"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2865 E., 2023/2014 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Küçükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/346 E., 2023/134 K.
Taraflar arasındaki Nüfus (Tespit İstemli) davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; davacının 01.07.1872 Suçatı doğumlu ve 30710184554 Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralı ...'ın oğlu olduğu, davacının "Medeni aile nüfus belgesinde baba olarak ... gözüktüğü halde davacı ve kardeşlerine ait baba adı hanesinde "..." yazılmış olduğu, Suriye Arap Cumhuriyeti Kimlik kartında da baba adı olarak " ... " yazılmış olduğu ancak tercümesi yapılmış olan bireysel nüfus kayıt örneği, doğum belgesi ve evlilik belgelerinde baba adının "..." olarak yazıldığı, bunun sebebinin, Suriye Arap Cumhuriyeti'nde Suriyeli Arap kökenli olmayan kişilerin ülkede kayıtlarının yapılırken baba isimlerinin değiştirilip ülkeye gelen kişiye gerçekte var olan asıl baba isimlerinden farklı, yeni bir baba ismi verilerek sicile kaydetme usulünün olması olduğu, davacının Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını babası olarak tespitini istediği ... 'ın Türk vatandaşlığına dayanarak kazanmak istemesi nedeniyle davacının babasının ... olduğunun tespit edilerek baba ad - soyad hanesine uygun kayıtların tescilini talep ettiği, Türk vatandaşlığına hakkı var iken başvuru eksikliği nedeniyle Türk vatandaşlığından mahrum kalmasının yasaya aykırı olacağını, Türk vatandaşı olduğunun tespiti açısından soybağının kurulmasının gerekli olduğunu ileri sürerek; 4721 sayılı Türk Medeni Kanun'un (4721 sayılı Kanun) 282 nci ve devamı maddeleri gereğince davasının kabulüne davacının bilgilerinin bulunması halinde dedesinin babası ile soybağının kurulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. Küçükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 26.04.2021 tarih ve 2021/206 Esas, 2021/254 Karar sayılı kararı ile davanın babalığın tespiti talebine ilişkin olduğu, elde ki davanın 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun’un 4 üncü maddesinde gösterilen davalardan olup, 4721 sayılı Kanun’un 282 nci ve devamı maddelerinde düzenlenen soybağı kurulmasıyla ilgili olan bu davanın, aile Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerektiği gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir. Bu karar istinaf edilmeyerek kesinleşmiştir.
2.Küçükçekmece 4.Aile Mahkemesi'nin 24.11.2021 tarih ve 2021/711 Esas, 2021/652 Karar sayılı kararı ile davanın bir nesep davası değil tespit davası mahiyetinde olduğunu, davacının talebinin nesebin reddine ve babalığa hükmedilmesine ilişkin değil, ülkesindeki nüfus kayıtlarındaki farklılığın ve hatanın giderilerek ülkemiz nüfus ve vatandaşlık işleri genel müdürlüğünün yazısı doğrultusunda Türk vatandaşlığına alınabilmesi için yapılması istenen tespit işlemine ilişkin olduğu; bu hali ile Asliye Hukuk Mahkemesi görevli olduğu gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir.
3.İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesi’nin 15.09.2022 tarih ve 2022/22 Esas, 2022/2104 Karar sayılı karar ile davaya bakmakla görevli mahkemenin asliye hukuk mahkemesi olduğuna karar verilmiştir.
4.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Nüfus ve Vatandaşlık işleri Genel Müdürlüğünce gönderilen belge içeriklerinin incelenmesinde, davacının Türk vatandaşı olan ...' ın oğlu olduğuna ilişkin herhangi bir kayda rastlanılmadığı gibi, bazı kayıtlarda da davacının baba isminin ... olarak geçtiği, bu hali ile davacının iddiasını ispatlayamadığı anlaşılmakla, subut bulmayan davanın reddine gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Kararın usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesi ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile verilen kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesi ile istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; kararın usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesi ile kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava tespit ve tescil istemini içeren, nüfus kaydının düzeltilmesi davası olup uyuşmazlık, davanın reddi kararının doğru olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesi, 282 nci maddesi, 5490 sayılı Kanun’un 35 inci, 36 ncı maddesi, 42 nci maddesi, 5901 sayılı Kanun'un 37 nci maddesi, 6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 370 inci maddesi ile 371 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Dava tespit ve tescil istemini içeren, sonuç itibariyle soybağını ilgilendiren nüfus kaydının düzeltilmesi davası olup nüfus kayıtlarının düzenli ve gerçeğe uygun olarak tutulması kamu düzeni ile ilgilidir. Somut uyuşmazlıkta adı geçen ve davacının babası olduğu ileri sürülen 30710184554 Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralı ...'ın varsa veraset ilamına göre, mevcut olmaması halinde nüfus kayıtlarına göre mirasçılarının tespit edilerek bu davanın sonucundan hukuklarının etkileneceği gözetilerek davalı sıfatı ile davaya katılımları sağlanmak suretiyle yargılamaya devam edilmesi, taraf teşkilinin Mahkemece re'sen gözetilmesi gerekirken bu durum nazara alınmadan davanın esası hakkında karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
2.Davacı vekili 16.04.2021 tarihli dava dilekçesinin "Deliller" kısmında "Tanık" deliline dayandığını belirtmiş olmasına karşın; Mahkemece tanık listesinin sunulması için süre verilmediği gibi 30.01.2023 tarihinde yapılan duruşmada davacı vekilinin iki tanığın duruşma salonu dışında hazır olduğunu ve dinlenilmesini talep ettiğini beyan etmiş olmasına rağmen tanık ile ispatlanacak bir hususun olmadığı ve tanık listesi sunulmadığı gerekçesi ile talebin reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
3.Davacı ...'ın Suriye Arap Cumhuriyeti Kimlik kartının baba hanesinde ve Medeni Aile Nüfus Belgesindeki baba hanesinde gözüken ... ile davacının babası olduğunu ileri sürdüğü 30710184554 Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralı ...'ın aynı kişi olup olmadığının belirlenebilmesi için Suriye Arap Cumhuriyeti Devleti'ne ait nüfus kayıtlarının aslının yahut onaylı suretlerinin ilgili makamlardan getirtilerek gerekli görüldüğü takdirde bu yönde bilirkişi raporu alınması, yine davacının beyanı ile babası olduğunu ileri sürdüğü ...'ın mezarının Suriye'de bulunduğunun anlaşılması üzerine DNA testi yapılması için gerekli donelerin temin edilebilmesi maksadıyla Suriye'ye talimat yazılması, akabinde alınacak DNA raporu ve diğer deliller hep birlikte değerlendirilmek suretiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Temyiz peşin harcının istek halinde yatırana iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.