"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 4. Aile Mahkemesi
Taraflar arasındaki çocukla kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesi , ortak çocuğun yurt dışına çıkışında baba onayının aranmamasına izin davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne, çocuğun Kanada'ya çıkarılmasına izin verilmesine, kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesi talebinin reddine karar verilmiştir. Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile kararı diğer yönler incelenmeksizin, eksiklikler giderilmek üzere kaldırılmasına, dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne, davacının çocuğun Kanada ülkesine götürülmek üzere yurt dışına çıkarılmasına izin verilmesine, kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesine ilişkin davacı talebi hakkında önceki kararda verilen hükmün, davacı tarafından istinaf edilmemiş olması sebebiyle, bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına, karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; tarafların 2019 yılında boşandıklarını, ortak çocuk Ata'nın velâyetinin anneye verilerek baba ile çocuk arasında kişisel ilişki tesis edildiğini, davacı annenin, İngilizce öğretmenliği yaptığını, Kanada'nın Ottawa Üniversitesi'nden tam burslu olarak doktora eğitimi için kabul aldığını, Kanada'nın çocuğun vizesi için babanın da iznini aradığını, davalı babanın bu izni vermediğini, davacının kariyeri için bu eğitimin çok önemli olduğunu, çocuğun da yaşı itibariyle anneye muhtaç olduğunu belirterek, çocuğun yurt dışına çıkarılması için davalı babanın muvafakati yerine geçmek üzere izin verilmesine, çocuk ile baba arasındaki mevcut kişisel ilişkinin de yeni duruma uygun olarak yeniden düzenlenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; babanın çocukla düzenli olarak kişisel ilişki kurduğunu, davacının yurt dışında yaşama kararını davalıyı bilgilendirmeden aldığını, adının aylar önce üniversitenin resmi kadrosunda bulunduğunu, sosyal medya hesapları üzerinden eşyalarını satışa çıkardığını, maddi yetersizlik nedeniyle tanımadığı kişilerle aynı ortamda yaşamayı planladığını, bu koşullarda çocuğun Kanada'da yaşaması ve babasından ayrı kalmasının çocuğun üstün yararına uygun olmayacağını, babanın ekonomik ve sosyal durumunun çocuğun velâyetini almaya ve çocuğa iyi koşullar sağlamaya yeterli ve elverişli olduğunu belirterek, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 17.01.2022 tarih ve 2021/352 Esas, 2022/41 Karar sayılı kararı ile müşterek çocuğun 2017 doğumlu olup, yaşı itibari ile anne ilgisi ve sevgisine muhtaç olduğu, babanın davaya itiraz nedeninin çocukla görüşmesinde problem olacağı yönünde olduğu , başkaca bir haklı gerekçenin ileri sürülmediği, annenin doktora eğitimi amacıyla ortalama 2,5 yıllık süre için yurt dışına gitmek istediği, babanın onay vermemesinin küçüğün menfaatine olmadığı ve hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne, çocuğun Kanada'ya çıkarılmasına izin verilmesine, davacı annenin pandemi nedeni ile uzaktan eğitime devam ettiği , yurt dışında ne kadar kalacağının belli olmadığı, yapılacak düzenlemenin infazının güç olduğu ve mevcut kişisel ilişki düzenlemesinin yeterli olduğu gerekçesiyle kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesi talebinin reddine karar verilmiştir
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili, verilen kararın çocuğun üstün menfaatine uygun olmadığı ve davalı baba tarafından açılan velâyetin değişikliği davasının sonucunun beklenilmemesi nedeniyle kararın kaldırılması talebi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin 12.04.2022 tarih, 2022/508 Esas, 2022/644 Karar sayılı kararında, çocuğun anne ile birlikte yurt dışına çıkması ya da annesi olmaksızın Türkiye'de kalmasının çocuk üzerinde doğuracağı sonuçların değerlendirilmesi yönünde uzman ya da uzmanlardan görüş alınmaması ile ... 6.Aile Mahkemesinin 2021/529 Esas sayılı dosyasının celp edilmemesi gerekçesi ile kararın diğer yönler incelenmeksizin, eksiklikler giderilmek üzere kaldırılmasına, dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C.İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile müşterek çocuğun velâyetinin davacı anneye verildiği, davacı annenin doktora eğitimi yapmak amacıyla Kanada ülkesinde bulunan Ottowa Üniversitesi tarafından tam burslu olarak kabul edildiği, müşterek çocuğun 2017 doğumlu olup, yaşı itibari ile anne ilgisi ve sevgisine muhtaç olduğu, babanın davaya itiraz nedeninin çocukla görüşmesinde problem olacağı yönünde olduğu , başkaca bir haklı gerekçenin ileri sürülmediği, velâyetin değiştirilmesi davasının eldeki davanın sonucunu değiştirmeyeceği, bu davanın kabulü halinde dahi babanın onaydan kaçınacağı için hakimin müdahalesinin gerekeceği, kaldı ki annenin sadece doktora eğitimi amacıyla ortalama 2,5 yıllık süre için yurt dışına gitmek istediği, bu durumda babanın onay vermemesinin küçüğün menfaatine olmadığı ve hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olduğu kanaati ile küçüğün yurt dışına çıkması için izin verilmesi gerektiği gerekçesi ile davanın kabulüne, davacının çocuğun Kanada ülkesine götürülmek üzere yurt dışına çıkarılmasına izin verilmesine, kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesine ilişkin davacı talebi hakkında önceki kararda verilen hükmün, davacı tarafından istinaf edilmemiş olması sebebiyle bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde, müşterek çocuğun, anne dışında dilini bildiği, güvenebileceği kimse olmayacağından çocuğun aidiyet ve güven duygusunun zedeleneceği ve yalnızlığa sürükleneceği, buna karşın davalı babanın sahip olduğu sosyal ve ekonomik olanakların çocuğa iyi bir ortam ve birden fazla dil öğrenmesini sağlamaya yeterli ve elverişli olduğu, babası yerine, anne ile yurt dışında yaşamasının doğru olmayacağını ve böyle bir durumda kişisel ilişki kurmanın da mümkün olamayacağını belirterek, kararın kaldırılarak talepleri gibi hüküm kurulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile,velâyet hakkı kendisinde bulunan eşin velâyet hakkını kullanmasının doğal sonucu olarak ortak çocuğu yurt dışına çıkarmasının kural olarak boşandığı eşinin muvafakatına bağlı bulunmadığı, çocuğun yurtdışına çıkmasının çocuğun güvenliğini ve üstün yararını zedeleyeceği konusunda bir vakıanın ispat da edilmemiş olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz başvuru dilekçesinde; istinaf dilekçesindeki itirazlarını ve beyanlarını aynen tekrar ederek, babası yerine, anne ile yurt dışında yaşamasının doğru olmayacağını ve böyle bir durumda kişisel ilişki kurmanın da mümkün olamayacağını, müşterek çocuğun, anne dışında dilini bildiği, güvenebileceği kimse olmayacağından çocuğun aidiyet ve güven duygusunun zedeleneceği ve yalnızlığa sürükleneceği, buna karşın davalı babanın sahip olduğu sosyal ve ekonomik olanakların Kanada'da yaşayacak olan anneye göre çocuğa iyi bir ortam ve birden fazla dil öğrenmesini sağlamaya yeterli ve elverişli olduğunu beyan ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ortak çocuğun yurt dışına çıkışında baba onayının alınmaması kararının yerinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 4 üncü, 182 nci maddesi ikinci fıkrası ve 183 üncü , 324 üncü ve 325 inci maddesi, 339 uncu maddesinin birinci fıkrası, 343 üncü maddesinin birinci fıkrası, 346 ncı maddesinin birinci fıkrası. 14 Temmuz 1994 tarihli 21990 sayılı resmi gazete ile yayımlanan İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına dair sözleşmeye ek ve bu sözleşme ile Ek 4 nolu protokol 1inci ve 2 nci maddeleri, Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme 3 üncü maddesi; Çocuk Haklarının Kullanılmasına ilişkin Avrupa Sözleşmesi 1 inci maddesi; 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu 4 üncü maddesinin (b) bendi hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı erkek vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.