"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/890 E., 2023/1147 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü yeniden esas hakkında hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : Sakarya 1. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2018/160 E., 2022/126 K.
Taraflar arasındaki karşılıklı boşanma ve ziynet alacağı davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince konusuz kalan boşanma davaları hakkında karar verilmesine yer olmadığına, erkeğin kusurlu olduğunun tespitine, kadının ziynet alacağı davasının kısmen kabulü ile kısmen reddine karar verilmiştir.
Kararın erkek vekili ve kadın mirasçıları vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün ilgili bölümlerini kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı erkek vekili ve kadın mirasçıları vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı-davalı erkek vekili dava ve karşı dava dilekçesinde özetle; kadının alzhemır hastalığına yakalandığını, tedavisi için her türlü imkanı sağladığını fakat doktorların iyileşemeyeceğini söylediğini iddia ederek; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 165 inci maddesi gereği boşanmalarına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kadın vasisi vekili davaya cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; kadının hastalandıktan sonra üzerinde sadece geceliği ile ablası Tülay'ın yanına bırakarak terk ettiğini, bakım ve tedavisi ile ilgilenmediğini, sadakat yükümlülüğünü ihlal ettiğini iddia ederek; tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası gereği boşanmalarına karar verilmesini, kadın yararına aylık 1.000,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakası ile 30.000,00 maddî ve 75.000,00 maddî tazminata, dava dilekçesinde tek tek sayılan ziynet altınlarının ve ev eşyalarının aynen iadesine hükmedilmesini talep ve dava etmiş ise de dava devam ederken 20.02.2021 tarihinde vefat ettiği, mirasçılarının vekili müvekkillerinin murisinin davaya devam ederken vefat ettiğini, müvekkillerinin davacının alt soyu olduğunu, iş bu nedenle müvekkillerinin murisin açmış olduğu davaya devam etmek üzere başvurduklarını, iş bu istemlerinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; kadının 20.02.2021 tarihinde vefat ettiği, evliliğin ölümle sona ermesi nedeniyle boşanma davalarının konusuz kaldığı, karşı davada kusur tespiti yönünden dinlenen tanık beyanları ve dosya kapsamınca erkeğin eşinin rahatsızlığı, bakımı ve tedavisi ile ilgilenmediği, maddî olarak ihtiyaçlarını karşılamadığı ve sadakat yükümlülüğünü ihlal ettiği, erkek eşin kusurlu olduğu, kadına atfı kabil bir kusurun ispatlanamadığı, ziynet eşyalarına yönelik ise; müteveffa kadının iddialarını uygun ispat vasıtaları ile ispat ettiği, tanık beyanlarının iddiaları tevsik ettiği, söz konusu ziynetlerin iade edildiğini ilişkin karşı tarafça delil sunulmadığı gerekçesiyle evlilik ölümle sona erdiğinden boşanma hakkında karar verilmesine yer olmadığına, erkek kusurlu olduğunun tespitine, kadının boşanmanın fer'î talepleri hakkında karar verilmesine yer olmadığına, kadına özgü olan ve kadına takılan ziynet eşyası talebinin kısmen kabulü ile; 1 adet 14 ayar set takım (ortalama 35 gram) bedeli 3.080 TL, 1 adet 22 ayar bilezik (ortalama 35 gram) bedeli 5.145 TL, 1 adet 22 ayar bilezik (ortalama 10 gram) bedeli 1.470 TL, 1 adet 22 ayar bilezik (ortalama 15 gram) bedeli 2.205 TL, 1 adet 14 ayar künye (10 gram) bedeli 880 TL, 14 ayar kelepçe bilezik (16 gram) bedeli 1.410 TL, 1 adet 14 ayar tektaş yüzük (ortalama 2.5 gram) bedeli 220 TL, 1 adet 14 ayar alyans (ortalama 2.5 gram) bedeli 220 TL, 15 adet çeyrek altın (geline takılan) bedeli 15x255=3.825 TL ve nakit para (geline takılan) 420 TL'nin aynen iadesine, bu mümkün olmadığı taktirde 18.875,00 TL'nin kadına ödenmesine, kadın mirasçılarının ev eşyalarının iadesi talebini takip etmeyeceklerinden bu hususta karar verilmesine yer olmadığına ve boşanmanın boşanmanın fer'î niteliğindeki maddî ve manevi tazminat talepleri de vefat ile konusuz kaldığından bu hususlarda ada karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı- davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; ziynet eşyalarının kadının hastahane masrafları için kullanıldığını, özel işler için kullanılmadığını beyan ederek; kabul edilen ziynet eşyaları ve kusur belirlemesi yönünden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri karar verilmesini talep etmiştir
2.Davalı-davacı kadın mirasçıları vekili istinaf dilekçesinde özetle; Mahkemece ziynet eşyalarının kısmen kabul edildiği yönünde hüküm kurulduğunu ancak reddedilen kısım ve gerekçesinin kararda yazılı olmadığını, hüküm altına alınmayan ve düğünde damada takıldığı tespit edilen 5 adet çeyrek altın ile 100,00 TL'nin'de kabulüne karar verilmesi yönünden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri karar verilmesini talep etmiştir
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; boşanma davaları yönünden verilen karar gerekçesinin doğru olduğu, kanunun olaya uygulanmasında hata edilmediği, İlk Derece Mahkemesinin, davanın kabulüne yönelik kararında usule ve esasa ilişkin herhangi bir aykırılığın bulunmadığı, ancak ziynet alacağı davası yönünden kadının (mirasçılarının) aynen tazmini yanında terditli olarak bedel istekleri bulunmadığı halde aynen tazminin gerçekleşmemesi halinde bedelinin ödenmesine de karar verilildiği, ziynet eşyalarının kısmen kabul edilmesine rağmen reddedilen kısım üzerinden erkek vekili yararına vekâlet ücreti takdir edilmemesinin hatalı olduğu gerekçesiyle erkek eşin ziynet alacağı davasında kısmi redde bağlı olarak vekâlet ücreti yönünden istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararın ilgili bentlerinin kaldırılmasına ve yeniden esas hakkında hüküm tesisine 1 adet 14 Ayar Set Takım ortalama 35 gram (bedeli 3.080 TL), 1 adet 22 Ayar Bilezik ortalama 35 gram (bedeli 5.145 TL), 1 adet 22 ayar bilezik ortalama 10 gram (bedeli 1.470 TL), 1 adet 22 ayar bilezik ortalama 15 gram (bedeli 2.205 TL), 1 adet 14 ayar künye 10 gram (bedeli 880 TL), 14 Ayar Kelepçe Bilezik 16 gram (bedeli 1.410 TL), 1 adet 14 ayar tektaş yüzük ortalama 2.5 gram (bedeli 220 TL), 1 Adet 14 ayar alyans ortalama 2.5 gram (bedeli 220 TL), 15 adet çeyrek altın (geline takılan) (bedeli 15x55=3.825 TL) ve nakit para (geline takılan) 420 TL'nin aynen iadesine, davacı- davalı erkek yargılama sırasında kendisini vekille temsil ettirdiğinden reddedilen miktar yönünden 1.375.00 TL vekâlet ücretine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde erkek vekili ve kadın mirasçıları vekili temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı-davalı erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; altınların özel işleri için kullanılmadığını, hastahane masrafları için bozdurulduğunu belirterek kabul edilen ziynet alacağı davası yönünden kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı-davacı kadın mirasçıları vekili temyiz dilekçesinde özetle; "davacı-davalı ...’in miras bırakan ...’in kanuni mirasçısı olamayacağının tespitine" karar verilmesi gerektiği, ...'in de kusurlu olduğu ibaresinin yanlış olduğu belirtilerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı erkek tarafından açılan boşanma davasında erkeğin ölümü nedeniyle boşanma davası konusuz kalmış olup kusur tespiti olarak devam eden davada sağ kalan eşin mirasçısı olamayacağının tespiti yönünden karar verilmesi gerekip gerekmediği, kabul edilen ziynet eşyalarının kabulünün doğru olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun’un 6 ncı maddesi, 181 inci maddenin ikinci fıkrası, 220 nci, 222 nci ve 226 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.