"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/993 E., 2022/2207 K.
DAVA TARİHİ : 01.11.2018
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Karabük Aile Mahkemesi
SAYISI : 2022/93 E., 2022/245 K.
Taraflar arasındaki tanıma ve tenfiz davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir. Kararın davacı kadın vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile hükmün kaldırılarak dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı erkek vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile hükmün kaldırılarak dosyanın yeniden İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı erkek vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı erkek vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı kadın vekili dava dilekçesinde özetle; tarafların 1989 yılında evlendiğini, bu evliliklerinden ortak çocukları olduğunu, Gelderland Mahkemesi tarafından 24.05.2017 tarihinde boşanmalarına karar verildiğini, Arnhem-Leeuwarden mahkemesi tarafından istinaf incelemesi yapıldığını ve yabancı mahkeme kararının 17.05.2018 tarihinde kesinleştiğini belirterek yabancı mahkeme kararının tanınmasına ve tenfizine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı erkek cevap dilekçesinde özetle; davanın yetkili mahkemede açılmadığını, iş bu dava ile ilgili yargılama yapmakla görevli ve yetkili mahkemenin Karabük Aile Mahkemesi olduğunu ve yetkisizlik kararı verilmesi gerektiğini, yabancı mahkeme kararına boşanma hükmü yönünden bir itirazı olmadığını, ancak gerek davacı kadın yararına gerekse ortak çocuk yararına hükmedilen nafakaların miktarlarının Türkiye şartlarına göre çok yüksek olduğunu, yabancı mahkeme kararının nafakalar yönünden tanınması ve tenfizi isteminin reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek yabancı mahkeme kararında boşanma yönünden verilen hükmün tanınması ve tenfizi yönündeki talebin kabulü ile davacı kadın ve ortak çocuk yararına hükmedilen nafakalar yönündeki tanıma ve tenfiz talebinin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
1.Dava, Ulukışla Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesine hitaben açılmış ve Ulukışla Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesine tevzi edilmiş, Ulukışla Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesinin 2018/179 Esas, 2019/14 Karar sayılı kararıyla davanın yetkisiz mahkemede açılmış olası nedeniyle dava şartı bulunmadığınından davanın usulden reddine karar verilmiş ve dosya Karabük Aile Mahkemesine gönderilmiştir.
2.İlk Derece Mahkemesinin 22.10.2019 tarih ve 2019/183 Esas, 2019/516 Karar sayılı kararı ile tarafların Gelderland Mahkemesi Aile Hukuku Ekibi Arnhem Mevkisi dava verileri C/05/315794/ES RK 17-77 karar tarihi 24.05.2017 olan kararı ile boşandıkları, Arnhem-Leeuwarden İstinaf Mahkemesinin 200.221.893 dava numarası ile davanın istinaf edildiği, kararın 17.05.2018 tarihinde kesinleştiği, yabancı mahkeme kararının onaylı örneğinin ve tercümesinin bulunduğu ve 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un (5718 sayılı Kanun) 54 üncü ve 58 ... maddeleri gereği aranan şartlara uygun olduğu, her ne kadar yabancı mahkeme kararında davacı kadın ve ortak çocuk yararına nafakaya hükmedilmişse de nafaka tutarının Türk Lirası karşısındaki değerinin Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik şartlar da dikkate alındığında çok yüksek olduğu ve davalı erkeğin Türkiye’ye yerleştiği ve Türkiye'de çalışmaya başladığı, nafaka miktarlarını ödemekte güçlük çekeceği, bu davanın, davacı kadının nafaka davası açma hakkına herhangi bir kısıtlama getirmediği dikkate alınarak yabancı mahkeme kararının 5718 sayılı Kanunu'nun 56 ıncı maddesi uyarınca kısmen tanınmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Birinci Gönderme Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı kadın vekili tarafından yabancı mahkeme kararının kısmen tanınmasına ve tenfizine karar verilmesi yönünden istinaf başvurusunda bulunulması üzerine; Bölge Adliye Mahkemesinin 21.09.2020 tarih ve 2020/521 Esas, 2020/1452 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesi tarafından tefhim edilen hüküm ile gerekçeli karar arasında çelişki yaratıldığı ve İlk Derece Mahkemesince 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun(6100 sayılı Kanun) 294 üncü ve 297 ... maddeleri ile l0.4.l992 günlü ve 7/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında gösterildiği şekilde hüküm verilmesi gerektiği, kabulü göre de; tenfiz hâkiminin yabancı mahkeme kararını maddî hukuk bakımından doğruluğunu inceleme ve değerlendirme yetkisinin olmadığı, bu yasak çerçevesinde, tenfiz hakiminin yabancı mahkeme kararında mevcut olan bir gerekçeyi inceleyip değerlendirmesinin de söz konusu olamayacağı gibi verilen hükmü değiştiremeyeceği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve gerekçeye uygun şekilde karar vermek üzere dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin İkinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 21.01.2021 tarih ve 2020/466 Esas, 2021/43 Karar sayılı kararı ile Gelderland Mahkemesi Aile Hukuku Ekibi ARNHEM mevkisi dava verileri C/05/315794/ES RK 17-77 karar tarihi 24.05.2017 tarihli kararının onaylı örneğinin ve tercümesinin bulunduğu, apostil şerhinin sunulduğu, tanıma istenen mahkeme kararının 5718 sayılı Kanunu'nun 54 üncü ve 58 ... maddelerinde aranan şartlara uygun olduğu belirtilerek yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfizine karar verilmiştir.
D. Bölge Adliye Mahkemesinin İkinci Gönderme Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı erkek vekili tarafından hükmen tamamı yönünden istinaf başvurusunda bulunulması üzerine; Bölge Adliye Mahkemesinin 27.12.2021 tarih ve 2021/913 Esas, 2021/2370 Karar sayılı kararı ile davacı kadın vekiline, dava dilekçesindeki talep sonucu kapsamında gerek Gelderland İlk Derece Mahkemesince verilen boşanma kararının kesinleşme tarihini gösteren gerekse Arnhem-Leeuwarden İstinaf Mahkemesince, Gelderland İlk Derece Mahkemesince kadın ve ortak çocuk yararına verilen nafakaların istinaf edilmesi sonucu verilen bozma kararı sonrasında yeniden tesis edilen nafakalara ilişkin hükümlerin kesinleşme tarihlerini gösteren usulüne uygun onaylı sureti ve onaylı tercümelerini sunmak üzere makul bir süre verilmesi, belirtilen dava şartının gerçekleşmesi halinde talep kapsamında Gelderland İlk Derece Mahkemesi ve Arnhem-Leeuwarden İstinaf Mahkemesi kararlarının kesinleşen yönleri ile ilgili değerlendirilme yapılarak bir karar verilmesi, talep kapsamında nafaka hükümleri yönünden tenfize karar verilmesi halinde icra edilebilir nitelikte nafaka alacaklısı, nafaka borçlusu ve nafaka miktarının hükümde açıkça gösterilmesi gerektiği belirtilerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve gerekçeye uygun şekilde karar vermek üzere dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
E.İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 5718 sayılı Kanunu'nun 53 üncü maddesi ve 58 ... maddesi hükümlerine göre tanınma şartlarını taşıyan yabancı mahkeme ilamının tanınmasına ve nafakaya ilişkin hükümlerin tenfizine yönelik davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına dair Gelderland Mahkemesi Aile Hukuku Ekibi ARNHEM mevkisi dava verileri C/05/315794/ES RK 17-77 karar tarihi 24.05.2017 tarihli kararının istinaf edilmesi neticesinde verilen 13.02.2018 karar tarihli Arnhem-Leeuwarden İstinaf Mahkemesinin (dava numarası:200.221.893 Gelderland Mahkemesi dava numarası:315794) 13.02.2018 kesinleşme tarihli kararın tanınmasına, 13.02.2018 karar tarihli Arnhem-Leeuwarden İstinaf Mahkemesinin (dava numarası:200.221.893 Gelderland Mahkemesi dava numarası:315794) 13.02.2018 kesinleşme tarihli kararı ile davacı kadın yararına hükmedilen 3.555,00 Euro yoksulluk nafakasının kararın nüfus siciline tescil edildiği tarih olan 16.02.2018 tarihinden itibaren davalıdan alınarak davacıya verilmesine, yoksulluk nafakası kararının bu şekilde tenfizine,13/02/2018 karar tarihli Arnhem-Leeuwarden İstinaf Mahkemesinin(dava numarası:200.221.893 Gelderland Mahkemesi dava numarası:315794) 13.02.2018 kesinleşme tarihli kararı ile ortak çocuk Atay ... lehine hükmedilen 869,00 Euro çocuk (iştirak) nafakasının kararın nüfus siciline tescil edildiği tarih olan 16.02.2018 tarihinden itibaren başlayarak çocuğun ergin olduğu 14.04.2021 tarihine kadar geçerli olmak üzere davalıdan alınarak davacıya verilmesine, çocuk (iştirak) nafakası kararının bu şekilde tenfizine karar verilmiştir.
V. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı erkek vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; yabancı mahkeme kararından nafaka miktarlarının çok yüksek belirlendiği, erkeğin nafaka miktarlarını ödeyecek maddî durumu olmadığı, İlk Derece Mahkemesi tarafından verilen kararda nafakanın, yabancı mahkeme kararının kesinleşme tarihi olan 13.02.2018 tarihinden itibaren erkekten tahsiline karar verildiği bu kararın hatalı olduğu, yabancı mahkeme kararı ile hükmedilen nafaka miktarları yönünden açıkça kamu düzenine aykırılık bulunduğu, yabancı mahkeme kararının kısmen tanınmasına ve tenfizine karar verilmesi gerektiği belirtilerek yabancı mahkeme kararının nafaka hükümleri yönünden tanınmasına ve tenfizi karar verilmesi yönünden istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava dosyası içeriğine, dosyadaki yazılara göre İlk Derece Mahkemesi kararında usule ve esasa ilişkin herhangi bir aykırılığın bulunmadığı, davanın esasıyla ilgili hükme etki edecek tüm delillerin dava dosyası içinde bulunduğu, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği inceleme konusu kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davalı erkek vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı erkek vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı erkek vekili; istinaf başvurusunun reddi kararının hatalı olduğunu belirterek istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçelerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının nafaka hükümlerinin tanınması ve tenfizi kararı yönünden bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; yabancı mahkeme kararının nafaka hükümleri yönünden tanıma ve tenfiz şartlarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
5718 sayılı Kanun'un 50 nci, 52 nci, 54 üncü, 56 ncı maddesi ve 58 ... maddeleri; 6100 sayılı Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 370 ... maddesi, 371 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı erkek vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Dava, yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfizine ilişkindir. İlk Derece Mahkemesince davanın kabulü ile yabancı mahkeme kararının tanınmasına ve tenfizine karar verilmiş ancak yabancı mahkeme ilamında yer almayan düzenlemelere yer verilerek yeniden hüküm kurulmuştur. Yabancı mahkemece verilen kararının tanıma ve tenfizi isteğine ilişkin davalarda, koşulların varlığı halinde kararın tanınmasına ve tenfizine karar verilmekle yetinilir. Açıklanan sebeple yazılı şekilde hüküm kurulması ... bulunmamıştır.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 ... maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesinin esastan ret kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı erkek vekilinin davanın kabulüne ilişkin temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davalı erkek vekilinin temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının 1, 2 ve 3 numaralı bentlerinin karardan tamamen çıkartılarak yerine "Açılan davanın KABULÜ ile; Niğde İli, Ulukışla İlçesi, Darboğaz Mah/Köy, Cilt No:17, Hane No:53, BSN:42'de nüfusa kayıtlı, Ali ve Fadik kızı, Ulukışla- 01/08/1971 doğumlu, 11579879232 T.C. Kimlik Numaralı davacı ... ile aynı hane BSN: 27'de nüfusa kayıtlı, Mustafa ve Hasibe oğlu, Hüsniye-30/03/1961 doğumlu, 11612878116 T.C. Kimlik Numaralı davalı ...'in boşanmalarına dair Gelderland Mahkemesi Aile Hukuku Ekibi ARNHEM mevkisi dava verileri C/05/315794/ES RK 17-77 karar tarihi 24 Mayıs 2017 tarihli kararının istinaf edilmesi neticesinde verilen 13.02.2018 karar tarihli ARNHEM-LEEUWARDEN İSTİNAF MAHKEMESİNİN (dava numarası:200.221.893 Gelderland Mahkemesi dava numarası:315794) 13/02/2018 kesinleşme tarihli kararının TANINMASINA, nafakaya ilişkin kısımlarının ise TENFİZİNE" ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde yatırana geri verilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.