"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3446 E., 2024/647 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Menderes 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/426 E., 2022/163 K.
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili ve tereke temsilcisi tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacılar vekilinin istinaf dilekçesinin reddine, tereke temsilcisinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili ve tereke temsilcisi tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; kök mirasbırakanları ...’ın 892 ada 4 parsel sayılı taşınmazını ikinci eşi olan ... ...’a satış suretiyle devrettiğini, temlikin ...’nin ilk eşinden olan mirasbırakanları ...’tan mal kaçırmak amacıyla muvazaalı olarak yapıldığını, ...’ın ölümüyle de taşınmazın davalı mirasçılarına intikal ettiğini ileri sürerek tapu kaydının iptali ile ... mirasçıları adına miras payları oranında tesciline karar verilmesini istemişler, yargılama sırasında ... terekesine ... temsilci olarak atanmış, yargılama sırasında davacılardan ...’ın ölümü ile mirasçıları davaya devam etmişlerdir.
II. CEVAP
1. Davalı ...; dava konusu taşınmazın kadastro çalışmaları sırasında, senetsizden, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanılarak mirasbırakanı ... ... adına tespit ve tescil edildiğini, mirasbırakan ... tarafından ...’a yapılan herhangi bir temlik bulunmadığını, ...’ın da mal paylaştırma amacıyla taşınmazı ... ve ...’ye devrettiğini, ...’ın damadı ...’ın kızkardeşi ...’yı üvey oğlu ... ile evlendirdiğini, ...’ın ...’a da ev ve tarla hibe ettiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
2. Diğer davalılar, davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Menderes 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 06.03.2018 tarihli, 2016/205 Esas, 2018/86 Karar sayılı kararı ile; dava konusu 165 parsel ( yeni 892 ada 4 parsel) sayılı taşınmazın 26.03.1957 tarihli tesis kadastrosu ile ... ... adına senetsizden tespit ve tescil edildiği, 11.02.1994 tarihli satış işlemi ile ... ... ve ...'a devredildiği, dava dışı 154 (yeni 907 ada 2) parsel sayılı taşımazın 26.03.1957 tarihli tesis kadastrosu ile Süleyman Bulut adına tespit ve tescil edildiği, vasiyetname yolu ile 25.06.1985 tarihinde ... adına tescil edildiği, aynı tarihli satış işlemi ile ... ve 07.09.2007 tarihli satış işlemi ile ... adına tescil edildiği, 1084 parsel sayılı taşınmazın da 23.05.1956 tarihli kadastro tespit tutanağının edinme sebebi kısmında " ... ...'ın malı iken ...'a hibe ettiği" belirtilerek ... adına tespit edildiği ve tespite karşı Hazinenin açtığı dava reddedilerek hükmen ... adına tescil edildiği, ...’in de taşınmazı 21.08.1979 tarihinde satış suretiyle Mehmet Bir’e devrettiği, dava konusu taşınmazın ... adına kayıtlı olmadığı, ...'ın ...’nin ilk eşinden olma kızı ...'yi evlat edinerek mirasçısı kıldığı, davacılar murisi ...'e de müstakil olarak 1084 parseli hibe etmek suretiyle mal edindirdiği, muvazaalı herhangi bir devir bulunmadığı, ayrıca mirasçıyı miras hakkından mahrum kılma irade ve amacının da bulunmadığı gerekçesiyle davanın esastan reddine, davacı olmayan diğer ... mirasçıları adına tescil taleplerinin ise aktif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Kaldırma Kararı
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 06.11.2019 tarihli ve 2019/263 E., 2019/1819 K. sayılı kararıyla; davacılarca dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile tüm mirasçılar adına payları oranında tescil talep edildiği, bu durumda davanın tereke adına açıldığı ve el birliği mülkiyetinin söz konusu olduğu, bu durumda murisin dava dışı mirasçıları ..., ..., ..., ..., ... ve ...'ın olurunun alınması veya TMK'nın 640. maddesi uyarınca atanacak temsilci aracılığı ile yargılamanın sürdürülmesi gerekirken davanın görülebilirlik koşulu göz ardı edilerek talebin tek olmasına rağmen usule aykırı olarak esastan ve husumetten ret kararı verilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle davacılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesince verilen kararın kaldırılmasına ve dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesince Kaldırma Kararı Sonrasında Verilen Karar
Menderes 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 27.06.2022 tarihli ve 2019/426 E., 2022/163 K. sayılı kararı ile; dava konusu taşınmazın 26.03.1957 tarihli tesis kadastrosu ile ... ... adına tespit ve tescil edildiği, mirasbırakanın kadastro tespitinden sonra öldüğü, bu nedenle Kadastro Kanunu madde 12/3' te düzenlenen hak düşürücü sürenin uygulanma imkanı bulunmadığı, mirasbırakan ... adına tapu kaydının hiç oluşmadığı, taşınmazın kadastro çalışmaları sonucu ... adına tespit ve tescil edildiği, bu durumda 01.04.1974 tarih ½ sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının uygulanma imkanının bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
D. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili ve tereke temsilcisi istinaf başvurusunda bulunmuştur.
E. İstinaf Sebepleri
1. Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, ...'nin ilk evliliği sırasında da dava konusu yerde yaşadığını, ilk eşi ...’dan kızı ... ve oğlu ...’in bulunduğunu, eşinin erken yaşta vefat etmesi üzerine, ...’nin kaynı ... ile evlendirildiğini, ...’ın ...’nin ilk eşinden olan kızı ...’yi evlat edindiğini, ancak oğlu ...’i sürekli dışladığını, muris ...’nin ikinci eşi ...'la evlendikten sonra da aynı evde yaşamaya devam ettiklerini, ... adına kayıtlı tüm taşınmazların ... adına tescil edildiğini ya da ...’a devredildiğini, bunun ilk evlilikten olma mirasçılardan mal kaçırma olgusuna işaret ettiğini, kadastro tespitinin 1956 tarihli olduğunu, ...'ın 1934 yılından beri burada olması gerektiğini ancak bu tarihte murisin ... ile evli olduğunu, kadastro tutanağının gerçeğe aykırı ve yolsuz olduğunu, Mahkemece kadastro öncesi nedenlere dayalı yolsuz tescilin incelenmesi gerekirken bu hususun irdelenmediğini, somut olayda hak düşürücü sürenin de uygulanamayacağını, davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini belirterek kararın kaldırılmasını istemiştir.
2. Tereke temsilcisi istinaf dilekçesinde özetle; kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, muvazaanın ispatı için en önemli delilin tanık delili olduğunu, tanıkların büyük çoğunluğunun tereke sahibinin ikinci evliliğinden önce de dava konusu yerde ikamet ettiğini belirttiklerini, mahalli bilirkişilerin de murisin önceden dava konusu yerde oturduğunu, eşi ...'ın Menderes'e sonradan geldiğini beyan ettiklerini, davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken reddine karar verilmesinin isabetsiz olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını istemiştir.
F. Gerekçe ve Sonuç
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 08.05.2024 tarihli, 2022/3446 Esas, 2024/647 Karar sayılı kararıyla; davacı tarafça tapu kaydının iptali ile tüm mirasçılar adına tescil talep edildiği, bu nedenle Daire kaldırma kararından sonra muris ... terekesine temsilci tayin edildiği ve yargılamaya temsilci tarafından devam edildiği, terekeye temsilci atanmasından sonra tereke ortağının ya da ortaklarının davayı takip yetkisinin ortadan kalktığı, buna bağlı olarak da hükmü istinaf hakkının miras şirketini temsil eden mümessile geçtiği, dosya içeriği ve toplanan delillere göre İlk Derece Mahkemesince verilen kararın hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davacılar vekilinin istinaf dilekçesinin reddine, tereke temsilcisinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili ve tereke temsilcisi temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde belirtilen sebepleri tekrarla Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
2.Tereke temsilcisi temyiz dilekçesinde; İlk Derece Mahkemesi ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek istinaf dilekçesindeki talebinin tekrarı ile kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tüm mirasçılar adına tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
01.04.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı,
4721 sayılı Kanun'un 706. maddesi,
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 237. maddesi,
2644 sayılı Tapu Kanunu'nun (2644 sayılı Kanun) 26. maddesi,
4721 sayılı Kanun'un 640. maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; mirasbırakan ...’ın 27.06.1988 tarihinde öldüğü, geriye ilk eşinden olma oğlu ...’ın mirasçıları olan davacılar .... ve ... ile ikinci eşi ...’dan olma davalı kızı ... ile ikinci eşi ...dan olma oğluİ...in eşi ... ve ...den olma torunu ... ile dava dışı ... ve ...nin mirasçı olarak kaldığı, dava konusu 165 parsel (yeni 892 ada 4 parsel) sayılı taşınmazın 23.05.1956 tarihinde, senetsizden kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanılarak ... adına tespit edildiği, askı ilan süreleri içerisinde dava açılmaması üzerine kadastro tespitinin kesinleşerek 26.03.1957 tarihinde taşınmazın tapuya tescil edildiği, davacılar tarafından, dava konusu taşınmazın mirasbırakanları ...’a ait olduğu, ...adına yapılan tescilin mirasçılardan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olarak yapıldığı ileri sürülerek tapu kaydının iptali ile tüm ... mirasçıları adına tescil istendiği, bu nedenle Menderes Sulh Hukuk Mahkemesinin 2020/739 Esas, 2021/356 Karar sayılı kararı ile mirasbırakan ...’ın terekesine temsilci olarak ...’ün atandığı anlaşılmaktadır.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacılar vekili ve tereke temsilcisi tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekili ile tereke temsilcisinin temyiz itirazlarının reddi ile, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, Aşağıda yazılı 187,80'er TL bakiye onama harçlarının temyiz eden davacılar ve tereke temsilcisinden alınmasına, Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,20.01.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.