"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/217 E., 2023/540 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Denizli 3. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2020/670 E., 2021/291 K.
Taraflar arasındaki yargılamanın yenilenmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; tarafların 2015/722 Esas 2016/869 Karar 22.11.2016 tarihli kararıyla boşanmasına karar verildiğini, ancak birlikte yaşamaya devam ettiklerini, erkeğin 14.12.2019 tarihinde ortak konutta vefat ettiğini, davacı ...'ın erkeğin vefat ettiği tarihten sonra boşandıklarını öğrendiğini, mahkemece çıkarılan tebligatların hiçbirisinden kadının haberinin olmadığını, erkeğin yasaya ve dolayısıyla yargıya karşı açıkca hile uyguladığını ve yetkili mercileri yanılttığını, hileli davrandığını belirterek, yargılanmanın yenilenmesi istemlerinin kabul edilerek mahkemece verilen 2015/722 Esas 2016/869 Karar sayılı kararın ortadan kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Mirasçılar cevap dilekçesinde özetle; yargılamanın yenilenmesini isteyen kadının boşanmadan haberinin olmadığını, mağdur olduğunu, tüm bu nedenlerle davacı tarafın yargılamanın yenilenmesi isteminin kabul edilerek Denizli 3. Aile Mahkemesinin 2015/722 Esas 2016/869 Karar sayılı kararının ortadan kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; her ne kadar davacı kadın yargılamanın yenilenmesini talep etmiş ise de; müteveffanın hilesini ispatlayan bir delilin bulunmadığı, dinlenen tanıkların bu hususta hiçbir bilgilerinin olmadığı ve mahkemenin 2015/722 Esas sayılı dosyasında yapılan tebligatların usulüne uygun olduğu gerekçesi ile yargılamanın iadesi talebinin reddine karar verilmiştir
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; davanın reddine dair verilen karar yönünden istinaf buşvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmediği gerekçesi ile, usul ve yasaya uygun olan hükme yönelik yerinde bulunmayan istinaf itirazlarının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davanın reddinin usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık somut olayda yargılamanın yenilenmesi şartlarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 33 üncü maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 inci, 371 inci, 374 üncü, 375 inci, 378 inci ve 379 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Dosyanın tetkikinden, erkek tarafından açılan boşanma davasının yapılan yargılaması sonucunda, Denizli 3. Aile Mahkemesi'nin 2015/722 Esas, 2016/869 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne ve tarafların boşanmalarına karar verildiği, kararın 02.03.2017 tarihinde kesinleştirildiği ve kadının ise 05.02.2020 tarihli dilekçesi ile erkeğin ölümünden sonra boşandıklarını öğrendiğini, boşanma davasında kadına yapılan tebligatların usulsüz olduğunu ileri sürerek "yargılamanın iadesi" talebinde bulunduğu, İlk Derece Mahkemesince talebin yargılamanın iadesi davası olarak nitelendirilerek davanın reddedildiği ve kadının istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesince esastan ret kararı verildiği anlaşılmıştır.
2.Hâkim, Türk hukukunu re'sen uygular. Maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hâkime aittir. İşbu yargılamada boşanma davasının davalısı kadın tarafından "boşanma davasında kadına yapılan tebligatların ve boşanma davasının kesinleştirilmesinin usulsüz olduğu" iddia edildiğine göre, kadının talebi "yargılamanın iadesi" olmayıp boşanma davasındaki İlk Derece Mahkemesi kararına karşı yapılan temyiz başvurusu niteliğindedir. İlk Derece Mahkemesince kadının talebinin hukuki nitelendirmesinde hataya düşülerek talebin "yargılamanın iadesi davası" olarak kabul edilip ayrı bir esasa kaydedilerek yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş olup dosyanın esasının kapatılarak kadın vekilinin talebinin boşanma davasındaki temyiz başvurusu kabul edilip bu talep gereğince işlem tesis edilmek üzere kararın bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde yatırana iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,13.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.