"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/326 E., 2019/271 K.
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasındaki tescil davasından dolayı Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı ... vekili, davalı ... vekili, davalı ... vekili
tarafından ayrı ayrı temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I .DAVA
Davacı; ... Köyü çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmazın en az 50 yıldır malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduğunu ileri sürerek çekişmeli taşınmazın kendisi adına tapuya tesciline karar verilmesini talep etmiş ölümüyle, mirasçıları davayı sürdürmüştür.
II. CEVAP
Davalı ... vekili; zilyetlikle iktisap için gerekli koşulların gerçekleşmemesi nedeniyle davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI VE YARGILAMA SAFAHATİ
1- Kavak Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 23.11.2012 tarih, 2011/500 Esas, 2012/375 Karar sayılı kararıyla; tescil harici bırakılan dava konusu yer için komşu parsellerin kadastro tutanağı kesinleştikten 3 yıl 6 ay sonra dava açıldığı, bu sürenin kadastrodan önceki nedene dayanarak dava açmak için makul süreyi aştığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
2- Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesi’nin, 25.09.2013 tarih 2013/9702 Esas, 2013/8935 Karar sayılı kararıyla; Kanun'da tescil harici bırakılan yerler hakkında kadastro öncesi sebeplere dayanarak dava açma hakkını sınırlayan bir süre öngörülmediği gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
3- Kavak Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 03.03.2015 tarih, 2014/65 Esas, 2015/58 Karar sayılı kararıyla; davanın kabulü ile bilirkişi raporunda (A) harfiyle işaretli 181,10 m2 bölümün davacılar ... ve arkadaşları adlarına tapuya tesciline karar verilmiş, hüküm davalı ... temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
4-Yargıtay (Kapatılan)16. Hukuk Dairesi’nin 08.06.2017 tarih, 2015/10922 Esas, 2017/4265 Karar sayılı ilamıyla; 6360 sayılı Kanun gereğince Kavak Belediyesi ile Samsun Büyükşehir Belediyesi’ nin davaya dahil edilmesi gerekçesiyle sair hususlar incelenmeksizin hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
5-İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosyaya kazandırılan hava fotoğrafları, mahalli bilirkişi ile tanık beyanları ve delil durumu dikkate alınarak, davaya konu tespit dışı bırakılan yerde davacı ...'nun dava tarihinden geriye doğru 20 yıllık malik sıfatıyla zilyetliğinin bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, bilirkişi raporunda 181,10 m2'lik taşınmazın son parsel numarası verilerek davacılar adına verasette iştirak prensibine göre tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili, davalı ... vekili ve davalı ... vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1-Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacının davasını ispat edemediğini, taşınmazın mera vasfında olduğunu, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek kararın hükmen bozulmasını talep etmiştir.
2-Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacının davasını ispat edemediğini, taşınmazda tarımsal kullanıma dayalı zilyetlik bulunmadığını, çekişmeli taşınmazın yol vasfında olduğunu, eksik incelemeyle karar verildiğini belirterek kararın hükmen bozulmasını talep etmiştir.
3-Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle, orman araştırılması yapılması gerektiğini, kazandırıcı zamanaşımıyla iktisap şartlarının oluşmadığını, davanın tümü kabul edilmiş gibi karar verilerek çelişki yaratıldığını, lehlerine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini belirterek kararın hükmen bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, tapusuz taşınmazın tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 üncü ve 17 inci maddeleri, 4721 sayılı TMK'nın 713 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemece, davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de bozma ilamına uyulduğu halde bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir.
Dosyaya kazandırılan 15.05.2018 tarihli ziraat bilirkişi raporunda taşınmazın tarım arazisi vasfında olmadığı, taşlık kayalık yapıda olduğu, taşınmazda orman bulgusunun olmadığı belirtilmiş ise de 03.07.2018 havale tarihli ek raporda tarım bilgi sisteminde ve TKGM de yapılan inceleme sonucunda taşınmazın orman vasfında olduğu belirtilmek suretiyle raporlar arasında çelişki oluştuğu, ayrıca hava fotoğraflarından yararlanılmadığı, tanık ve yerel bilirkişilerin soyut, yetersiz beyanlarına dayanılarak hüküm kurulduğu anlaşılmıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca varılabilmesi için dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafının tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden getirtilerek dosya ikmal edilmelidir.
2. Daha sonra, elverdiğince yaşlı, tarafsız ve yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan, taşınmazın bulunduğu köyde ve komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek 3 kişilik mahalli bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile fen (teknik) bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi ve ziraat mühendisi katılımıyla mahallinde yeniden keşif yapılmalıdır.
3.Yapılacak keşifte yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmazın öncesinin ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden kime ne zaman ve ne şekilde intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ve hangi tasarruflarla zilyet edildikleri hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmelidir.
4. Ziraat mühendisi bilirkişisinden çekişmeli taşınmaz bölümünün niteliğiyle ilgili önceki tarihli ziraatçi bilirkişi raporunu da irdeler mahiyette dava konusu taşınmazın toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden üzerinde ekonomik amaca uygun zilyetlik bulunup bulunmadığı ve ekonomik amaca uygun zilyetlik varsa hangi tarihten beri ve hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü açıklattırılarak tarımsal niteliğini belirten, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş hava fotoğrafları jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişisine tevdi edilerek stereoskop aletiyle incelenmeleri neticesinde taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, öncesinin ne olduğunu, imar-ihyaya konu edilip edilmediğini, imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor hazırlatılmalıdır.
5.3402 sayılı Kanun'un 14 üncü maddesi uyarınca, adına tescil kararı verilecek kişi ya da kişiler ile diğer mirasçılar ve onların mirasbırakanları adına aynı çalışma alanı içerisinde kayıtsız ve belgesizden başkaca taşınmaz mal tespit ya da tescil edilip edilmediği Tapu Müdürlüğü ve ilgili Kadastro Müdürlüğü ile Hukuk Mahkemeleri Yazı İşleri Müdürlüğünden sorulup aynı Kanun'un 03.07.2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile değiştirilen 14/2 nci maddesi hükmü gözetilerek sulu ve susuz olarak kazanılmış toprak miktarı belirlenmeli, Kanun'un getirdiği sınırlamanın aşılıp aşılmadığı saptanarak toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Temyiz eden davalı ... harçtan muaf bulunduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Peşin alınan harçların istek halinde temyiz eden Belediyelere iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
1086 sayılı HUMK'un 440/III-2 nci maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,26.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi