"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/2040 E., 2022/733 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/270 E., 2019/455 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ... vekili; davalı ... ve bir kısım davalıların mirasbırakanı ...'nin Ankara ili, Çankaya ilçesi, ... Mahallesinde kain 27794 ada 4 (eski 2) parsel sayılı taşınmazlardaki hisselerini kamuya bedelsiz terk ettikleri halde imar uygulaması sonucunda oluşan 27793 ada 7 parsel sayılı taşınmazda bedelsiz terk gözetilmeksizin sehven anılan davalılar adına yeniden hisse tescil edildiğini, yapılan bu işlemin yolsuz tescil niteliğinde bulunduğunu ileri sürerek 27793 ada 7 parselde davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptali ile Belediye adına tescilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar; iddiaların doğru olmadığını, davalı ... tarafından dava konusu 27793 ada 7 parsel sayılı taşınmazdaki imar düzenlemesi neticesinde usulüne uygun bir kamulaştırma işlemi olmaksızın hisselerine KOP adı altında el atıldığını, ayrıca plan notunda belirtilen “bedelsiz terk” koşulunun idari yargı kararıyla iptal edildiğini, bedelsiz terk işleminin dayanağının kalmaması sebebiyle yeni oluşan imar parselinde adlarına hisse tescil edilmesinin yolsuz tescil oluşturmayacağını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen karar ile; bedelsiz terkin dayanağı olan 12 nolu plan notunun idari yargıda açılan davalar ile iptal edilerek kesinleştiği, bedelsiz terkin dayanağı ortadan kalktığından dava konusu taşınmazda davalılar adına oluşan tescilin yolsuz nitelikte bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının tescil isteminin dayanağını oluşturan 12 sayılı plan notu idari yargı kararıyla iptal edildiğinden davacının tescil isteminin yasal dayanağının kalmadığı, davalının kazanımının yolsuz tescil niteliğinde olmadığı, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, davalıların serbest iradeleriyle dava konusu taşınmazdaki hisseleri bedelsiz terk ettiğini, terk işleminin yapıldığı tarihte plan notunun yürürlükte bulunduğunu, bedelsiz terk olduğu halde imar uygulaması sonucu davalıların hisseleri tekrar uygulamaya alınarak 27793 ada 7 parsel sayılı taşınmazda tescil edildiğini, bu durumun yolsuz tescil niteliğinde olduğunu, Belediyece alınan 11.10.2021 tarihli ve 2040 nolu plan notu gereğince bedelsiz terk yapıp inşaat yoğunluğu verilenler yönünden tescilin yolsuz hale geldiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, yolsuz tescil hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; imar uygulaması ile oluşturulan kök 27793 ada 2 parsel sayılı taşınmazın 27793 ada 3 ve 27793 ada 4 parsellere gittiği ve kamu adına terkin edilen payların şahıs paylarından ayrılması amacı ile 81154/12 nolu parselasyon planı kapsamında şahıs paylarının 27793 ada 5 parsele şuyulandırıldığı, idari yargıda açılan davalar sonucunda 12 nolu parselasyon planı ile dayanağı Dikmen Doğu Yakası 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve 1/5000 ölçekli ... imar planındaki "tüm konut alanlarında parselasyon planıyla çıkacak kamulaştırma miktarının bedelsiz terk edilmesi halinde inşaat yoğunluğunun artırılmasına" ilişkin 12 nolu plan notunun şehircilik ve planlama ilkelerine aykırı olduğu ve dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesi ile işlemin iptaline karar verildiği, kararların Danıştay 6. Dairesince onandığı, bunun üzerine 27793 ada 4 ve 5 parsellerin 27793 ada 6, 7 ve 8 parsellere şuyulandırıldığı, dava konusu işlemin dayanağının ise 21.03.2001 tarihinde düzenlenen tescil istem belgesi olduğu, bu belgede 27793 ada 2 parselde davalı ...'nin 33/130071 payının tamamını, diğer davalıların mirasbırakanı ...'nin de 42/130071 payının tamamını 81156 nolu plan gereğince bedelsiz olarak kamuya terk ettiklerini beyan ettikleri anlaşılmaktadır.
Diğer yandan Dairemizin geri çevirme kararı ile getirtilen belgelerden; eldeki davanın davalıları ... ve ... mirasçıları tarafından ... aleyhine dava konusu 27793 ada 7 parsel sayılı taşınmaz hakkında kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat isteğiyle açtıkları davada, Ankara 17. Asliye Hukuk Mahkemesinin 30.06.2020 tarihli ve 2020/99 Esas 2020/129 Karar sayılı kararıyla kök 27793 ada 2 parsel sayılı taşınmazda davacılar ... ve ...'nin hisselerini kamuya bedelsiz terk ettikleri, ancak bedelsiz terkin dayanağı olan 12 nolu plan notunun idari yargıda iptal edildiği, bedelsiz terkin dayanağının kalmadığı, davalı Belediyece 27793 ada 7 parsel sayılı taşınmazda ... ve ... hisselerine el atıldığı gerekçesiyle davanın kabulü ile 150.367,00 TL kamulaştırmasız el atma tazminatının davalı Belediyeden tahsili ile dava konusu 27793 ada 7 parseldeki ... ve ...'nin adına olan payların tapu kayıtlarının iptali ile ... adına tesciline karar verildiği, Yargıtay 5. Hukuk Dairesince kararın 02.03.2021 tarihinde onandığı, karar düzeltme isteminin de reddine karar verilmesi üzerine hükmün 22.09.2021 tarihinde kesinleştiği anlaşılmaktadır.
İlk Derece Mahkemesince, 27793 ada 2 parsel sayılı taşınmazda bedelsiz terkin dayanağını oluşturan 12 nolu parselasyon planının hukuken ortadan kaldırıldığı, bu nedenle davalılar adına 27793 ada 7 parsel sayılı taşınmazda yeniden pay tescil edilmesinin yolsuz tescil oluşturmayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de yapılan araştırma ve incelemenin hüküm kurmak için yeterli olduğunu söyleyebilme imkanı bulunmamaktadır.
Şöyle ki; 27793 ada 2 parsel sayılı taşınmazın imar işlemine ilişkin bilgi ve belgelerin dosyaya getirtilmediği, tescil istem belgesinde belirtilen 81156 nolu parselasyon planı ile 81154/12 nolu parselasyon planı ve bu parselasyon işlemlerine ilişkin kayıtlar ile şuyulandırma öncesini de içerir şekilde tedavüllü tapu kayıtları getirtilmeden sonuca gidildiği, diğer yandan davalı Belediyenin 13.04.2022 tarih ve 757 sayılı kararı ile 11.10.2021 tarih ve 2040 sayılı plan notu ilavesine ilişkin Meclis kararları getirtilip bu kararların idari yargı yerinde iptal edilip edilmediği ve 2040 sayılı plan notunun dava konusu 27793 ada 2 parsel sayılı taşınmazı kapsayıp kapsamadığı belirlenmediği gibi dava konusu 27793 ada 7 parsel sayılı taşınmaz hakkında eldeki davalılar tarafından açılan ve kabulle sonuçlanıp kesinleşen kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davası da gözetilmeden sonuca gidildiği anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca; öncelikle, dava konusu 27793 ada 7 parsel sayılı taşınmaz hakkında açılan ve kabulle sonuçlanan kamulaştırmasız el atma davası gözetilerek bu hususun değerlendirilmesi, kök 27793 ada 2 parsel sayılı taşınmazın tüm geldi ve gitti kayıtları ile dayanakları olan tüm belgelerin getirtilmesi, hangi işlemlerin idari yargı kararıyla iptal edildiğinin açıklığa kavuşturulması, dava konusu taşınmazın davacı Belediyenin 13.04.2022 tarih ve 757 sayılı kararı ile 11.10.2021 tarih ve 2040 sayılı plan notu kapsamında kalıp kalmadığı saptanarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, noksan soruşturmayla yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacı ... Başkanlığına iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.