"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2964 E., 2023/1799 K.
DAVA TÜRÜ : Boşanma
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziantep 9. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2020/723 E., 2022/233 K.
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm mirasçı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
Davacı kadın tarafından 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca anlaşmalı boşanma talebiyle açılan davada, yapılan yargılama sonucunda, İlk Derece Mahkemesince, davacı kadının yargılama sırasında vefat ettiği, boşanma talebinin konusuz kaldığı, anlaşmalı boşanma davasında kusur tespiti yapılmadığından mirasçıların davaya devamla kusur ispat etme taleplerinin nazara alınmadığı gerekçesiyle “karar verilmesine yer olmadığına” hükmedilmiştir. Karara karşı, davacı mirasçısı tarafından İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ve kusur tespiti yapılması talebiyle istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Bölge Adliye Mahkemesince yapılan istinaf incelemesinde, davacı mirasçısının istinaf talebi anlaşmalı boşanma davasında tarafların birbirlerine kusur isnat etmedikleri ve bu hale göre kararın usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesi ile esastan reddedilmiştir. Hüküm, yukarıda belirtildiği şekilde temyiz edilmiştir.
Yapılan yargılama ve toplanan delillerden, davacı kadının anlaşmalı boşanma protokolü ibraz ederek anlaşmalı boşanma davası açtığı, davada tarafların birbirlerine karşı kusur isnat etmedikleri ve yargılama sırasında davacı kadının 27.07.2021 tarihinde vefat ettiği, evliliğin ölümle sona erdiği, boşanma davasının konusuz kaldığı, davacı mirasçısı ...’nın, davacı ...’in ilk eşinden olan oğlu olduğu ve davaya 4721 sayılı Kanun'un 181 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca devam etmek istediği anlaşılmaktadır.
Her ne kadar İlk Derece Mahkemesince, 4721 sayılı Kanun'un 181 inci maddesinin anlaşmalı boşanma davalarında uygulanamayacağı, bu tür davaların mahiyeti ile bağdaşmadığı ve mirasçıların davaya devam ederek davalının kusurunu ispat etme taleplerinin nazara alınamayacağı belirtilerek karar verilmişse de, mirasçının talebi yönünden “karar verilmesine yer olmadığına” hükmedilmesi, kişinin dava hakkının elinden alınması sonucunu doğuracaktır. Boşanma davası her ne sebeple açılmış olursa olsun yargılama sırasında taraflardan birinin vefati üzerine 4721 sayılı Kanun'un 181 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince sağ kalan eşin boşanmaya sebebiyet verecek derecede kusurunun bulunup bulunmadığını tespiti, vefat eden eşin mirasçıları tarafından talep edilebilecektir. Bu halde dava artık bir boşanma davası olmayıp sağ kalan eşin boşanmaya sebebiyet verecek derecede bir kusuru olup olmadığının tespiti davası halini alacaktır. O halde ölen eşin mirasçısının 4721 sayılı Kanun'un 181 inci maddesinin ikinci fıkrası gereği kusur tespiti yönünden davaya devam etmek istemesi, davacı konumunda olan vefat eden eşin mirasçısının dava hakkı olarak karşımıza çıkmaktadır. Buna göre, Mahkemece açılan boşanma davasının sebebi ve tarafların yeni vakıa ve delil sunamayacağı da dikkate alınarak, mirasçının 4721 sayılı Kanun'un 181 inci maddesinin ikinci fıkrası kapsamındaki talebini değerlendirerek olumlu ya da olumsuz bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair temyiz sebeplerinin incelenmesine yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, karar örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.