"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/1855 E., 2024/1616 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Erdemli 5. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/225 E., 2023/77 K.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak verilen karar davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; dava konusu Mersin ili, Erdemli ilçesi, ... Mahallesinde kain 170 ada 134 ve 76 parsel sayılı taşınmazların davacılara irsen intikâl ettiğini, davacıların davasız, aralıksız ve malik sıfatıyla 20 yıldan uzun süredir taşınmazı kullandıklarını ileri sürerek tapu kaydının iptali ve davacılar adına tescilini talep etmiş, aşamada yetkili davacı vekili 76 parsel sayılı taşınmaz hakkındaki davadan feragat etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazların 1994 yılında Hazine adına tespit ve tescil edildiğini, 1996 ve 2014 yılındaki tespitlerde taşınmazın boş ve işgalsiz olduğunu, on yıllık hak düşürücü sürenin geçtiğini, öte yandan dava konusu 134 parsel sayılı taşınmazın pazarlık usulüyle satışa çıkarıldığını, halihazırda işgalci oldukları için davacıların da ihaleye davet edildiğini, ancak davacıların kötüniyetli olarak eldeki davayı açtıklarını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 02.06.2023 tarihli kararı ile; davacının takip etmemesi nedeniyle 01.03.2023 tarihli celsede 6100 sayılı HMK'nın 150/1. maddesi uyarınca dosyanın yenileninceye kadar işlemden kaldırıldığı, aynı Kanun'un 150/3. maddesi uyarınca dosyanın yasal süresi içerisinde yenilenmediği gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına, davacı tarafından yapılan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, davacı tarafından davalıya Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi (AAÜT)'ye göre hesaplanan 1.600,00 TL nispi vekâlet ücreti verilmesine, kullanılmayan gider avasının hükmün kesinleşmesinden sonra re'sen ilgilisine iadesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili tarafından vekâlet ücreti ve yargılama gideri bakımından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin 07.11.2023 tarihli kararı ile; karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT'ye göre maktu vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiği, karar tarihi itibariyle maktu vekâlet ücretinin Asliye Hukuk Mahkemelerinde 9.200,00 TL olduğu hâlde, hatalı şekilde davalı lehine 1.600,00 TL eksik vekâlet ücretine hükmedildiği gerekçesiyle 6100 sayılı Kanun'un 353/1-b-3. maddesi gereğince davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin 02.06.2023 tarihli kararının kaldırılmasına, yeniden hüküm kurmak suretiyle davanın açılmamış sayılmasına, davacı tarafından yapılan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, davacı tarafından davalıya Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi (AAÜT)'ye göre hesaplanan 17.900,00 TL maktu vekâlet ücreti verilmesine, kullanılmayan gider avasının hükmün kesinleşmesinden sonra re'sen ilgilisine iadesine; istinaf yargılaması yönünden duruşma yapılmadığı için vekâlet ücreti takdirine yer olmadığına, gider avansından artan kısmın karar kesinleştikten sonra yatıran tarafa iadesine karar verilmiştir.
V. BOZMA KARARI VE SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin 07.11.2023 tarihli kararının süresi içinde davacılar vekili tarafından karşı vekâlet ücreti yönünden, davalı Hazine vekili tarafından yargılama gideri yönünden temyiz edilmesi üzerine Dairenin 13.05.2024 tarihli ve 2024/87 Esas, 2024/3410 Karar sayılı kararıyla; Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçe kısmında İlk Derece Mahkemesinin karar tarihinde Asliye Hukuk Mahkemelerinde maktu vekâlet ücretinin 9.200,00 TL olduğu belirtildiği hâlde, hüküm kısmında çelişkili şekilde davalı lehine 17.900,00 TL maktu vekâlet ücretine hükmedildiği, davalı Hazine'nin istinaf gider avansı masrafının iadesine ilişkin talebinin hesaplanarak hüküm altına alınmadığı gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesinin 07.11.2023 tarihli kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava türü itibariyle karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT'ye göre maktu vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiği, karar tarihi itibariyle maktu vekâlet ücretinin Asliye Hukuk Mahkemelerinde 17.400,00 TL olduğu hâlde, davalı lehine 1.600,00 TL elsik vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesinin kararının kaldırılmasına, yeniden hüküm kurmak suretiyle davanın açılmamış sayılmasına, davacı tarafından yapılan yargılama giderinin davacı üzerine bırakılmasına, davacı tarafından davalıya Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi (AAÜT)'ye göre hesaplanan 17.400,00 TL maktu vekâlet ücreti verilmesine, 450,00 TL istinaf gider avansının davacıdan alınarak davalıya verilmesine, gider avansından artan kısmın karar kesinleştikten sonra yatıran tarafa iadesine karar verilmiştir.
VI.TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde; davalının istinaf dilekçesinde maktu vekâlet ücreti talebi olmadığını, nispi vekâlet ücretine hükmedilmesinin mümkün olmadığını, davanın keşfen belirlenen dava değeri üzerinden de harçlandırılmadığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının vekâlet ücreti yönünden bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, kadastro öncesi sebebe dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkin olup uyuşmazlık, keşfen belirlenen dava değeri üzerinden harçlandırılmayıp davacı tarafından takipsiz bırakılan ve ön inceleme tutanağı imzalandıktan sonra açılmamış sayılmasına karar verilen dava sonucunda karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan karşı vekâlet ücretine ilişkindir.
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacılar vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut olayda, davacı tarafından 10.000,00 TL dava değeri üzerinden peşin harç yatırılmış, dava konusu taşınmazın dava tarihinde keşfen belirlenen değerinin 2.299.507 TL olarak tespit edilmiş ise de davacı tarafından eksik harcın ikmâl edilmediği ve takipsiz bırakıldığı gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesince 6100 sayılı HMK'nın 150. maddesi uyarınca davanın açılmamış sayılmasına ve davalı lehine 1.600,00 TL nispi vekâlet ücretinin ödenmesine karar verilmiş, davalının vekalet ücretine yönelik istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesince karar kaldırılıp yeniden hüküm kurulmak suretiyle 17.900,00 TL maktu vekâlet ücreti verilmesine, kullanılmayan gider avasının hükmün kesinleşmesinden sonra re'sen ilgilisine iadesine karar verilmiş, davacılar ve davalı vekilleri tarafından Bölge Adliye Mahkemesi hükmünün temyizi üzerine Dairece karşı vekâlet ücretine ilişkin olarak hüküm fıkrasının gerekçe ile çelişkili olması ve davalının istinaf gider avansından arta kalan kısmın hesaplanmayarak hükümde yer verilmemesi nedeniyle bozulmuştur.
3. Bölge Adliye Mahkemesince bozma ilâmına uygun şekilde hüküm ve gerekçe arasındaki çelişki giderilmiştir.
4. Ancak, Bölge Adliye Mahkemesinin temyize konu karar tarihi olan 31.10.2024 tarihinde yürürlükte olan 03.10.2024 tarihli ve 32681 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin "Görevsizlik, yetkisizlik, dava ön şartlarının yokluğu veya husumet nedeniyle davanın reddinde, davanın nakli ve açılmamış sayılmasında ücret" başlıklı 7. maddesinde ön inceleme tutanağı imzalandıktan sonra davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi durumunda, Tarifede yazılı ücretin tamamına hükmolunacağı, şu kadar ki davanın görüldüğü mahkemeye göre hükmolunacak avukatlık ücretinin Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde yazılı maktu miktarları geçemeyeceğine dair özel düzenleme bulunmaktadır.
5. Bu düzenlemeye göre; açılmamış sayılma kararının ön inceleme tutanağı imzalandıktan sonra verildiği, davacı tarafından harçlandırılan dava değeri de 10.000 TL olduğundan, 10.000,00 TL üzerinden Tarifenin üçüncü kısmına göre hesaplanan nispi vekâlet ücretinin tamamı olan 1.600,00 TL miktar da Tarifenin ikinci bölüm ikinci kısmındaki maktu vekâlet ücretini geçmediğinden, davalı lehine nispi olarak hesaplanan 1.600,00 TL karşı vekâlet ücretinin tamamına hükmedilmesi gerekmektedir.
6. Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370/2. maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Yukarıda (1) numaralı bentte değinilen nedenlerle davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine,
2. Yukarıda (2), (3), (4), (5) ve (6) numaralı bentlerde değinilen nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının 4. bendindeki "17.400 TL" ibaresinin hükümden çıkarılarak yerine "1.600 TL" ibaresinin yazılmasına, hükmün bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Erdemli 5. Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin hükmü veren Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesine gönderilmesine,
13.03.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.