"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Çocuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/271 E., 2017/33 K.
DAVA KONUSU : Tespit
Taraflar arasındaki ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespiti davasından dolayı bozma sonrası yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne, davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespitine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
1. Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Hayrabolu Asliye Hukuk Mahkemesinin 29.09.1994 tarihli 1994/112 esas - 1994/112 karar sayılı İlamı ile müvekkili hakkında koruma kararı verildiğini, Tekirdağ Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Yetiştirme yurdunda 1995 yılına kadar kaldığını, davalı kurumca Hayrabolu Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 1995/150 Esas, 148 Karar sayılı kararı ile yurttan izinsiz olarak kaçtığı, yurtta kalmak istemediğini beyan ettiği gerekçesi ile hakkında verilen koruma kararının kaldırıldığını, mağduriyetinin söz konusu olduğunu, çeşitli iş yerlerinde çalıştığını ve hayatını zor şartlarda idame ettirdiğini, Hayrabolu Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1995/150 - 145 Esas - Karar sayılı kararı ile hakkında verilen koruma kararının kaldırılması ile ... tarafından kendisine sağlanan 2828 Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu’nun (2828 sayılı Kanun) ek 1 ... ve 3413 sayılı Korunma Altındaki Çocukların İstihdamına Dair Kanun’un (3413 sayılı Kanun) sağladığı haklardan yararlanmasının engellendiğini belirtilerek ilgili koruma kararının kaldırılması hakkındaki ilamın iptali ile 1995 tarihine kadar ... koruması altında kalmanın sağladığı ... memuru olabilme hakkına sahip olabilmesi için gerekli belgeyi alma hakkının bulunduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
2. Davacı vekili 11.05.2015 tarihli ıslah dilekçesi ile özetle; dava açılırken koruma kararının kaldırıldığı tarihin sehven 1995 tarihi yazıldığını, koruma kararının kalkmasının ardından davacının yetiştirme yurdunda kalmaya devam ettiğini, davacının 18 yaşını doldurduğu yıl olan 1998 yılına kadar yetiştirme yurdunda kaldığını, bu nedenle davacının 18 yaşını doldurmuş olduğu 1998 yılına kadar yetiştirme yurdunda kaldığının tespitine karar verilmesini talep dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; iddiaların asılsız olduğunu, davanın görevsiz mahkemede açıldığını, görevli mahkemenin Çocuk Mahkemesi olduğunu, koruma kararının davacı ergin olmadan önce haklı nedenlerle kaldırıldığını, 2828 sayılı Kanun’un 24 ünca maddesi gereğince davacının korunma kararının ergin olmadan önce mahkemece kaldırıldığını, ilgilinin 3413 sayılı Kanun haklardan yararlanmaması yönünde davalı idarece yapılan işlemin hukuka uygun olduğunu ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Tekirdağ Aile Mahkemesi’nin 09.06.2015 tarihli 2014/928 Esas-2015/400 Karar sayılı kararı ile davacının babasının vefatı nedeniyle ailesinin ekonomik durumu elverişli olmadığından Hayrabolu Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1994/112 Esas, 1994/ 112 Karar sayılı kararı ile devletin koruması altına alındığı, kurumun talebi üzerine verilen koruma kararının Hayrabolu Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1995/150 Esas,148 Karar sayılı kararı ile davacının bilgisi dışında kaldırıldığı, aynı dönemde davacı ile birlikte yurtta kalan tanıkların beyanı ile davacının 18 yaşını doldurana kadar yurtta kaldığı anlaşılmakla davacının ıslah dilekçesi de gözönüne alınarak davanın kabulü ile davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespitine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Tekirdağ Aile Mahkemesi’nin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili tarafından hükmün tümü yönünden temyiz isteminde bulunulmuştur.
2. Dairemizin 03.03.2016 tarih ve 2015/18739 Esas - 2016/4014 Karar sayılı kararı ile davacının 2828 sayılı Kanun uyarınca koruma altına alınarak yetiştirme yurduna yerleştirildiğini belirterek ergin oluncaya kadar yetiştirme yurdunda kaldığının tesbitini talep ettiği, davanın Aile Mahkemesince karara bağlandığı, 2828 sayılı Kanun uyarınca çıkarılan Korunmaya Muhtaç Çocukların İşe Yerleştirilmesine İlişkin Tüzüğün 7 nci maddesi gereğince bu tespitin bir mahkeme kararı ile olabileceği, mahkemelerin görevi kamu düzeni ile ilgili olduğu, mahkemece, yargılamanın her aşamasında kendiliğinden dikkate alınması gerektiği, 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu’nun (5395 sayılı Kanun) 26 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında mahkemeler ve çocuk hakiminin bu Kanun ve diğer kanunlarda yer alan tedbir kararlarını almakla görevli olduğu çocuk mahkemeleri ile çocuk ağır ceza mahkemelerinin ve gerektiğinde çocuk hakiminin bu kanunda yazılı koruyucu ve destekleyici tedbirlerle ilgili olarak da karar vermeye görevli olduğu belirtilmiştir. Tekirdağ da çocuk mahkemesi bulunmaktadır. Bu durumda tesbit kararının çocuk mahkemesinde verilmesi gerektiğinden, mahkemece görevsizlik kararı verilmesi gerektiği gerekçesi ile kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
1.Tekirdağ Aile Mahkemesinin 14.06.2016 tarih, 2016/314 Esas, 2016/437 Karar sayılı ilamı ile tüm dosya kapsamı ve Yargıtay 2. Hukuk Dairesi'nin 03.03.2016 tarih ve 2015/18737 Esas - 2016/4014 Karar sayılı kararı doğrultusunda; dava konusu talebin 2828 sayılı Kanun’a göre alınmış olan korunma kararının kaldırılmasına ilişkin olduğu, 2828 sayılı Kanun’un 24 üncü maddesindeki tedbir kararlarında da çocuk mahkemelerinin görevli olduğu, 5395 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesiyle 2828 sayılı Kanun uyarınca korunmaya muhtaç çocuklar hakkında korunma kararı alma ve koşullarının varlığı halinde bu kararı kaldırma görevinin Çocuk Mahkemelerinin görevi kapsamına alındığı, Tekirdağ İlinde Çocuk Mahkemesi bulunduğu, görevin kamu düzenine ilişkin olup, her aşamada mahkemece kendiliğinden dikkate alınmasının gerektiği gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir.
2.Tekirdağ Çocuk Mahkemesinin yukarıda başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile yapılan yargılama, toplanan deliller, nüfus kayıt tablosu, dinlenen tanıklar ve tüm dosya kapsamına göre; davacı ...' in babasının vefatı ve ailesinin ekonomik durumunun ... olmaması nedeni ile Hayrabolu Asliye Hukuk Mahkemesinin 29.09.1994 tarih, 1994/112 Esas, 112 Karar sayılı kararı ile ... bakım ve koruması altına alındığı, bu karar ile birlikte çocuğun (davacının) yetiştirme yurdunda kalmaya başladığı, kurumun talebi üzerine Hayrabolu Asliye Hukuk Mahkemesinin 04.12.1995 tarih, 1995/150 Esas-1995/148 Karar sayılı kararı ile çocuğun (davacının) bilgisi dışında çocuk hakkındaki koruma kararının kaldırıldığı, aynı dönemde çocukla birlikte kalan davacı tanıklarının beyanları da dikkate alındığında davacının 18 yaşını doldurana kadar ... yurdunda kaldığı anlaşılmakla davacının davasının ıslah dilekçesi de gözönüne alınarak kabulü ile, davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespitine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı kurum vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacının kurumu terk ettiğini, ihtarlara rağmen dönmediğini, bunun üzerine usulüne uygun olarak mahkemeye başvurulduğu, bir mahkeme kararı var iken aksi yönde bir karar verilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek usul ve kanuna aykırı kararın tümü yönünden bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tarafından açılan ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespiti davasında 2828 sayılı Kanun uyarınca çocuk hakkında verilen korunma kararının kaldırılması kararı verilmesine rağmen yeni bir dava ile davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumla ilişkisinin devam edip etmediğinin tespitinin hatalı olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 ... maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası. 2828 sayılı Kanun’un 22 nci maddesi. 5395 sayılı Kanun'un 7 nci maddesinin 6 ncı fıkrası, 26 ncı maddesi, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 16.01.2013 tarih ve 2012/2 - 563 E - 2013/69 K sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1.Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 ... maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukuken mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Mahkeme kararının ONANMASINA,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
İşbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
11.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.