"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Çocuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/257 E., 2018/54 K.
KARAR DÜZELTME İSTEYEN : Davacı vekili
Taraflar arasındaki ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Davacı vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Sulh Hukuk Mahkemesinin 1984/751 Esas 1984/674 Karar sayılı ilamı ile 11 yaşındayken devletin koruması altına alındığını, ... Yetiştirme Yurduna yerleştirildiğini, koruma kararının alındığı 22.04.1984 tarihinden kararın kaldırıldığı 18.05.1989 tarihine kadar geçen beş yıllık süre zarfında devletin bakım ve koruması altında kaldığını, davacı hakkındaki koruma kararının, korunmakta olduğu yetiştirme yurdundan annesi ... ...'ın ikinci eşinin çocuğun her türlü maddî ve manevî ihtiyacını karşılayacağının belirtildiği ileri sürerek koruma kararının kaldırılmasını istediği gerekçesiyle ... Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 18.05.1989 tarih ve 1989/404 Esas, 453 Karar sayılı kararı ile kaldırıldığını, kaldırma kararının çok acele alındığını, davacının okumadığını, bu nedenle yurt tarafından işçi grubuna dahil edilerek otobüs garında muavinlik yapmak üzere bu mesleği öğrenmesi için sorumlu öğretmenleri tarafından bırakılıp akşamları da yurda geri döndüğünü, davacının nerede çalıştığını bilmelerine rağmen annesini ısrarla arayarak oğlunuzdan haber alamıyoruz bize dilekçe vermeniz gerekiyor şeklinde kurum çalışanlarının isteği üzerine dilekçe yazdırıldığını, davacının ne kurumda kaldığını da daha sonraki yıllar boyunca annesiyle görüşmediğini, 25 senedir küs olduğunu, kurumun kötü niyetli olarak ergin olmadan sorumluluktan kurtulmak amacıyla bahsedilen durum nedeniyle, küçüğün haberi olmaksızın, hukuka aykırı olarak korunma kararının kaldırıldığını belirtilerek ergin olduğu tarihe kadar kurumun korumasında kaldığının, ergin oluncaya kadar devletin koruması altında olmanın sağladığı devlet memuru olabilme hakkını kullanabilmesi için gerekli belgeyi alma hakkının bulunduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; iddiaların asılsız olduğunu, ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 1989/404 Esas, 459 Karar sayılı kararı ile koruma kararının daha önce yetiştirme yurduna yerleştirilmiş olan ...'ın annesi ... ...'ın verdiği dilekçe ile ekonomik problemi kalmadığını ikinci evliliğini yaptığı ve ikinci eşinin çocuğun bakımında bir olumsuz yaklaşımı olmadığını, çocuğun her türlü maddî ve manevî ihtiyacını giderebileceğini ileri sürerek koruma kararının kaldırılmasını istediğini bunun üzerine koruma kararının kaldırıldığını, davacı ergin olmadan önce haklı nedenlerle kaldırıldığını, 2828 sayılı Kanun’un 24 ünca maddesi gereğince davacının korunma kararının ergin olmadan önce Mahkemece kaldırıldığını, ilgilinin 3413 sayılı Kanundan kaynaklanan haklardan yararlanmaması yönünde davalı İdarece yapılan işlemin hukuka uygun olduğunu ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
... Aile Mahkeme’sinin 07.04.2015 tarih, 2014/738 Esas, 2015/239 Karar sayılı kararı ile ... Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 1984/751-674 Esas-Karar sayılı kararı ile devletin koruması altına alındığı, ... Yetiştirme Yurdu tarafından davacının annesine hitaben yazılan yazı ile çocuğu ...'ın izinsiz yurttan ayrıldığından en kısa zamanda Yurt Müdürlüğüne müracaat etmesinin belirtildiği, annenin 13.03.1989 tarihli dilekçesi ile oğlu ...'a bakabileceğinden yanına almak istediğini belirtir dilekçe ile yanına almak istediğini belirttiği, ...'ın koruma altındayken ... Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 18.05.1989 tarih 1989/404-459 Esas-Karar sayılı kararı ile 18 yaşını doldurmasına birkaç ay kala koruma kararının kaldırıldığı, dinlenen tanık anlatımları ile davacı ...'ın iş öğrenmek üzere yurt tarafından ...'da garajda çalışmaya başladığı, yurda gidip geldiği, daha sonra da... isimli kişinin yanında kaldığı, her ne kadar dosyada annesinin maddî durumum iyi olduğundan çocuğu yanıma almak istiyorum beyanlı dilekçesi bulunsa da annenin ...i teslim almadığı, ...in annesinin yanında hiç kalmadığı, ...in kendisinin haberi olmadan koruma kararının kaldırıldığı, ...in daha sonra da garajda çalışmaya devam ettiği gerekçesi ile davanın kabulüne, ergin olduğu tarihe kadar kurum korumasında kaldığının tespitine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. ... Aile Mahkemesi’nin (III) numaralı paragrafta belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili hükmün tümü yönünden temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 21.01.2016 tarih, 2015/5601 Esas, 2016/1115 Karar sayılı kararı ile davacının 2828 sayılı Kanun uyarınca koruma altına alınarak yetiştirme yurduna yerleştirildiğini belirterek ergin oluncaya kadar yetiştirme yurdunda kaldığının tespitini talep ettiği, davanın Aile Mahkemesince karara bağlandığı, 2828 sayılı Kanun uyarınca çıkarılan Korunmaya Muhtaç Çocukların İşe Yerleştirilmesine İlişkin Tüzüğün 7 nci maddesi gereğince bu tespitin bir mahkeme kararı ile olabileceği, mahkemelerin görevi kamu düzeni ile ilgili olduğu, mahkemece, yargılamanın her aşamasında kendiliğinden dikkate alınması gerektiği, 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu’nun (5395 sayılı Kanun) 26 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında mahkemeler ve çocuk hakiminin bu Kanun ve diğer kanunlarda yer alan tedbir kararlarını almakla görevli olduğu çocuk mahkemeleri ile çocuk ağır ceza mahkemelerinin ve gerektiğinde çocuk hakiminin bu kanunda yazılı koruyucu ve destekleyici tedbirlerle ilgili olarak da karar vermeye görevli olduğu belirtilmiştir. ... da çocuk mahkemesi bulunmaktadır. Bu durumda tesbit kararının çocuk mahkemesinde verilmesi gerektiğinden, Mahkemece görevsizlik kararı verilmesi gerektiği gerekçesi ile kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
1.... Aile Mahkemesi’nin 24.05.2016 tarih, 2016/212 Esas, 2016/355 Karar sayılı kararı ile bozma ilamına uyularak Mahkemenin görevsizliğine, dosyanın ... Çocuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş karar verilmiştir.
2.... Çocuk Mahkemesinin yukarıda başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının 16.02.1973 doğumlu olup, babası Nazım Savaş'ın 05.01.1983 yılında vefatından sonra davacının annesinin de istediği üzerine hazırlanan sosyal inceleme raporuna göre ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 1984/751 Esas, 1984/674 Karar sayılı kararı ile devletin koruması altına alındığı, ... Yetiştirme yurdu tarafından davacının annesine hitaben yazılan yazı ile çocuğu ...'ın izinsiz yurttan ayrıldığından en kısa zamanda yurt müdürlüğüne müracaat etmesinin belirtildiği, annenin 13.03.1989 tarihli dilekçesi ile oğlu ...'a bakabileceğinden yanına almak istediğini belirttiği, ...'ın koruma altındayken ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 18.05.1989 tarih 1989/404 Esas, 1989/459 Karar sayılı kararı ile 18 yaşını doldurmasına birkaç ay kala koruma kararının kaldırıldığı, dinlenen tanık anlatımları ile davacı ...'ın iş öğrenmek üzere yurt tarafından ... garajda çalışmaya başladığı, yurda gidip geldiği, daha sonra da... isimli kişinin yanında kaldığı, her ne kadar dosyada annesinin maddî durumum iyi olduğundan çocuğu yanıma almak istiyorum beyanlı dilekçesi bulunsa da annenin ...i teslim almadığı, ...in annesinin yanında hiç kalmadığı, ...in kendisinin haberi olmadan koruma kararının kaldırıldığı, ...in daha sonra da garajda çalışmaya devam ettiği, davacının 18 yaşını doldurana kadar kurum korumasında kaldığı tanık anlatımları ile de sabit olduğu gerekçesi ile davanın kabulü ile, davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespitine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 11.05.2023 tarihli ve 2023/3072 Esas, 2023/2365 Karar sayılı kararıyla, davacı tarafından ergin olmadan önce kurumdan ayrıldığına dair kendi beyanın aksinin ispatı için tanık dinletilmesi doğru olmadığı gibi dinlenilen tanık beyanlarından da davacının otogarda yatıp kalktığı anlaşıldığı, davacının kendi beyanı ile tanıkların bunu doğrular nitelikteki beyanları karşısında davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesinin doğru olmadığından bahisle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
V. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davacı vekili; davacının koruma kararının kaldırılmasına karar verilen dosyanın kesinleşmediğini, bozmanın hatalı olduğunu belirterek Mahkeme kararının onanmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tarafından açılan ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespiti davasında davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumla ilişkisinin devam edip etmediği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 440 ıncı maddesi. 2828 sayılı Kanun’un 22 nci maddesi. 5395 sayılı Kanun'un 7 nci maddesinin altıncı fıkrası, 26 ncı maddesi. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 16.01.2013 tarih ve 2012/2 - 563 E - 2013/69 K sayılı kararı
3. Değerlendirme
1.Yargıtay kararının düzeltilmesi 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Mahkemece verilen karar, Dairemizce yasal ve hukuki dayanakları gösterilmek suretiyle bozulmuş olup, karar düzeltme istemi 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesindeki nedenlerden hiçbirisine dayanmamaktadır. Bu nedenle yerinde olmayan istemin reddi gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Karar düzeltme talebinin REDDİNE,
1086 sayılı Kanun 442/son ve 4421 sayılı Kanunun 2 ve 4/b-1 maddeleri delaletiyle takdiren 1.470,00 TL para cezasının düzeltme isteyenden tahsiline,
23.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.