"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2914 E., 2023/2967 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Alanya 2. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2022/508 E., 2023/329 K.
Taraflar arasındaki tanıma ve tenfiz davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı ile 14.11.2017 tarihinde evlendiklerini, evliliklerinin Almanya Devleti Hannover Asliye Mahkemesi - Aile Mahkemesi'nin 615 F 5485/20 S sayılı, 26.01.2022 tarihli kararı ile boşanmayla sonlandığını, kararın 03.05.2022 tarihinde kesinleştiğini bildirerek ilgili yabancı mahkeme kararlarının Türkiye'de geçerli olması adına tanınması ve tenfizine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; öncelikle yetki itirazında bulunduğunu, yetkili mahkemenin Çifteler mahkemeleri olduğunu, yurtdışında verilen boşanma kararının bilgisi dışında usulsüz tebligatlarla yapılan yargılama sonucunda verilen bir karar olduğunu, bu nedenle kendisi tarafından davacı aleyhine Çifteler Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2022/266 Esas sayılı dosyasından boşanma davası açıldığını, ilgili davanın sonucunun tanıma ve tenfiz davasını mutlak etkileyeceğinden dava sonucunun beklenmesinin gerektiğini bildirerek davanın yetki yönünden ve esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tarafların Hannover Asliye Mahkemesi tarafından boşandıkları ve kararın 03.05.2022 tarihinde kesinleştiği, Apostil şerhli mahkeme kararının yeminli tercüman tarafından Türkçeye tercüme edilmiş noter onaylı halinin dosyaya sunulduğu, Almanya ülkesi ve ülkemiz arasında tenfizi mümkün kılan karşılıklılık esasına ilişkin ikili sözleşme bulunduğu, İlamın Türk Mahkemelerinin münhasır yetkisine giren bir konuda verilmemiş olması, hükmün kamu düzenine açıkça aykırı bulunmaması karşısında 5718 sayılı Milletler Arası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 52 ve devamı maddelerinde düzenlenen tanıma ve tenfiz koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına ilişkin Almanya Hannover Asliye Mahkemesi'nin 615 F 5485/20 S sayılı, 26/01/2022 tarihli, 03.05.2022 kesinleşme tarihli kararının boşanma yönünden tanınması ve tenfizine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; yetkisiz Mahkemde davanın açıldığı, müvekkil Hannover Mahkemelerince dinlenmediği, müvekkile tebligat yapılmadığı, boşandığından ya da ne koşul ve şartlarda boşandığından haberi olmadığı, müvekkilin açmış olduğu boşanma davasının sonucu beklenmeden tanıma/tenfiz kararı verilmesi mümkün olamayacağı ileri sürülerek davanın önce usulden aksi halde esastan reddi gerektiği istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava dosyası içeriğine, dosyadaki yazılara göre İlk Derece Mahkemesi kararında usule ve esasa ilişkin herhangi bir aykırılığın bulunmadığı, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, bu nedenle inceleme konusu kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davalı erkeğin tüm istinaf istemlerinin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf başvuru dilekçesini tekrarla kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, yetkili mahkemede karar verilip verilmediği, açılan davanın yasal şartlarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunu’un 50 ilâ 57 nci maddeleri, 58 ile 59 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
Dava yabancı mahkeme ilamının tanınması ve tenfizi davası olup, davalı süresinde verdiği cevap dilekçesi ile yetki itirazında bulunmuş ise de İlk Derece Mahkemesince davalı tarafından yapılan yapılan yetki itirazı yönünden olumlu olumsuz bir karar verilmediği, davalı tarafından yetki itirazı konusunda da açıkça istinaf itirazında bulunulmasına rağmen Bölge Adliye Mahkemesince de yetki itirazı konusunda bir inceleme yapılmadığı ve gerekçe yazılmadığı anlaşılmaktadır. 6100 sayılı Kanun’un 359 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde bölge adliye mahkemesi kararlarında tarafların ileri sürdüğü istinaf sebeplerinin gösterileceği ve 355 inci maddesinin birinci fıkrasında incelemenin istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı yapılacağı düzenlenmiştir. Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır, ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir. O halde davalı tarafın yetki itirazı yönünden istinaf talebi incelenmeden yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış ve kararın münhasıran bu sebeple bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda paragrafta belirtildiği üzere BOZULMASINA, bozma sebebine göre taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına,
Peşin alınan harcın istek halinde yatırana iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
...