"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Van Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1283 E., 2022/1320 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Van 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/293 E., 2021/457 K.
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde tenkis istekli davada İlk Derece Mahkemesince davanın reddine ilişkin verilen kararın istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin istinaf isteğinin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b-1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
Karar, davacılar ve dahili davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili; davacıların murisi ...’ün maliki olduğu 2743 ada 4 ve 5 parsel sayılı taşınmazları mirasçılardan mal kaçırmak amaçlı ve muvazaalı olarak eşi olan davalıya temlik ettiğini, temlikin yapıldığı sırada ehliyetli olmadığını ve kandırıldığını ileri sürerek dava konusu taşınmazların tapu kaydının iptali ile davacılar adına miras payları oranında tesciline, olmadığı takdirde tenkise karar verilmesini talep etmiş, aşamada davacı ...’un ölümü üzerine mirasçıları davaya dahil olmuşlardır.
II. CEVAP
Davalı vekili; muris ile evlendikten sonra davalının murisin ilk eşinden olan çocuklarının bakım ve gözetimini üstlendiğini, murisin, davalı ile evlendikten kısa bir süre sonra yaşlılık ve hastalık sebebiyle iş yapamaz hale geldiğini, ilk eşinden olan çocuklarını evlendirmek, yaşadıkları evi betonarme haline getirmek ve ailenin harcamalarını karşılamak amacıyla sahibi olduğu taşınmazların bir kısmını üçüncü kişilere sattığını, ailenin yaşadığı konutun satılmasını istemeyen davalının ziynet eşyalarını ve ailesinden kalan dükkanı satarak satış bedelini ödediğini, ayrıca murisin biriken borçlarını ve bağkur prim borçlarının da ödendiğini, murisin işlem sırasında ehliyetli olduğunu, davalının sebzecilik ve süt ürünlerinden elde ettiği geliri murise verdiğini, ayrıca murisin, ölümünden önce 6-7 yıllık hasta olduğu süreçte bakımı ile davalının ilgilendiğini, dava konusu taşınmaz için kat karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlenmesi üzerine eldeki davanın açıldığını belirterek davanın reddini istemiş, aşamada ölümü üzerine mirasçıları davaya dahil edilmişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin tarih ve sayısı yukarıda belirtilen kararı ile; murisin gerçek amacının mirasçılardan mal kaçırmak olmadığı, kendisine maddi ve manevi katkı sağlayan eşine duyduğu vefa ve minnet duygusu ile hareket ettiği, tenkis talebi yönünden de hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar ve dahili davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacılar ve dahili davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalının savunmasında dava konusu taşınmazın bedelini ödediğini belirttiğini ancak dava konusu taşınmazı alabilecek ekonomik gücü olmadığını, davalının babasına ait dükkanın 1990 yılında davalının kardeşi tarafından satıldığını, savunmanın çelişkili olduğunu, murisin emekli maaşı ve sağlık güvencesi olduğunu, davacıların devir tarihinde ekonomik durumlarının iyi olduğunu, ihtiyaç olsaydı murise destek olacaklarını, yörede örf ve adet gereği eşler arasında gerçek satış işlemi yapılmadığını, bu hususun tanıklara sorulmadığını, murisin hayatta iken geçirdiği hastalıkların, kullandığı ilaçların ilgili kurumdan sorulmadığını, bu kayıtlardan murisin ölüm tarihine yakın tarihlerde içinde bulunduğu sağlık durumunun daha iyi anlaşılacağını, kısmi ödeme yapıldığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğunu, eldeki davada zamanaşımı olmadığını, gerekçenin bu yönü ile de hatalı olduğunu, davalıların dava konusu taşınmazlara ilişkin davacılara verdikleri “ortak olma” sözünden vazgeçtikleri için eldeki davanın açıldığını, tenkis talepleri yönünden sürenin geçmediğini, ikinci defa yapılan tavzih ile vekalet ücretinin arttırılmasının doğru olmadığını, eksik inceleme ve delillerin yanlış değerlendirilmesi ile karar verildiğini belirterek davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin tarih ve sayısı yukarıda belirtilen kararı ile; murisin mal kaçırma kastının bulunmadığı, kendisine ve çocuklarına bakan eşine duyduğu minnet duygusu ile hareket ettiği, vakıa ve hukuki değerlendirmede usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesi ile davacılar ve dahili davacılar vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b-1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar ve dahili davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar ve dahili davacılar vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesindeki itirazlarını tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptal ve tescil, olmadığı takdirde tenkis istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
01.04.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı, Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 706., Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 237. ve Tapu Kanunu'nun 26. maddeleri ile 4722 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun 17. maddesi ile 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi’nin 453. ve 513. maddeleri,
3. Değerlendirme
1. 1918 doğumlu muris ...’ün 12.01.1987 tarihinde öldüğü, geride 27.09.1956 tarihinde ölen eşi Kadriye’den olma çocukları davacılar ....,...,..., ve dava dışı ..... ile 26.12.1956 tarihinde evlendiği eşi davalı ... ile .....’den olan çocukları .... ve.....’ın mirasçı olarak kaldığı, murisin ilk eşi..... ile davalının kardeş oldukları, aşamada davacı ... ve davalının ölümü üzerine mirasçıların davaya dahil oldukları; murisin arsa vasıflı 970 ada 59 parsel sayılı taşınmazını 03.04.1984 tarihinde, arsalı kargir ev vasıflı 970 ada 60 parsel sayılı taşınmazını 21.04.1986 tarihinde davalıya satış suretiyle devrettiği, her iki taşınmazın da 2007 yılında yapılan imar uygulaması sonucu 1996 ada 1, 4 ve 5 parsellere, 1996 ada 4 ve 5 parsel sayılı taşınmazların da 2015 yılında yapılan imar uygulaması ile dava konusu 2743 ada 4 ve 5 parsellere gittikleri anlaşılmıştır.
2. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere; özellikle, 27.12.2019 tarihinde yapılan ön inceleme duruşmasında davanın “muris muvazasına dayalı tapu iptali ve tescil ile tenkis” talebine ilişkin olduğunun belirtildiği, murisin ölüm tarihi itibariyle 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi hükümlerinin uygulanması gerektiği, 743 sayılı Kanun’un 513. maddesinde öngörülen 1 ve 5 yıllık sürelerin zamanaşımı süresi olduğu, davalı tarafça süresinde zamanaşımı defiinde bulunulmadığı ancak satış suretiyle gerçekleştirilen 21.04.1986 ve 03.04.1984 tarihli temliklerin saklı pay kurallarını bertaraf etmek kastıyla yapıldığının kanıtlanamadığı anlaşıldığına göre davacılar ve dahili davacılar vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar ve dahili davacılar vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 247,70 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacı ve dahili davacılardan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.10.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.