"İçtihat Metni"
...
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/774 E., 2023/84 K.
KARAR : Başvurunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm
kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 2. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2020/311 E., 2022/141 K.
Taraflar arasındaki çocukla kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesi ve birleşen velâyetin değiştirilmesi davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kısmen kabulü ile birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı-davacı erkek vekili tarafından her iki dava yönünden istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kişisel ilişki yönünden kaldırılarak bu yönden yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına, davalı-davacı erkek vekilinin diğer yönlere ilişkin istinaf başvurunun ise esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı ... kadın vekili tarafından kişisel ilişki düzenlemesi yönünden, davalı-davacı erkek vekili tarafından katılma yoluyla her iki dava yönünden temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda,
Davalı- davacı erkek vekili süresinde vermiş olduğu dilekçeyle, katılma yoluyla velâyetin değiştirilmesi davasını da temyiz etmiştir. Katılma yoluyla temyiz isteği asıl temyiz isteğine sıkı sıkıya bağlıdır. ... kadın vekilinin velâyetin değiştirilmesi davasına ilişkin bir temyizi bulunmamaktadır. Bu durumda, davalı-davacı erkek vekilinin bu yöne ilişkin katılma yoluyla temyiz isteği incelenemeyeceğinden, velâyetin değiştirilmesi davasına yönelik katılma yoluyla temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
... kadın vekilinin tüm, davalı-davacı erkek vekilinin ise reddedilen yön dışındaki itirazları yönünden gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlenildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.... kadın vekili dava dilekçesinde özetle; tarafların 23.10.2019 tarihinde kesinleşen karar gereği boşandıklarını, boşanma kararı gereği ortak çocuğun velâyetinin anneye verildiğini ve baba ile ortak çocuk arasında kişisel ilişki kurulduğunu, baba ile kurulan kişisel ilişki sebebiyle ortak çocuğun psikolojik ve fiziksel yönden zarar gördüğünü, ortak çocuğun ... güvenliği bulunmadığını, davalı babanın alkol bağımlısı olduğun ve tır şoförlüğü yaptığını, ortak çocuğa fiziksel şiddet uyguladığını, yine davalı babanın ailesi tarafından da ortak çocuğu kötü davranıldığını, davalı babanın mesleği nedeniyle kişisel ilişki günlerinde ortak çocuğu ailesine bıraktığını, taraflar arasında görülen boşanma dosyasının incelenmesinde, ortak çocuğun ... güvenliğinin olmadığının anlaşılacağını, davalı babanın sürekli olarak hakaret ve tehdit ettiğini, ortak çocuğun korktuğunu belirtilen nedenle ortak çocukla baba arasında kurulan kişisel ilişki kararının kaldırılarak, aynı gün ve saat aralığında ... İli sınırları içerisinde kişisel ilişki kurulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
2.... kadın vekili birleşen davada sunduğu cevap dilekçesinde özetle; birleşen dava dilekçesinde dayanılan vakaların gerçeği yansıtmadığını, taraflar arasında görülen boşanma davası gereği ortak çocuğun velâyetinin anneye verildiğini ve velâyet görevinin kötüye kullanılmadığını, ortak çocukla baba arasında kurulan kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesi amacıyla dava açıldığını ve her iki davanın birlikte görülmesi gerektiği ve bu doğrultuda birleştirme karar verilmesi gerektiği belirtilerek usul ekonomisi ilkesi gereği erkek tarafından açılan işbu davanın kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesi davası ile birleştirilmesine ve davanın reddine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı-davacı erkeğe dava dilekçesi usulün uygun olarak tebliğ edilmesine rağmen davalı-davacı erkek tarafından cevap dilekçesi sunulmadı.
2.Davalı-davacı erkek vekili birleşen dava dilekçesinde özetle; tarafların boşandıklarını ve boşanma ilamı gereği ortak çocuğun velâyetinin anneye verildiğini, ortak çocukla baba arasında kurulan kişisel ilişkinin davacı kadın ve ailesi tarafından engellendiğini, icra yolu ile kişisel ilişki kurulabildiğini, velâyet hakkının kadın tarafından kötüye kullanıldığını ve velâyetin anneden alınması sebeplerinin oluştuğunu iddia ederek ortak çocuğun velâyetinin anneden alınarak babaya verilmesini talep ve dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile her ne kadar birleşen davada sunulan 10.07.2020 tarihli icra teslim tutanağının incelenmesinde, babanın ortak çocuğu görmeye gittiğinde, kadının akrabaları tarafından ortak çocuğun gösterilmediği, çıkan arbedede ortak çocuğun olay yerinden götürüldüğü tutanağa geçmiş ve diğer taraftan kadın tanıkları beyanlarında, ortak çocuğun o esnada koşarak kaçtığını belirtmiş olsa da ortak çocuğun üstün yararı gereği mevcut durum ve çocuğun üstün yararı gözetilerek yapılan incelemelerde; ortak çocuk hakkında hazırlanan sosyal inceleme raporu içeriğinde; ortak çocuğun duruşma sırasında alınan beyanı ile örtüşür şekilde babasının yanında yaşadığı olaylardan bahsedildiği, çocuğun babasının yanında mutsuz olduğu ve babası ve dedesi tarafından şiddet gördüğü hususları belirtilerek baba ile çocuk arasındaki yatılı görüş günlerinin yatısız olarak düzenlenmesinin uygun olacağı belirtildiği, ayrıca duruşma sırasında çocuğun baskı altında kalmayacak şekilde alınan beyanında kendisini yaşına uygun olarak ve açıkça ifade edebildiğinin görüldüğü, annesi ile kalmak istediği, orada mutlu olduğu, babasının yanına gittiğinde mutlu olmadığı, orada dedesinin ... ile dövdüğÜ, halasının tuvalete kapattığı ve bir seferinde yağmurda dışarıda bıraktıkları, oraya gitmek istemediği babası ile görüşmek istemediği, yatısız olarak görmek istediği beyanı dikkate alınarak, anne yanında kalmak istemesi, uzmanların raporunun ve tanık beyanlarının da bu durumu desteklediği, çocuğun üstün yararı, çocuğun kişisel gelişimi adına çocuğun yaşı da dikkate alınarak mutlu olduğu ve alışkın olduğu ortamda yaşamaya devam etmesinin gerektiği, davalı baba ile de bağlarının kopmaması için yatılı olmayacak şekilde kişisel görüş günü tesisinin çocuğun menfaatine olacağı gerekçesiyle; asıl davanın kısmen kabulü ile ... Aile Mahkemesinin 2017/564 Esas, 2018/405 Karar sayılı ilamı ile ortak çocuk ... ile davalı babası arasında kurulan kişisel ilişkinin kaldırılmasına, ortak çocukla baba arasında; her ayın 1 inci, 2 inci ve 3 üncü Cumartesi ve Pazar günleri saat 09.00'dan aynı gün akşam saat 18.00'e kadar, her yarı yıl tatilinin ilk haftası hafta içi ve takip eden hafta sonu günlerinde sabah saat 10.00'dan, aynı günü saat 17.00'ye kadar yatılı olmayacak şekilde baba tarafından annenin ikametgahından alınarak ve süre sonunda annenin ikametgahına teslim edilmek suretiyle ortak çocuğu yanına almak suretiyle görüştürülmesine, kişisel ilişkinin bu şekilde tesis ve devamına, birleşen velâyetin kaldırılması davasının ise reddine karar verilmiştir.
2.... kadın vekilinin 08.04.2022 tarihli tavzih talebi üzerine İlk Derece Mahkemesince hükme ilave olarak 18.04.2022 tarihli ek kararla; "Birleşen davada davalı kadın taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden AAÜT uyarınca 5.100,00 TL vekâlet ücretinin birleşen davanın davacısı olan erkekten alınarak, birleşen davanın davalısı kadına verilmesine" şeklinde karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı-davacı erkek vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı-davacı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi tarafından asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın ise reddine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu, tarafların farklı illerde ikamet ettiği ve ortak çocukla baba arasında yatılı olmayacak şekilde kişisel ilişki kurulmasının hatalı olduğu, asıl davanın kısmen reddine karar verilmesine rağmen erkek yararına vekâlet ücreti takdir edilmemesinin hatalı olduğu, ortak çocuğun velâyetinin babaya verilmesi gerektiği belirtilerek; her iki dava ve fer'îleri yönünden istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesi tarafından velâyetin değiştirilmesi talepli birleşen davada verilen ret hükmünün usul ve kanuna uygun olduğu, kişisel ilişki kurulmasına ilişkin kararların değişen şartlara göre her zaman değiştirilmesinin mümkün olduğu, bu sebeple, davalı-davacı babanın Fatsa İlçesinde, çocuğun ise ... ilinde yaşıyor olması ve ortak çocuğun yaşı dikkate alındığında, baba ile kurulan kişisel ilişkinin yetersiz kaldığı, bu nedenlerle, babalık duygularını tatmine elverişli, çocuğun da baba sevgisi ve şefkatini tatmasına yeterli, daha uygun süreyle yatılı olacak şekilde kişisel ilişki tesisi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olduğu, İlk Derece Mahkemesince, ... kadının davasının kabulüne karar verildiği, bu durumda, İlk Derece Mahkemesince kabul edilen asıl dava yönünden kadın yararına karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca maktu vekâlet ücretine hükmedilmesi ve yapılan yargılama giderlerinin davada haksız çıkan taraf olan davalı-davacı erkeğe yüklenmesinde herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı belirtilerek davalı-davacı erkeğin kişisel ilişki düzenlemesine dair istinaf başvurusunun kabulüne, kabul edilen yöne ilişkin İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, velâyeti annede olan ortak çocukla baba arasında her ayın 1 inci ve 3 üncü hafta sonları Cumartesi sabah saat 10.00’dan pazar akşamı saat 18.00'e, Dini Bayramların 2 inci günü sabah saat 10.00’dan 3 üncü gün akşam 18.00’e kadar, yarıyıl tatilinin 2 inci günü sabah saat 10.00'dan 7 inci günü akşam saat 18.00’e kadar, her yıl 1 Temmuz günü sabah saat 10.00’dan 07 Temmuz akşamı saat 18.00’e kadar, her yıl babalar gününde sabah 10.00 ile akşam 18.00 saatleri arasında kişisel ilişki kurulmasına, davalı-davacı erkek vekilinin diğer yönlere ilişkin istinaf itirazının ise esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekillerince temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.... kadın vekili temyiz dilekçesinde özetle; Bölge Adliye Mahkemesi tarafından ortak çocuğun üstün yararı gözetilmeden baba ile kişisel ilişki kurulduğu, ortak çocukla baba arasında yatılı olacak şekilde kişisel ilişki kurulmasının hatalı olduğu, alınan sosyal inceleme raporu içeriğinin de bu yönde olduğu, ortak çocukla baba arasında yatılı olmayacak şekilde kişisel ilişki tesis edilmesi gerektiği belirtilerek; kişisel ilişki düzenlemesi yönünden kararın bozulması talep edilmiştir.
2.Davalı-davacı erkek vekili katılma yoluyla temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürüler gerekçelerle birlikte asıl davanın kabulü ile birleşen davanın reddi ve asıl davanın kısmen kabul, kısmen ret edilmesi nedeniyle erkek yararına vekâlet ücreti takdir edilmemesinin hatalı olduğu belirtilerek; her iki dava ve fer'îleri yönünden kararın bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Asıl dava ortak çocukla baba arasında kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesi, birleşen dava ise ortak çocuğun velâyetinin değiştirilmesi istemine ilişkin olup uyuşmazlık konusu ortak çocuk ile baba arasında tesis edilen kişisel ilişkinin usule, yasaya ve çocuğun üstün menfaatine uygun olup olmadığı, asıl davanın kısmen reddi nedeniyle davalı-davacı baba yararına vekâlet ücreti gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 323 üncü maddesi, 324 üncü maddesinin birinci fıkrası; Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme'nin 3 üncü 12 nci maddesi; Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi'nin 1 inci, 3 üncü ve 6 ncı maddesi; 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu'nun 4 üncü maddesinin (b) bendi; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun'un (6100 sayılı Kanun) 323 üncü maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 370 inci maddesi ile 371 inci maddesi; Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerinin temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalı-davacı erkek vekilinin velâyetin değiştirilmesi davası yönünden temyiz dilekçesinin REDDİNE,
2.Taraf vekillerinin diğer hususlara yönelik temyizinin incelenmesine gelince;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.