"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/111 E., 2022/767 K.
KARAR : Bozma ilamına uyularak kısmen kabul-kısmen ret
Taraflar arasındaki tapu iptal ve tescil davasından dolayı bozma sonrası yapılan yargılama sonunda, Mahkemece ipoteğin ve hacizlerin kaldırılmasına dair davasının konusuz kalmış olması nedeniyle esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına, dava konusu taşınmazların tapularının iptali ve davalı muris Hayati Kahraman adına tescili ile aile konutu şerhi konulmasına dair davasının reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili ve davalılardan Hamit vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalılardan ...'ın maliki olduğu İstanbul İli,....İlçesi, ...Cad. 8 pafta, 2274 parsel 292 m2 arsa üzerinde oturtulmuş 100/292 arsa paylı zemin kat 2 nolu bağımsız bölüm dükkan vasıflı taşınmaz ile, 25/292 arsa paylı 1 kat 3 nolu bağımsız bölüm olan daire vasıflı taşınmazlar üzerine diğer davalı banka lehine davacının rızası olmadan ipotek tesisi ettirdiğini belirterek davaya konu taşınmazlar üzerinde yer alan ipoteğin kaldırılmasına, karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
2.Davacı vekili ıslah dilekçesi ile; satışının iptali ile ihale alıcısı adına düzenlenen tapu kaydının iptali, davacının eşi ... adına tescili ve taşınmaz kaydına aile konutu şerhi konulması, taşınmaz üzerindeki davalı eşin davalı banka lehine 19.02.2007 tarihli tesis edilmiş olan ipoteğin terkini ve taşınmaz üzerindeki tüm ipotek ve hacizlerin fekkine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle, dava konusu taşınmazın ihalesi yapıldığını, davanın konusuz kaldığını, ipotek tesisinden önce taşınmazın tapu kütüğünde aile konutu şerh, bulunmadığını, davanın kötü niyetli açıldığını belirterek haksız ve hukuka aykırı davanın reddine, karar verilmesini beyan talep etmiştir.
2.Dahili davalı Sarteks Hali Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle, tapu kaydına güvenerek iyi niyetli olarak taşınmazı aldığını, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 15.04.2014 tarih, 2013/562 Esas, 2014/227 Karar sayılı kararı ile görevsizlik kararı verilmiş olup Gaziosmanpaşa Aile Mahkemesine gönderildiği, Gaziosmanpaşa 4. Aile Mahkemesi'nin 12.05.2016 tarih 2014/553 Esas 2016/488 Karar sayılı kararı ile davacının tapu iptali, tescil ile aile konutu şerhi konulmasına ilişkin davasının reddine, dava konusu taşınmazlardan ipoteğin ve hacizlerin kaldırılmasına ilişkin davanın konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Mahkemenin 12.05.2016 tarih 2014/553 Esas 2016/488 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairenin 02.05.2018 tarih 2016/18373 Esas 2018/5693 Karar sayılı kararı ile, Mahkemenin görevsizlik kararı verilmesi gerekirken işin esasına girilmesi doğru bulunmadığından kararın bozulmasına karar verilmiştir. Karar karşı davacı ve davalı banka karar düzeltme talebinde bulunmuş, Dairenin 20.02.2020 tarihli kararı ile tarafların karar düzeltme talebi reddedilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
1.Mahkemenin Yargıtay Bozma ilamı sonrasında dava dosyasının Gaziosmanpaşa 4. Aile Mahkemesinin 15.10.2020 tarihli 2020/195 Esas sırasına kaydının yapıldığı, Gaziosmanpaşa 4. Aile Mahkemesinin 15.10.2020 tarihli 2020/195 Esas 2020/768 Karar sayılı dosyası görevsizlik kararı verilerek gönderilmiştir.
2.Mahkemenin yukarıda başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu taşınmazlardan daire vasıflı olan taşınmazın aile konutu olarak kullanılmakta olduğu tüm dosya kapsamından anlaşılmakta olup, bu taşınmazda malik olmayan davacı eşin açık rızası alınmadan yapılan ipotek işlemi geçersiz olduğundan davacının dava tarihi itibariyle dava açmakta haklı olduğu anlaşıldığı ancak bu yöndeki dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği, davacı ıslahla taşınmazın tapu kaydının iptali ve tescil ile aile konutu şerhi konulması davasına dönüştürdüğü, davalı ... taşınmazları ihale yoluyla aldığı ve dahili davalı şirkete sattığı, davalı banka taşınmazı cebri icrayla aldığı ve kötüniyeti ispat edilmeyen 3. kişi konumunda olan dahili davalı şirkete taşınmazları sattığından tapu iptali ve tescil davasının reddine karar vermek gerektiği gerekçesi ile davacının dava konusu taşınmazlarda ipoteğin ve hacizlerin kaldırılmasına dair davasının konusuz kalmış olması nedeniyle esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davacının tapu iptal ve tescil ile aile konutu şerhi konulmasına dair davasının reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... vekili ve davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili; davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği, davalıdır şerhi mevcutken şirketin taşınmazı satın aldığı, sonraki malikler ile şirket arasında bağlantı olduğu, bu nedenle kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı ... vekili; ipoteklerin hükümsüz olduğunu kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, tapu iptal ve tescil ve aile konutu şerhi konulması davası olup, uyuşmazlık, davanın kabulü gerekip gerekmediği noktasına toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 4 üncü, 6 ncı ve 194 üncü maddeleri. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
3. Değerlendirme
1.Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili ve davalı ... vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının ONANMASINA,
Adli yardımdan yararlanması sebebiyle başlangıçta alınmamış olan aşağıda yazılı karar ve ilam harcı ile temyiz başvuru harcının davacıya yükletilmesine,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalı ...'e yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
21.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.