"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3143 E., 2022/3391 K.
DAVACILAR : 1....
2. ...
3. ... vekilleri Av. ...
DAVA TARİHİ : 15.12.2021
KARAR : İstinaf başvurusunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 3. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/690 E., 2022/395 K.
Taraflar arasındaki nişanın bozulması nedeniyle hediyelerin geri verilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince kısmen karar verilmesine yer olmadığına, kısmen feragat nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın her iki taraf vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kısmen kaldırılarak bu yönlerden yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacı ... ile davalının 15.01.2021 tarihinde nişanlandıkları, nişan ilişkisinin taraflarca 19.07.2021 tarihinde sona erdirildiği, müvekkillerinin nişan hediyesi olarak karşı tarafa vermiş olduğu ziynet eşyaları, altınlar, takı ve aksesuarlar ile eşyaların müvekkillerine iade edilmemesi üzerine bu davanın açılması gerektiği belirtilerek ... tarafından hediye edilen ... altın hasırı takımı içerisinde yer alan 90,24 gram bilezik, 59,3 gram gerdanlık, 8,52 gram küpe, 6,4 gram yüzük ve 11,2 gram pullu altın zincir, 37 gram altın zincir ve kilit kolye ucu, 14,4 gram normal altın zincir, 12,945 gram gramise altın ile pırlanta safir takım ( pırlanta kolye, küpe, yüzük), ... tarafından hediye edilen pırlanta takım ( kolye, küpe) ayrıca ... tarafından hediye edilen pırlanta tektaş yüzüğün bilirkişice değerleri ve nevi tespit edilerek bu nişan hediyelerinin mümkünse müvekkillerine aynen iadesine aksi takdirde mislen iadesine eğer bu da mümkün değilse bilirkişi raporu sonrası ıslah etme hakları saklı tutulmak üzere şimdilik; ... için 50.000,00 TL, ... için 5.000,00 TL, ... için 50.000,00 TL olmak üzere şimdilik toplam 105.000,00 TL tutarındaki tüm hediyelerin rayiç bedellerinin nişanın bozulma tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davacılara verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; ... hasırının iadesi talep edilmiş ise de dava tarihinden önce iade edilmiş olduğundan bu kısım bakımından davanın konusu bulunmadığı, dava dilekçesinde ... hasır takımı dışındaki altınlar yönünden açılan davayı kabul ettikleri ve aynen iadeyi kabul ettikleri, davacılar tarafından hediyelerin iadesi yönünde müvekkili ve ailesine gelinip teslim alınmaması nedeniyle davanın açılmasına sebebiyet verilmediği, bu nedenle müvekkilinin yargılama giderleri ve vekâlet ücretinden dolayı sorumluluğu bulunmadığı belirtilerek ... hasır takımı yönünden dava tarihinden önce iadesinin gerçekleşmesi nedeniyle davanın reddine, diğer ziynetler yönünden davayı kabul ettiklerinden aynen iadesine, dava açılmasına sebebiyet verilmediğinden kabul edilen kısım yönünden aleyhe yargılama gideri ve vekâlet ücretine hükmedilmemesine, reddedilen kısım yönünden yargılama gideri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı tarafaça ... altın hasır takımı yönünden davadan feragat edildiğinden bu kısım yönünden davanın feragat nedeniyle reddine ve davalı lehine 7.843,65 TL vekâlet ücretine, 1 adet pullu zincir, 1 adet altın zincir ve kilit kolye ucu, 1 adet normal altın zincir, 1 adet gramise altın, 1 adet pırlanta kolye, 1 adet pırlanta küpe , 1 adet pırlanta yüzük, 1 adet pırlanta kolye, 1 adet pırlanta küpe, 1 adet pırlanta tek taş yüzük 18.04.2022 tarihli duruşmada davacı vekiline aynen iade edildiğinden bu talepler yönünden yargılama aşamasında dava konusuz kaldığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına, her ne kadar davalı tarafça ilk celse davacı tarafça feragat edilen kısım dışındaki talepler yönünden dava kabul edilmiş ve duruşma sırasında davacı tarafa aynen iade edilmek suretiyle dava konusuz kalmış ise de; taraflarca bildirilen tanıkların beyanları duyuma dayalı olduğundan beyanlarına itibar edilmeyerek davacı tarafça sunulan mesaj kayıtlarından ve hasır setin önceden davacı tarafa teslim edilmiş olmasından diğer ziynet eşyalarının da dava açılmadan teslim edilebilecekken edilmediği, davanın açılmasına davalı tarafın sebebiyet verdiği kanaatine varıldığından bu talepler yönünden yargılama giderlerinin davalı tarafa yükletilmesine, karar verilmesine yer olmadığına ilişkin karar yönünden hesaplanan 9.490,65 TL vekâlet ücretinin davalıdan alınarak davacılara ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacılar vekili katılma yoluyla istinaf dilekçesinde özetle; ziynetlerin değeri, kabul kararı yerine karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi, yargılama gideri ve vekâlet ücreti yönünden istinaf yoluna başvurmuştur.
2.Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; kabul kararı yerine karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi, yargılama gideri ve vekâlet ücreti yönünden istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, İlk Derece Mahkemesince karar verilmesine yer olmadığına karar verilen ziynet eşyaları yönünden dava açılmasına sebebiyet verdiğinden bahisle davalı aleyhine vekâlet ücretine hükmedilmiş ise de davacı tarafın süresi içerisinde tanık isimlerini bildirmediği için davacı tanık beyanlarının hükme esas alınamayacağı kaldı ki bu tanık beyanlarının görgüye dayalı bilgilerinin de bulunmadığı, dinlenen davalı tanık beyanlarına göre davalının babasının iş yerine takıları almak için aracıların gittiği, davalının babasının takıları aileden birine teslim edeceğine yönelik beyanda bulunduğu, davalının babasının ziynet eşyalarını aileden birine teslim etmek istemesinin makul karşılanması gerektiği, dosyaya sunulan davacı ... ve davalı arasındaki mesaj kaydında davalının ziynet eşyalarını iade etmeyeceğine dair herhangi bir beyanda bulunmadığı bu itibarla davalının ziynet eşyalarını iadeden kaçındığına dair iddianın sübut bulmadığı, yargılama giderinden sorumlu olmamak için davanın kabul ile sonuçlanmasının zorunlu olmadığı da değerlendirildiğinde ziynet eşyalarını iadeden kaçındığı sübut bulmayan, cevap dilekçesi ile açılan davayı kabul eden ve ilk oturumda ziynetleri iade ettiği anlaşılan davalının yargılama gideri ile sorumlu tutulmasının isabetli bulunmadığı gerekçesiyle davalının bu yöne ilişkin istinaf isteminin kabulü ile yargılama aşamasında iade edildiğinden konusuz kalan talepler yönünden karar tarihi itibariyle alınması gerekli harcın davacılardan alınarak hazineye gelir kaydına, davacılar tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, davacılar lehine vekâlet ücreti takdirine yer olmadığına, diğer yönlerden İlk Derece Mahkemesi kararında usule ve esasa ilişkin herhangi bir aykırılığın bulunmadığı, davanın esasıyla ilgili hükme etki edecek tüm delillerin dava dosyası içinde bulunduğu, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, davacıların ... hasır takımına yönelik taleplerinden ön inceleme tutanağı imzalanmadan önce feragat ettikleri değerlendirildiğinde feragat edilen ziynet eşyaları yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 6 ncı maddesi gereği davalı lehine vekâlet ücretine hükmedilmesinde herhangi bir isabetsizliğin bulunmadığı, davalı tarafça iadesi kabul edilen ziynet eşyalarının ilk duruşmada davacılara teslim edilerek davanın kabul ile değil konusuz kalma ile sonuçlanmasına tarafların sebebiyet verdiği bu nedenle inceleme konusu kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından davacıların tüm, davalının diğer istinaf istemlerinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; davaya konu ziynetler yönünden alınan bilirkişi raporuna itirazlarının dikkate alınmadığını, dava dilekçesindeki tüm talepleri yönünden davalının dava açılmasına sebebiyet verdiğini, davacılar lehine ayrı ayrı vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davacılar üzerinde bırakılmasının ve müvekkilleri lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin hatalı olduğunu ileri sürerek yargılama giderleri ve vekâlet ücreti yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, nişanın bozulması nedeniyle hediyelerin geri verilmesi davasında yargılama giderleri ve vekâlet ücretine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 312, 323, 326 ncı maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, Avukatlık 2022 yılı Asgari Ücret Tarifesinin 6 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacılar vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Somut uyuşmazlıkta, davacılar vekili dava dilekçesinde talep ettiği ... altın hasırı takımı talebinden cevaba cevap dilekçesiyle feragat etmiş, İlk Derece Mahkemesince bu talebinin feragat nedeniyle reddine karar verilmiş ve davalı lehine vekâlet ücretine hükmedilmiştir. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 6 ncı maddesinde " Anlaşmazlık, davanın konusuz kalması, feragat, kabul, sulh veya herhangi bir nedenle; ön inceleme tutanağı imzalanıncaya kadar giderilirse, bu Tarife hükümleriyle belirlenen ücretlerin yarısına, ön inceleme tutanağı imzalandıktan sonra giderilirse tamamına hükmolunur." düzenlemesi yer almakta olup davalı yararına yürürlükteki tarifenin 6 ncı maddesi gereğince yarı oranında vekâlet ücretine hükmolunması gerekirken vekâlet ücretinin yazılı şekilde tamamına hükmolunması isabetsiz olup, bozmayı gerektirmiştir.
3.Davacılar vekilinin diğer hediyeler yönünden vekâlet ücreti ve yargılama giderlerine yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
6100 sayılı Kanun'un 326 ncı maddesi uyarınca yargılama giderleri, kural olarak, davada haksız çıkan yani aleyhine hüküm verilen tarafa yükletilir. Ancak feragat veya kabul beyanında bulunan taraf, davada aleyhine hüküm verilmiş gibi yargılama giderlerini ödemeye mahkum edilir. Feragat ve kabul talep sonucunun sadece bir kısmına ilişkin ise, yargılama giderlerine mahkumiyet ona göre belirlenir. İlk oturumda davayı kabul eden davalı, hal ve durumu ile aleyhine dava açılmasına sebebiyet vermiş ise, bu hükümden yararlanamaz. Bu halde davalı davayı kaybetmiş gibi yargılama giderlerini ödemekle yükümlü olur. Davayı kazanan taraf davasını bir vekil vasıtası ile takip etmiş ise, haksız çıkan taraf yargılama gideri olarak vekâlet ücretine de mahkûm edilir. Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin Davanın konusuz kalması, feragat, kabul ve sulhte ücret başlıklı, 6100 sayılı Kanun'daki hükümlere paralel düzenleme içeren 6 ncı maddesinde de; anlaşmazlığın, delillerin toplanmasına ilişkin ara kararı gereğinin yerine getirilmesinden önce, davanın konusuz kalması, feragat, kabul ve sulh nedenleriyle giderilirse, tarife hükümleriyle belirlenen ücretlerin yarısına, karar gereğinin yerine getirilmesinden sonra giderilmesi halinde ise tamamına hükmolunacağı düzenlenmiştir. Somut uyuşmazlıkta, feragat edilen ... hasır burma dışındaki nişan hediyeleri davalı tarafından dava açıldıktan sonra iade edilmiş olup, konusuz kalan talep hakkında karar verilmesine yer olmadığı kararı verilmiştir. O halde, iade edilen bu talepler yönünden davacının haklı çıktığı gözetilerek yargılama giderlerine hükmedilmesi gerekirken, tüm yargılama giderlerinin davacılar üzerinde bırakılması hatalı olduğu gibi yine kabul edilen tutara göre kendisini vekille temsil ettiren davacılar yararına vekâlet ücretine hükmedilmemesi de doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının yukarıda (1) numaralı paragrafta açıklandığı üzere REDDİNE,
2. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda (2) ve (3) numaralı paragraflarda açıklandığı üzere vekâlet ücreti ve yargılama giderleri yönlerinden davacılar yararına BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgililere iadesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
29.03.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.