/479 E. 2010/641 K. sayılı kararıyla bahsi geçen paydaşlara taşınmazdaki hak ve menfaatlerini korumak ve temsil etmek üzere İstanbul Defterdarının kayyım tayin edildiği, daha sonra taşınmazın kamulaştırılarak İstanbul Üniversitesi adına tescil edildiği, taviz bedelinin mahsubu ile 302.103,00 TL kamulaştırma bedelinin kayyım hesabına yatırıldığı, diğer yandan taşınmazın paydaşlarından ...'in sağ olduğu, ... ve ...'in ise mirasçılarının tespit edildiği anlaşılmaktadır.
Hemen belirtilmelidir ki; bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşacağı gibi, Mahkemenin de Yargıtay bozma kararındaki esas çerçevesinde işlem yapma ve hüküm kurma yükümlülüğü doğar. Bu hususun kamu düzeniyle ilgili olduğu da belirtilmelidir.
Somut olayda; hükmüne uyulan Dairenin 12.04.2022 tarihli bozma kararında, gaip olmadıkları tespit edilen paydaşlar ..., ... ve ... bakımından davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı, ancak gaip oldukları anlaşılan diğer paydaşlar 1/4 pay maliki ... kızı ..., 1/4 pay maliki ... kızı ... ve 7/64 pay maliki ... yönünden taşımazdaki toplam payları (39/64) gözetilerek bedele hükmedilmesi gerektiği işaret edildiği halde, Mahkemece bozma sonrası, gaip olmadıkları sabit olan ..., ... ve ...'in gaipliklerine karar verilmesi doğru olmadığı gibi anılan paydaşların payı yönünden bedel isteğinin kabulüne karar verilmiş olması da doğru değildir.
Hal böyle olunca; gaip olmayan paydaşlar ..., ... ve ... yönünden davanın reddine karar verilmesi, gaip oldukları saptanan diğer paydaşlar 1/4 pay maliki ... kızı ..., 1/4 pay maliki ... kızı ... ve 7/64 pay maliki ... yönünden ise taviz bedeli mahsup edilip kayyım hesabına yatırılan 302.103,00 TL kamulaştırma bedelinden her bir gaipin payına düşen bedele hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmiş olması isabetsizdir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... vekilinin değinilen yöne ilişkin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (6100 sayılı Yasa'nın geçici 3 üncü maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK'un 428 inci maddesi gereğince BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,19.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.