"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/178 E., 2023/157 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Boğazlıyan 1. Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
SAYISI : 2022/64 E., 2022/182 K.
Taraflar arasındaki nüfus kaydının düzeltilmesi, evliliğin iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ve dahili davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun sair istinaf sebepleri incelenmeksizin kabulü ile kararın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin, birinci fıkrasının (a) bendinin (4) üncü alt bendi uyarınca re'sen kaldırılmasına ve mahal mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesince kaldırma kararı sonrasında yeniden yapılan yargılamada, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ve dahili davalı tarafından istinafı üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi karar davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ... kızı, ... 14.04.1949 tarihinde ... oğlu ... ile evlendiğini, ...'ün 14.04.1949 tarihindeki evlenmeden sonra yaklaşık bir buçuk yıl kadar evli kaldığını, sonrasında eşinden ayrılarak ... ilçesi, ... köyünde ... ile evlendiğini, bu evlenmeden üç çocuğunun olduğunu, ... köyü nüfusuna kayıtlı ...'ün ... köyündeki kaydının iptal edilmemiş olduğunu, halen ... ile evli ve sağ olarak gözüktüğünü, ...'ın ... Köyünde ... nolu T.C kimlik numarasını aldığını, davacının annesinin ... babasının ... olduğunu, ...'in, ...'den boşanıp ayrıldıktan sonra nüfus kaydı silinmediğinden halen ... ile evli olarak görüldüğünü belirterek gerekli yargılamanın yapılarak, 22.11.2012 tarihinde ölen ... kızı 18.04.1930 doğumlu ...'den doğma, ...'nin ...'e ait nüfus kaydından çıkartılmasına, ... ...'den ayrıldıktan sonra ... ile evlinip bu evlenmeden ..., ... ve ... isimli çocuklarının olduğundan ...'nin de ...'ün eşi olarak tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kurum temsilcisi duruşmadaki beyanında; nüfus kayıtlarında işlem gören iki farklı Şerife olduğundan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 11.08.2020 tarihli kararı ile davacının yapılan nüfus kayıtlarının incelemesinde de anne hanesinde Mehri, baba hanesinde Mehmet'in gözüktüğü ve çocukların baba hanesine kayıtlı olduğu anlaşılmakla davacının dava açmakta hukuki yararı olmadığı gerekçesiyle hukuki yarar yokluğu nedeniyle davanın redine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesi kararına karşı davacı vekili ve dahili davalı tarafından hükmün tamamı yönünden istinaf talebinde bulunulmuştur.
2.Bölge Adliye Mahkemesince yapılan inceleme sonucunda 11.02.2022 tarihli kararı ile eldeki uyuşmazlığın evliliğin iptali ve evliliğin tescili taleplerine yönelik olduğu, bu haliyle de uyuşmazlığı inceleme görevinin Aile Mahkemelerinde olduğu aynı yerde müstakil Aile Mahkemesi bulunması halinde görevsizlik kararı verilmesi, müstakil Aile Mahkemesi bulunmadığı taktirde de Aile Mahkemesi sıfatıyla yargılamanın yürütülüp sonuçlandırılması gerekirken Asliye Hukuk Mahkemesi sıfatıyla yargılamaya devam edilip karar verilmiş olmasının usul ve yasaya aykırı olduğundan bahisle görevli mahkemenin Aile Mahkemesi olduğu belirtilerek, kararının 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin, 1 inci fıkrasının (a) bendinin (4) üncü altbendi uyarınca re'sen kaldırılmasına ve mahal mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda başlık kısmında tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kaldırma kararı gereği davanın evliliğin iptali ve evliliğin tescili taleplerine yönelik olduğu, davacı asilin duruşmadaki beyanları dikkate alındığında ...'ün ... ile yapmış olduğu evliliğin gerçek ve resmi evlilik olduğu, evliliğin iptali ve tesclili için kanuni bir nedenine dayanılmadığı, davacının annesi Mihri'nin gayriresmi evliliğinin kanun gereği resmi memur önünde gerçekleşmediğinden yok hükmünde olduğu anlaşılmakla davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve dahili davalı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili, hükmün usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek, kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Dahili davalı, hükmün usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek, kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre usul ve kanuna uygun olması gerekçesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince tarafların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek hükmün tamamı yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık nüfus kaydının düzeltilmesini gerektirecek şartların oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 114 üncü, 115 inci, 190 ıncı, 353 üncü, 355 inci, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 370 inci ve 371 inci maddeleri, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 6 ncı, 124 üncü, 142 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,16.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.